Αφήνοντας πίσω το 2013

Θα ήθελα να κλείσω αυτή τη χρονιά με τα λόγια που μου χάρισε η Βάσω πριν από λίγες μέρες στο γραφείο μου και μου έδωσαν την ευκαιρία να έρθω πιο κοντά στο επάγγελμά μου και την ανθρωπιστική του υπόσταση.

 

"Παλιότερα αυτό που ήθελα ήταν να είμαι ένας καλός άνθρωπος, τώρα αυτό που θέλω είναι απλά να είμαι άνθρωπος" Β.Μ

 

Και θα προσθέσω άνθρωπος με τα καλά και τα κακά του, με τις χαρές και τις λύπες, με τις αντιθέσεις που συνθέτουν το σύνολο.....

Εύχομαι λιγότερα "καλά παιδιά" λοιπόν για το 2014 και περισσότερους ζωντανούς ανθρώπους.....

 

Ευτυχισμένο το 2014

Συμπτώματα Ψυχαναγκασμού

• Οι Ψυχαναγκαστικές Υποψίες είναι οι φόβοι που προσβάλλουν το άτομο πάντα σε σχέση ή σε συνδυασμό με κάποια αντικείμενα ή καταστάσεις, χωρίς να υπάρχουν αντικειμενικοί λόγοι που να ευσταθούν. Παράδειγμα είναι οι φόβοι ότι με το άγγιγμα των κερμάτων θα μολυνθούμε από το μικρόβιο της λύσσας ή ο φόβος ότι ξοδεύοντας ένα χαρτονόμισμα που περιέχει το νούμερο 19 θα συμβεί κάτι κακό σε αγαπητό μας πρόσωπο. Αντί του φόβου, μπορεί σε μερικές περιπτώσεις να εμφανιστεί και εμετική τάση, όπως π.χ στο άγγιγμα του πόμολου, όταν υπάρχει η υποψία ότι θα μπορούσε να έχει έρθει σε επαφή με τα μικρόβια της μούχλας.
• Οι Ψυχαναγκαστικές Σκέψεις είναι οι σκέψεις ή οι εικόνες της φαντασίας που απ' ότι φαίνεται "εισβάλλουν" στο συνειδητό επίπεδο και δεν μπορούν να καταργηθούν ακόμα και όταν ο άνθρωπος νιώθει ότι είναι "χωρίς νόημα". Παράδειγμα ψυχαναγκαστικών σκέψεων είναι: Μια μητέρα διακατέχεται διαρκώς από την ιδέα ότι θα μπορούσε από απροσεξία να τραυματίσει το παιδί της. Κάποιος επισκέπτης της όπερας βασανίζεται από τη σκέψη ότι θα μπορούσε ξαφνικά να αρχίσει να λέει δυνατά "χυδαίες" λέξεις.
• Οι Ψυχαναγκαστικές Ενοχλήσεις ή οι σχολαστικές σκέψεις είναι οι διαρκώς επαναλαμβανόμενες αλυσίδες των σκέψεων. Συνήθως αφορούν προβλήματα της καθημερινής ζωή, όμως δεν οδηγούν σε κάποιο αποτέλεσμα, γιατί κάνουν πάντα κύκλους.....μια νοικοκυρά έχει μια διαρκή ενασχόληση στη σκέψη της: σφουγγάρισα το πάτωμα της κουζίνας; το καθάρισα πραγματικά; πότε είναι στα αλήθεια καθαρό; θα μπορούσε να είναι μόνο στην επιφάνεια καθαρό, στο βάθος όμως ακόμα βρώμικο;  Οι ψυχαναγκαστικές ενασχολήσεις μπορεί να αφορούν και απλά πράγματα: άλλαξε η εκφωνήτρια στην τηλεόραση την κόμμωσή της, γιατί το ήθελε ο άνδρας της ή ο προϊστάμενός της; αν το ήθελε η ίδια, θα άρεσε στον άνδρα της και στον προϊστάμενό της; ή μόνο στον άνδρα της και όχι στον προϊστάμενό της;
• Οι Ψυχαναγκαστικές Παρορμήσεις είναι παρορμήσεις που εισβάλλουν και που μας εξαναγκάζουν παρά την εσωτερική μας αντίσταση να κάνουμε κάποια συγκεκριμένα πράγματα. Έτσι, μπορεί π.χ να νιώθουμε μια παρόρμηση να ελέγχουμε τις παλιές εφημερίδες, πριν πεταχτούν, για να ελέγξουμε μήπως μπερδεύτηκαν χρήσιμα χαρτιά ενδιάμεσα. Ένα άλλο παράδειγμα είναι η παρόρμηση βλέποντας τηλεόραση να μετράμε πάντα τα κουμπιά του σακακιού του ηθοποιού.
• Καταναγκαστικές Πράξεις είναι συνήθως οι εξαιτίας των ψυχαναγκαστικών παρορμήσεων και υποψιών επιχειρούμενες πράξεις που πρέπει να εκτελούνται, παρόλο που ο ασθενής αντιστέκεται εσωτερικά ή τις βρίσκει και ανόητες. Όπως: οι εξαναγκαστικά επαναλαμβανόμενοι έλεγχοι του σφιξίματος της βρύσης ή το εξαναγκαστικό πλύσιμο των χεριών μετά το άγγιγμα αντικειμένων που θεωρούνται από τον ίδιο τον ασθενή επικίνδυνα.

