Η σχέση ως υποκατάστατο της μοναξιάς (α)

Η συναισθηματική συνάντηση είναι τόσο θαυμαστή γιατί μας κάνει να νιώθουμε πως υπάρχουμε. Και πραγματικά, ο βαθμός αυτονομίας και ανεξαρτησίας ενός ατόμου μετριέται ακριβώς απο την ικανότητά του να βιώσει την απουσία. Κι εδώ δεν εννοούμε την απομόνωση (γιατί και η απομόνωση εισάγει ένα προκάλυμμα κενού) αλλά την ικανότητα να εκτιμούμε όχι μόνο τη συντροφιά και τη ζεστασιά του άλλου αλλά και τη μοναξιά, αναγνωρίζοντας σ' αυτήν μια σημαντική εμπειρία οι αποχρώσεις της οποίας μπορούν να ποικίλλουν πολύ, αφού τίποτε δεν κατοικεί μόνιμα μέσα στις ψυχές μας. Υπάρχει η απόλυτη μοναξιά, γεμάτη ηρεμία, αποδοχή και σιωπηλή καλοσύνη προς τον εαυτό μας και τους άλλους, ή η επίπεδη, ψυχρή και δυσάρεστη μοναξιά ή ακόμη η μελαγχολική, γλυκιά και γεμάτη προσμονή. Το σημαντικό είναι να ξέρουμε ότι μπορούμε να επιβιώσουμε με τη μοναξιά. Όταν απουσιάζει αυτή η βεβαιότητα, καιροφυλακτεί η προδοσία και η προδοσία της μοναξιάς μας μπορεί να αποδειχτεί εξαιρετικά επικίνδυνη.

Γράφει ο Rilke:

           "Μόνο η θλίψη που αναζητάει συντροφιά για να σιωπήσει είναι επικίνδυνη και κακή."

΄Ετσι, ψάχνουμε για ένα σημείο έξω απο τον εαυτό μας, αναζητούμε τον άλλο για να πνίξουμε τη θλίψη μας, για να ξεγελάσουμε την μοναξιά. Ο φόβος και η αγωνία κυριαρχούν και μέσα σ' αυτή τη μαύρη τρύπα εξαφανίζεται και η αξιοπρέπεια του άλλου, εκείνου που επικαλεστήκαμε για να μας βοηθήσει να αποφύγουμε τον εαυτό μας. Δεν υπάρχει τίποτε το παθολογικό στην ανάγκη να αναζητούμε κουράγιο στη φιλία και την αγάπη των άλλων. Η αναζήτηση τέτοιων πραγμάτων μπορεί να θεωρηθεί μάλιστα ένδειξη καλής υγείας. Αυτό που μας απασχολεί εδώ είναι κάτι άλλο: η παντελής απουσία ενός εσωτερικού πυρήνα που να στηρίζει την ύπαρξή μας και ο ατελεύτητος καταναγκασμός να γεμίζουμε το εσωτερικό κενό με εξωτερικά σημεία αναφοράς, είτε αυτά είναι άνθρωποι, είτε είναι δουλειά, είτε ναρκωτικά, είτε άλλη μορφή εθισμού. Δύο μορφές προδοσίας βρίσκονται απέναντι απο έναν καθ΄έξιν τρόπο ζωής: πρώτα η προδοσία του εσωτερικού μας θρήνου, που προσπαθεί απεγνωσμένα να ελκύσει την προσοχή μας, με τον ίδιο τρόπο που θα το έκανε ένα παραμελημένο παιδί. Και μετά, η προδοσία των άλλων, εκείνων στους οποίους στρεφόμαστε για να "γεμίσουμε". Σ' αυτή την περίπτωση οι ανθρώπινες ιδιότητες του άλλου είναι λιγότερο σημαντικές απο την ευχαρίστηση που μπορεί να προσφέρει η παρουσία του. Όταν δεν έχουμε αυτιά για να ακούσουμε την δική μας θλίψη, δεν μπορούμε να νιώσουμε οίκτο για την θλίψη του άλλου. Αυτό που μας ενδιαφέρει είναι να τον εκμεταλλευτούμε και να αφεθούμε να μας εκμεταλλευτεί, πνίγοντας την θλίψη μέσα στην φασαρία. Στη βάση αυτής της παρεξήγησης βρίσκεται η διφορούμενη, η ανείπωτη εμπειρία των σχέσεων μέσα στην οικογένεια, όπου το συναίσθημα παραδίδεται στην υποσυνείδητη κρίση όλων των μελών της. Η μεγαλύτερη παρεξήγηση οφείλεται στους γονείς οι οποίοι είναι ανίκανοι να δώσουν ένα υγιές παράδειγμα αποδοχής και αγάπης του παιδιού.

Απο το βιβλίο του Aldo Carotenuto - Έρως και πάθος, τα όρια της αγάπης και του πόνου.