Μάρτυρες του εαυτού μας (β)

Το πρώτο και βασικό βήμα, που επιβεβαιώνεται και απο την ψυχοθεραπευτική δουλειά, είναι να εδραιώσουμε την ατομική μας εμπειρία στο σύνολό της. Η αποδοχή του πόνου μας, σημαίνει πως έχουμε κατανοήσει ότι ο δρόμος της ζωής μας δεν μπορεί να μας προστατέψει απο κινδύνους και τραύματα. Μόνο εμείς οι ίδιοι μπορούμε να παλέψουμε για τη ζωή μας, αναλαμβάνοντας απολύτως την ευθύνη για όλα όσα συναντούμε στο διάβα μας. Τα εμπόδια μπορεί να είναι αρρώστιες, οικονομικά προβλήματα, επιθέσεις, αρνήσεις και κάθε είδους παρενόχληση. Δεν μπορούμε να τα αξιολογήσουμε ούτε απο την ποιότητα ούτε απο την ποσότητά τους, αλλά απο την ψυχική κατάσταση που δημιουργούν.Μπροστά σε φαινομενικά ανυπέρβλητες καταστάσεις, εμφανίζεται η πραγματική διάσταση. Άλλοι το βάζουν στα πόδια όταν εμφανιστεί κίνδυνος, άλλοι μένουν και τον αντιμετωπίζουν και το θάρρος γι' αυτήν την αναμέτρηση γεννιέται ακριβώς εκείνη τη στιγμή, χάρη στον ίδιο τον κίνδυνο.

Ίσως είναι στομφώδες να πούμε ότι τα εμπόδια μας βοηθούν να μεγαλώσουμε, αλλά στο ψυχολογικό επίπεδο μπορούμε να πούμε μετά βεβαιότητος ότι υποκινούν την έκφραση της εσωτερικής διάστασης. Οι δυσκολίες είναι δομικά στοιχεία της ζωής, σαν την αντίσταση που προβάλλει ένα κομμάτι μάρμαρο στο γλύπτη. Γινόμαστε περισσότερο ή λιγότερο δυνατοί, ανάλογα με το βαθμό δοκιμασίας που έχουμε υποστεί. Εδώ είναι που μπορούμε να σφυρηλατήσουμε το πεπρωμένο μας, στις κρίσιμες καταστάσεις πρέπει να αναρωτηθούμε τί κάναμε με τη μοναδικότητά μας.

Αυτές είναι "σκληρές" ερωτήσεις, τις οποίες θέτουμε ακόμη πιο δύσκολα στον εαυτό μας, όταν έχουμε ζήσει μεγάλο μέρος της ζωής μας. Ο Μάρξ έλεγε οτι οι άνθρωποι μπορούν να ζουν και σαν βόδια, αλλά τότε δεν είναι άξιοι να λέγονται "άνθρωποι". Φοβόμασταν τις προσβολές, τις συκοφαντίες, την εχθρότητα, την δυσπιστία ή την αδιαφορία των άλλων; Παρόλο που αυτοί οι φόβοι εμποδίζουν την έκφραση της ατομικότητας, πρέπει να καταλάβουμε ότι η παρουσία των εμποδίων, των αγωνιών, δείχνει κάτι πολύ σημαντικό, δείχνει ότι για να διατηρήσουμε την  ατομικότητά μας, για να νιώσουμε ζωντανοί, χρειάστηκε να διαβούμε καινούργια μονοπάτια. Αυτό ενέχει και τον κίνδυνο να κάνουμε λάθος γιατί οι "κανόνες του παιχνιδιού" μαθαίνονται καθ' οδόν. Οι μεγάλες επιστημονικές ανακαλύψεις ή τα μεγάλα ανθρωπιστικά έργα, εκείνα που άλλαξαν ριζικά την αντίληψή μας για τον κόσμο, μπόρεσαν να πραγματοποιηθούν επειδή κάποιο άτομο έπαψε να κοιτάζει προς την κατεύθυνση προς την οποία ήταν όλοι στραμμένοι, κι όπως ήταν φυσικό, συνάντησε περισσότερα εμπόδια, δυσκολίες και απρόβλεπτες καταστάσεις. Προς το τέλος της ζωής του πλέον ο Γιούνγκ δήλωσε ότι όταν ακολουθούμε την οδό της "εξατομίκευσης" πρέπει να υπολογίζουμε και τα λάθη, γιατί χωρίς αυτά η ζωή δεν θα ήταν ολοκληρωμένη.

Ο μόνος αληθινός "κίνδυνος" που αντιμετωπίζουμε, αυτός που τους συνθέτει όλους, προέρχεται απο τη συνεχή προσκόλληση στην ατομική επιλογή. Αυτή η πράξη πίστης συνεπάγεται τη συνειδητοποίηση ότι ο δρόμος που έχει επιλεγεί δεν έχει εξωτερικά σημεία αναφοράς. Το μονοπάτι που ακολουθεί το σύνολο, εξαλείφει τις αντιθέσεις, έχει ήδη "εξομαλυνθεί" απο τους άλλους, κι επομένως εκεί ξέρουμε πού βαδίζουμε. Κάθε πινακίδα σ' αυτό το δρόμο δείχνει καθαρά την κατεύθυνση που πρέπει να ακολουθηθεί. Ο ατομικός δρόμος, αντίθετα, έχει άπειρες ενδείξεις, αλλά καμιά που να δείχνει τη "σωστή" κατεύθυνση.

Αυτές τις στιγμές αμφιβολίας όμως είναι που νιώθουμε ότι υπάρχουμε. Όταν δεχόμαστε τον κίνδυνο της επιλογής ανάμεσα σε αντιφατικές λύσεις, νιώθουμε πως η ψυχή μας ζει. Μπορούμε λοιπόν να πούμε ότι για να είμαστε ζωντανοί στην ψυχή, πρέπει να κινούμαστε πάντοτε μεταξύ των δύο πόλων. Με κάθε επιλογή που κάνουμε θυσιάζουμε κάτι και δεν υπάρχει κανείς που να μπορεί να μας πει αν η επιλογή είναι σωστή ή λανθασμένη.

Για να ζήσουμε μ' αυτόν τον τρόπο σημαίνει να αγνοήσουμε  τα βελάκια, τις πινακίδες του νόμου που καθοδηγούν τη ζωή του συνόλου και να εσωτερικεύσουμε όλες τις αντίθετες τάσεις και τις αντιφάσεις. Αυτό σημαίνει, όπως θα έλεγε ο Γιούνγκ, να θέσουμε μέσα μας σε λειτουργία ένα μηχανισμό δράσης όπου κατήγορος και κατηγορούμενος είναι το ίδιο πρόσωπο.

Απο το βιβλίο του
Aldo Carotenuto - Έρως και πάθος, τα όρια της αγάπης και του πόνου.