 

 

 

 

Από το βιβλίο του N.Hoffmann "Όταν το άγχος και οι ψυχαναγκασμοί περιορίζουν τη ζωή"

 

Η Αντίδραση στην Ψυχολογική Πίεση

Η ανησυχία, ο φόβος και το άγχος εμφανίζονται συχνά σε όλους μας. Δεν προκαλούν σωματικές ή ψυχολογικές βλάβες και στις περισσότερες περιπτώσεις θεωρούνται αισθήματα εύλογα και ζωτικά για την επιβίωση. Πρόκειται για φυσιολογικές αντιδράσεις σε αγχογόνες ή σε επικίνδυνες καταστάσεις, και θεωρούνται παθολογικές μόνο στις περιπτώσεις όπου είναι υπερβολικές ή/και εμφανίζονται σε συνθήκες που δεν τις δικαιολογούν. Για παράδειγμα, ακούω ένα λεωφορείο να πλησιάζει, ανησυχώ ότι θα με χτυπήσει, φοβάμαι ότι κινδυνεύει η ζωή μου και αισθάνομαι άγχος. Αυτή η αντίδραση θα ήταν τελείως φυσιολογική και χρήσιμη αν διέσχιζα ένα δρόμο και έβλεπα ένα λεωφορείο να έρχεται κατά πάνω μου, αλλά θα ήταν υπερβολική και περιττή αν καθόμουν σε ένα πάρκο και το λεωφορείο περνούσε απο μια γειτονική πάροδο.

 

Οι φυσιολογικές αντιδράσεις στις αγχογόνες καταστάσεις

 

"Δεν θα μπορούσε να είναι πιο ειδυλλιακά. Μία ήρεμη καλοκαιρινή ημέρα στην εξοχή, μόνη με το μικρό γιό μου. Τότε άκουσα τον ταύρο και τον είδα να τρέχει καταπάνω μας. Ένιωσα την αδρεναλίνη να κυλάει στις φλέβες μου και η καρδιά μου πήγε να σπάσει. Οι τρίχες του σβέρκου μου σηκώθηκαν, το σώμα μου σφίχτηκε και το μόνο που μπορούσα να σκεφτώ ήταν πώς να προστατεύσω το παιδί μου. Έπρεπε να το προφυλάξω. Το άρπαξα και άρχισα να τρέχω. Ξέχασα τα παιχνίδια του, τη φωτογραφική μηχανή και το μόνο που είχα στο μυαλό μου ήταν η πόρτα στην άλλη άκρη του χωραφιού και η φυγή μας. Δεν ξέρω απο πού προήλθε όλη αυτή η ενέργεια, αλλά βρήκα τη δύναμη να μεταφέρω το γιό μου ως την πόρτα προτού ο ταύρος προλάβει να μας φτάσει. Μετά ένιωθα αναστατωμένη και εξουθενωμένη, αλλά σιγά - σιγά συνήλθα".

 

Η ανησυχία, ο φόβος και το άγχος παίζουν σημαντικό ρόλο στην επιβίωσή μας, επειδή μας προετοιμάζουν να αντιμετωπίσουμε τις αγχογόνες ή τις επικίνδυνες καταστάσεις. Πυροδοτούν την απελευθέρωση μιας ορμόνη (της αδρεναλίνης) η οποία επιφέρει αλλαγές τόσο σε σωματικό όσο και σε νοητικό επίπεδο, οι οποίες αλλαγές, με τη σειρά τους, μας προετοιμάζουν είτε για την αντιμετώπιση μιας πρόκλησης είτε για τη φυγή απο μια επικίνδυνη κατάσταση. Μόλις ξεπεραστεί η αγχογόνος κατάσταση ή ο κίνδυνος, αυτές οι παροδικές αλλαγές υποχωρούν.

Οι κίνδυνοι που αντιμετώπιζαν οι πρόγονοί μας ήταν πολύ "χειροπιαστοί"(π.χ. άγρια ζώα, εχθρικές γειτονικές φυλές κ.λ.π), οπότε η αντίδραση μάχη-φυγή ήταν κατάλληλη για τις συνθήκες στις οποίες ζούσαν. Οι αγχόγονες εμπειρίες που αντιμετωπίζουμε σήμερα είναι πιο αφηρημένες: καθυστερήσεις, επίμονα οικογενειακά προβλήματα, προθεσμίες, ανεργία κ.α. Ωστόσο, συνεχίζουμε να βιώνουμε τις ίδιες σωματικές, νοητικές και συμπεριφορικές αλλαγές που βιώναν και οι πρόγονοί μας.

 

 

 

 

Απο το βιβλίο της Η.Κennerley "Ξεπερνώντας το Άγχος"

Αγάπη

Τη γαλήνη και την ευτυχία στην αγάπη μπορούμε να τη βρούμε μόνο όταν χαλαρώνουμε τους όρους που θέτουμε στην μεταξύ μας αγάπη. Και συνήθως οι όροι που θέτουμε σε εκείνους που αγαπάμε περισσότερο είναι αδυσώπητοι. Μας έχουν διδάξει πολύ καλά αυτήν την υπο όρους αγάπη - λειτουργούμε στην κυριολεξία με εξαρτημένα αντανακλαστικά - και για να την απομάθουμε δυσκολευόμαστε πολύ. Ως άνθρωποι, είναι ουτοπικό να προσπαθούμε να βρούμε την απόλυτη άνευ όρων αγάπη στις μεταξύ μας σχέσεις, μπορούμε όμως να ζήσουμε κάτι παραπάνω απο τα λίγα λεπτά που συνήθως ζούμε σε μία ολόκληρη ζωή.

Ένας απο τους ελάχιστους τόπους απο όπου μπορούμε να αντλήσουμε αυτή την άνευ όρων αγάπη είναι τα παιδιά μας όταν είναι πολύ μικρά. Τα παιδιά δε νοιάζονται για το πώς ήταν η μέρα που περάσαμε, πόσα λεφτά βγάλαμε ούτε για το τί καταφέραμε. Απλά μας αγαπούν. Εμείς, τελικά, τα διδάσκουμε να θέτουν όρους στην αγάπη τους, όταν τα ανταμείβουμε που μας χαμογελούν, όταν φέρνουν καλούς βαθμούς και όταν είναι τα παιδιά που θέλουμε να είναι. Παρόλα αυτά, μπορούμε ακόμα να μάθουμε πολλά απο τον τρόπο που μας αγαπούν τα παιδιά. Εάν αγαπούσαμε τα παιδιά μας λίγο πιο αυθεντικά, για λίγο μεγαλύτερο διάστημα, ίσως δημιουργούσαμε έναν πολύ διαφορετικό κόσμο γι αυτά.

Οι όροι στην αγάπη είναι βάρη στις σχέσεις μας. Όταν αποσύρουμε τους όρους, τότε ανακαλύπτουμε την αγάπη με τρόπους που δεν είχαμε φανταστεί ποτέ.

Ένα απο τα μεγαλύτερα εμπόδια για την άνευ όρων αγάπη είναι ο φόβος μας ότι αυτή η αγάπη δεν θα μας επιστραφεί ποτέ. Δεν συνειδητοποιούμε ότι η αίσθηση που αναζητάμε δεν βρίσκεται στο τί θα πάρουμε αλλά σ' αυτό που προσφέρουμε.

Εάν μετράμε την αγάπη που δεχόμαστε, δεν θα νιώσουμε ποτέ ότι μας αγαπούν.

Αντίθετα, θα νιώθουμε πάντα ότι μας χρωστάνε, όχι τόσο επειδή πραγματικά μας χρωστάνε, αλλά επειδή η ίδια η πράξη της καταμέτρησης δεν είναι μια πράξη αγάπης.

Η αίσθηση ότι δεν μας αγαπούν δε γεννιέται επειδή δεν δεχόμαστε την αγάπη, είναι επειδή εμείς συγκρατούμε την αγάπη.

Όταν μαλώνετε με αγαπημένα σας πρόσωπα, πιστεύετε ότι είστε ταραγμένοι για κάτι που σας έκαναν ή δεν σας έκαναν. Ουσιαστικά όμως, είστε ταραγμένοι επειδή έχετε ασφαλίσει την καρδιά σας, έχετε αποσύρει την αγάπη σας. Και η απάντηση δεν πρέπει ποτέ να είναι "δεν αγαπάω μέχρι να συμμορφωθούν". Και τί θα γίνει αν δεν συμμορφωθούν, αν δεν "στρώσουν" ποτέ; Θα πάψετε να αγαπάτε την μητέρα, τον φίλο ή τον αδερφό σας; Εαν όμως τους αγαπάτε παρά τα όσα έχουν κάνει θα δείτε αλλαγές. Θα δείτε να ελευθερώνεται όλη η δύναμη του σύμπαντος. Θα δείτε τις καρδιές τους να μαλακώνουν.

 

 

 

 

 

 

Απο το βιβλίο της E.Kubler-Ross "Μαθήματα Ζωής"

Το σώμα δεν ψεύδεται ποτέ

 Όταν γεννιέται ένα παιδί χρειάζεται  απο τους γονείς του αγάπη, δηλαδή στοργή, προσοχή, προστασία, συμπάθεια, φροντίδα και προθυμία για επικοινωνία. Αν ικανοποιηθούν αυτές οι ανάγκες του, το σώμα του θα κρατήσει την καλή ανάμνηση, και αργότερα, ως ενήλικος, θα μπορεί να προσφέρει την ίδια αγάπη στα παιδιά του. Αν όμως όλα αυτά απουσιάζουν, σε όλη του τη ζωή θα λαχταρά την εκπλήρωση των πρώτων σημαντικών αναγκών του. Αυτή η λαχτάρα θα μεταφέρεται αργότερα στη ζωή του σε άλλους ανθρώπους. Απο την άλλη πλευρά, όσο λιγότερη αγάπη λαμβάνει ένα παιδί, όσο πιο πολύ απαξιώνεται και κακοποιείται με την πρόφαση της ανατροφής, τόσο περισσότερο θα κρέμεται ως ενήλικος απο τους γονείς του (ή απο άτομα που τους υποκαθιστούν), περιμένοντας απο αυτούς τους γονείς όσα δεν του παρείχαν την κατάλληλη στιγμή. Το σώμα ξέρει τί του λείπει, δεν μπορεί να ξεχάσει τις στερήσεις, το κενό είναι πάντα παρόν και περιμένει να γεμίσει.

Βέβαια, όσο μεγαλώνουμε τόσο πιο δύσκολο γίνεται να λάβουμε απο άλλους ανθρώπους την αγάπη που κάποτε μας στέρησαν  οι γονείς μας. Ωστόσο, οι προσδοκίες δεν εγκαταλείπονται με την ηλικία - το αντίθετο μάλιστα! Απλώς μεταβιβάζονται σε άλλους ανθρώπους, κυρίως στα παιδιά και στα εγγόνια. Ο μοναδικός τρόπος να απαλλαγούμε απο μια τέτοια κατάσταση είναι να συνειδητοποιήσουμε αυτούς τους μηχανισμούς και να προσπαθήσουμε - αναστέλλοντας τις διαδικασίες απώθησης και άρνησης - να αναγνωρίσουμε την πραγματικότητα της παιδικής μας ηλικίας. Κατ' αυτόν τον τρόπο θα δημιουργήσουμε μέσα μας ένα άτομο το οποίο θα μπορεί να ικανοποιήσει τις ανάγκες που περιμένουν να εκπληρωθούν απο τη γέννησή μας, αν όχι απο πολύ νωρίτερα. Μόνο έτσι θα μπορούμε να προσφέρουμε εμείς οι ίδιοι στον εαυτό μας την προσοχή, τον σεβασμό, την κατανόηση των αισθημάντων μας, την απαραίτητη προστασία, την άνευ όρων αγάπη που μας στέρησαν οι γονείς μας.

 

Απο το βιβλίο της A.Miller "Το σώμα δεν ψεύδεται ποτέ"

Αλλάζοντας την συμπεριφορά μας

Όταν υποφέρουμε από κατάθλιψη όλες οι δραστηριότητες της ημέρας μπορεί να μας φαίνονται υπερβολικά δύσκολες. Ωστόσο είναι χρήσιμο να προσπαθήσουμε να τις οργανώσουμε με τέτοιο τρόπο ώστε να μπορούμε να τις εκτελέσουμε βήμα βήμα. Αν η παραμονή σας στο κρεβάτι σας βοηθά να νιώσετε καλύτερα, δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα, αλλά συχνά στην κατάθλιψη τα πράγματα είναι κάπως διαφορετικά. Παραμένουμε στο κρεβάτι όχι για να ξεκουραστούμε και να αναπληρώσουμε την ενέργειά μας, αλλά για να κρυφτούμε από τον κόσμο. Έπειτα νιώθουμε ενοχές και κατηγορούμε τον εαυτό μας επειδή δεν κάναμε όσα είχαμε να κάνουμε. Επιπλέον, όταν μένουμε ξαπλωμένοι, αναλογιζόμαστε συνεχώς τα προβλήματά μας. Παρότι το κρεβάτι μας μοιάζει ασφαλές, μακροπρόθεσμα η παραμονή σ’ αυτό μας κάνει να νιώθουμε πολύ χειρότερα.

Άρα, το πιο σημαντικό βήμα είναι να προσπαθήσουμε να σηκωθούμε και να φέρουμε σε πέρας μια θετική δραστηριότητα κάθε μέρα. Θυμηθείτε ότι ο εγκέφαλός σας, σας λέει ότι δεν μπορείτε να καταφέρετε τίποτα και ότι πρέπει να σταματήσετε να προσπαθείτε. Συνεπώς, χρειάζεται να πείσετε προοδευτικά ένα μέρος του εαυτού σας ότι μπορείτε να ολοκληρώσετε κάποιες δραστηριότητες.

Επειδή όμως η άνθρωποι που υποφέρουν από κατάθλιψη συχνά εξαναγκάζουν τον εαυτό τους να σηκωθεί με σκέψεις και προτροπές του τύπου: “σήκω πάνω, παλιοτεμπέλη! Πως μπορείς και μένεις ξαπλωμένος χωρίς να κάνεις τίποτα;”, είναι χρήσιμο να δοκιμάσετε την αντίστροφη τακτική. Αυτό σημαίνει, να μάθετε να μένετε στο κρεβάτι για λίγο, τουλάχιστον μια μέρα την εβδομάδα, και να το απολαμβάνετε: να διαβάζετε εφημερίδα ή να ακούτε ραδιόφωνο και να λέτε στον εαυτό σας τι ωραία που είναι. Το να μπορείτε να παραμένετε στο κρεβάτι χωρίς να νιώθετε τύψεις θα σας φανεί χρήσιμο σε κάποιες περιπτώσεις. Έτσι, όταν λέμε ότι χρειάζεται να σηκωθείτε και να κάνετε κάποια πράγματα, δεν σημαίνει ότι πρέπει να εξαναγκάσετε τον εαυτό σας να σηκωθεί, αλλά να τον ενθαρρύνετε να φύγει από το κρεβάτι, επειδή μένοντας ξαπλωμένοι και συλλογιζόμενοι διαρκώς τα προβλήματά σας το μόνο που μπορείτε να επιτύχετε είναι να αισθανθείτε χειρότερα.

 

 

 

Από το βιβλίο του P.Gilbert “Ξεπερνώντας την κατάθλιψη”

Αμφισβητώντας τις καταθλιπτικές σκέψεις

Μερικές φορές όταν υποφέρουμε από βαθιά κατάθλιψη ή είμαστε πολύ εκνευρισμένοι, νιώθουμε έντονη ταραχή. Στις περιπτώσεις αυτές, οι απόπειρές μας να ηρεμήσουμε δεν είναι πολύ επιτυχημένες. Απλώς δεν μπορούμε να ηρεμήσουμε. Τότε χρειάζεται να αποσπάσουμε την προσοχή μας, με κάποια σωματική δραστηριότητα. Υπάρχουν πολλές επιλογές. Οτιδήποτε εμπεριέχει σωματική δραστηριότητα- φροντίδα του κήπου, το τζόκινγκ, η αεροβική γυμναστική, η διακόσμηση ενός χώρου- είναι κατάλληλο. Η σωματική δραστηριότητα είναι ιδιαίτερα ωφέλιμη και στις περιπτώσεις που η έντασή μας οφείλεται σε θυμό ή ματαίωση.

Στην κατάθλιψη τείνουμε να σκεπτόμαστε συνεχώς τις αρνητικές μας εμπειρίες, με αποτέλεσμα σε ορισμένες περιπτώσεις η οπτική μας να μην είναι ρεαλιστική. Αν διαπιστώσετε ότι στο μυαλό σας περιστρέφονται αποκλειστικά αρνητικές σκέψεις, προσπαθήστε να βρείτε κάτι για να αποσπάσετε την προσοχή σας. Πιθανότατα έχετε κάνει τις ίδιες σκέψεις πολλές φορές, αλλά δεν σας οδηγούν πουθενά. Το μόνο που καταφέρνουν είναι να σας κάνουν να νιώθετε χειρότερα.

Οι σκέψεις μας επηρεάζουν τον τρόπο λειτουργίας του εγκεφάλου μας. Για παράδειγμα, ας υποθέσουμε ότι μια ομάδα μη καταθλιπτικών ατόμων αποφασίζει να πραγματοποιήσει το ακόλουθο πείραμα: στις 8 η ώρα κάθε βράδυ τα άτομα αυτά πρέπει να φέρνουν στο μυαλό τους σκέψεις και φαντασιώσεις ερωτικού περιεχομένου. Ποια πιστεύετε ότι θα είναι τα συναισθήματά τους και ποια η αντίδραση του σώματός τους;            Αυτό που θα διαπιστώσουν είναι ότι, αν επιμείνουν σε αυτές τις φαντασιώσεις, το σώμα τους θα αρχίσει να διεγείρεται σεξουαλικά ως αποτέλεσμα ειδικών ορμονών που θα απελευθερωθούν στον εγκέφαλό τους για να τους προετοιμάσουν για την σεξουαλική πράξη.

Πιθανότατα θα γνωρίζετε από προσωπική εμπειρία ότι μπορούμε να προκαλέσουμε σωματικές αλλαγές ( διέγερση) αν επιμείνουμε σε κάποιες φαντασιώσεις. Αλλά αυτό που ίσως δεν ξέρετε είναι ότι και οι καταθλιπτικές σκέψεις προκαλούν σωματικές αλλαγές και την απελευθέρωση ουσιών στον εγκέφαλο. Επομένως, όπως κανείς θα προσπαθούσε να ελέγξει τις ερωτικές του σκέψεις κάνοντας ένα κρύο ντους, ή αποσπώντας την προσοχή του με κάποιο άλλο τρόπο, ώστε να μη διεγερθεί πάρα πολύ χωρίς να το επιθυμεί, το ίδιο θα μπορούσε να γίνει και για τις καταθλιπτικές σκέψεις. Προσπαθήστε να βρείτε τρόπους να αποσπάσετε την προσοχή σας ώστε να αποφύγετε την ενδυνάμωση των καταθλιπτικών συναισθημάτων από την υπερβολική ενασχόληση με τις αρνητικές όψεις της ζωής σας.

 

 

 

Από το βιβλίο του P. Gilbert “Ξεπερνώντας την κατάθλιψη”.

Αφήνοντας τους φόβους

Εάν μπορούσαμε κυριολεκτικά να μπούμε μέσα σας και να αφαιρέσουμε όλους σας τους φόβους - τον κάθε έναν χωριστά - πόσο διαφορετική θα μπορούσε να είναι η ζωή σας: σκεφτείτε το λίγο. Εάν τίποτε δε σας εμπόδιζε να ακολουθήσετε τα όνειρά σας, πιθανόν η ζωή σας σήμερα να ήταν πολύ διαφορετική. Αυτό μαθαίνουν οι άνθρωποι που πεθαίνουν. Η πορεία προς το θάνατο οδηγεί τους χειρότερους φόβους μας στο προσκήνιο για να τους αντιμετωπίσουμε κατάματα. Μας βοηθά να δούμε τη δυνατότητα που υπάρχει για μια άλλη ζωή και το όραμα αυτό απομακρύνει και όλους τους υπόλοιπους φόβους μας.

Δυστυχώς, όταν οι φόβοι αυτοί μας εγκαταλείπουν, οι περισσότεροι απο μας είμαστε πολύ άρρωστοι ή πολύ γέροι για να κάνουμε τα πράγματα που θα κάναμε πριν, αν δεν είχαμε φόβο. Γερνάμε και αρρωσταίνουμε χωρίς να έχουμε καν δοκιμάσει τα κρυφά μας πάθη, χωρίς να έχουμε ανακαλύψει τη δουλειά που πραγματικά μας αρέσει, χωρίς να έχουμε γίνει εκείνοι που θα θέλαμε να γίνουμε. Εάν κάναμε τα πράγματα εκείνα που λαχταρούσαμε να κάνουμε, θα ήμασταν και πάλι γέροι και άρρωστοι - δεν θα ήμασταν όμως γεμάτοι πικρίες και μετάνοιες. Δε θα νιώθαμε ότι τελειώνει μια ζωή που έχουμε μισο-ζήσει. Γι' αυτό το μάθημα που πρέπει να πάρουμε είναι σαφές: πρέπει να υπερβούμε τους φόβους μας όσο ακόμα είναι καιρός, τώρα, που μπορούμε ακόμη να κάνουμε τα πράγματα που ονειρευόμαστε.

 

Απο το βιβλίο της E.Kubler-Ross "Μαθήματα ζωής"

Ευτυχία

Ένα απο τα μεγαλύτερα παράδοξα με τα οποία δίνουμε ολόκληρες μάχες είναι οι σκοτεινές ή σκιώδεις μας πλευρές. Συνήθως προσπαθούμε να απαλλαγούμε απ' αυτές, όμως το να πιστεύουμε ότι μπορούμε να εξοστρακίσουμε τις "σκοτεινές μας πλευρές" είναι και ουτοπικό και μη αυθεντικο. Αυτό που έχουμε ανάγκη να βρούμε είναι η ισορροπία μεταξύ των αντίθετων δυνάμεών μας. Η πράξη της ισορροπίας ειναι δύσκολη, είναι όμως μέρος της ζωής. Εάν μπορούμε  να το δούμε αυτό ως μία εμπειρία τόσο φυσική όσο και το ότι η νύχτα διαδέχεται την ημέρα, τότε θα νιώσουμε μεγαλύτερη ικανοποίηση απ' οτι αν προσποιούμασταν ότι η νύχτα δε θα έρθει ποτέ. Η ζωή έχει τις καταιγίδες της. Και οι καταιγίδες περνάνε πάντα. Ακριβώς όπως δεν υπήρξε ποτέ μια μέρα χωρίς νύχτα ή μια καταιγίδα που κράτησε για πάντα, έτσι κι εμείς δε μένουμε ποτέ μόνο στη μία πλευρά του εκκρεμούς της ζωής. Βιώνουμε το καλό και το κακό, την ημέρα και τη νύχτα, το γιν και το γιανγκ. Και, πολλές φορές, διδάσκουμε ακριβώς αυτό που έχουμε ανάγκη να μάθουμε.

Ζούμε μέσα σ' αυτά τα παράδοξα, μέσα σε άπειρα πράγματα που μας πάνε απ' τη μία και πότε απ' την άλλη. Μολονότι αληθεύει ότι η ευτυχία μας δεν εξαρτάται απο τις εξωτερικές συνθήκες, αντισταθμίζουμε πάντα αυτήν την αλήθεια με την πραγματικότητα του κόσμου. Όλα όσα συμβαίνουν γύρω μας μάς επηρεάζουν. Θα ήμασταν εξωπραγματικοί, εάν λέγαμε σε κάποιον που βιώνει μια τραγωδία, "αυτό δεν πρέπει να σε επηρεάζει". Οι απώλειες είναι υπαρκτές. Ταυτόχρονα, και μέσα απο τις χειρότερές μας φάσεις, ανακαλύπτουμε τον καλύτερο εαυτό μας. Πάντα ξεπερνάμε τις τραγωδίες και πάντα συνεχίζουμε το ταξίδι αναζήτησης της ευτυχίας. Ο ήλιος πάντα ανοίγει ένα ρήγμα στο σκοτάδι. Και καταμεσής του θανάτου, μερικές φορές ανακαλύπτουμε τη ζωή.

Στην πορεία μας προς την ευτυχία υπάρχουν πράγματα που πρέπει να μάθουμε και πράγματα που πρέπει να ξεμάθουμε. Πρέπει να εκπαιδεύσουμε το μυαλό μας να σκέφτεται με τρόπους που είναι 180 μοίρες αντίθετοι με τους τρόπους που μας έμαθε ο κόσμος. Πρέπει να ξεμάθουμε τους αρνητικούς τρόπους σκέψης. Πρέπει να εξασκηθούμε σ' αυτήν την "απομάθηση". Όταν λέω εξάσκηση, δεν εννοώ να εξασκείτε τον εαυτό σας στην ευτυχία που νιώθουμε οταν περπατάμε στη φύση μια όμορφη και ηλιόλουστη ημέρα. Μιλάω για το συνεχές βίωμα της ευτυχίας και ειδικά τις στιγμές εκείνες που οι συνθήκες και οι περιστάσεις δε συνωμοτούν για την απόλυτη ευτυχία σας. Την επόμενη φορά που κάποιος θα σας ταράξει, κάντε μια άσκηση ευτυχίας. Μείνετε μαζί του για μια στιγμή, ακούστε αυτό που σας λέει και δείτε εάν υπάρχει σ' αυτό κάποια αξιόλογη πληροφορία. Προσπαθήστε όμως να μην αφήσετε αυτά που λέει να επηρεάσουν την ψυχονοητική σας κατάσταση.

Κοιτάξτε τα δικά σας μοντέλα. Ρωτήστε τον εαυτό σας ποιές απο τις συμπεριφορές σας σάς κάνουν  ευτυχισμένους και ποιές σας παραδίδουν στην απόγνωση. Κάντε αλλαγές, εξωτερικά και εσωτερικά. Η ζήλια σας κάνει ευτυχισμένους;

Το να φωνάζετε σε κάποιον ή να τον ψέλνετε συνέχεια σας κάνει να νιώθετε καλά μετά; Όταν ευγνωμονείτε κάποιον, πώς νιώθετε; Όταν κάνετε μια ευγενική χειρονομία σε κάποιον, νιώθετε ευτυχισμένοι;

Όταν πέφτετε σε κίνηση στους δρόμους, αντί να αρχίσετε το βρισίδι, κοιτάξτε γύρω σας και δείτε ότι όλοι στο ίδιο καζάνι βράζουν. Σκεφτείτε πώς νιώθουν οι άλλοι. Εξασκηθείτε στο να είστε ευγενικοί με τους άλλους. Και όσοι θέλετε να πάρετε ανώτερα μαθήματα, προσπαθήστε να είστε ανώνυμα καλοί. Κάντε κάτι για κάποιον με στοργή και συμπόνια, χωρίς να το πείτε πουθενά.

Απο το βιβλίο της E.Kubler - Ross "Μαθήματα ζωής"

Έλεγχος

Με τον ίδιο ακριβώς τρόπο που θεωρούμε ότι τα χρήματα μας δίνουν δύναμη, έτσι νιώθουμε και ότι ο έλεγχος των ανθρώπων και των καταστάσεων μας κάνει πιο ισχυρούς.

 Όσο μεγαλύτερο έλεγχο ασκούμε, τόσο καλύτερα. Πρέπει να ελέγχουμε τα πάντα, ειδάλλως θα επικρατήσει το χάος. Φυσικά, πρέπει να έχουμε κάποιο έλεγχο στα πράγματα για να μπορούμε να ανταποκριθούμε στις δραστηριότητες της καθημερινότητας. Τα προβλήματα αρχίζουν να εμφανίζονται όταν ο έλεγχος που ασκούμε είναι πάνω απο κάποια λογικά όρια. Τότε γινόμαστε δυστυχισμένοι και όχι ισχυροί. Όσο περισσότερο έλεγχο αρπάζουμε στα χέρια μας, τόσο λιγότερη ποιότητα ζωής έχουμε, καθώς αναλίσκουμε όλη μας την ενέργεια, προσπαθώντας να ελέγξουμε τα ανεξέλεγκτα.

Είναι αλήθεια ότι οι άνθρωποι που έχουν περισσότερα χρήματα ή πολύ ισχυρές κοινωνικές θέσεις μπορούν να ελέγξουν το εξωτερικό τους περιβάλλον πολύ περισσότερο απο εκείνους που δεν έχουν, αυτό όμως δεν έχει καμία σχέση με την αληθινή ισχύ. Αυτό είναι απλά μια προσωρινή επιρροή απέναντι στους άλλους. Ό,τι φοβόμαστε μη χαθεί - σώμα, δουλειά, χρήματα και ομορφιά - είναι σύμβολο εξωτερικής ισχύος.

Όταν προσπαθούμε να ελέγξουμε ανθρώπους και καταστάσεις, τότε κλέβουμε απο εκείνους και απο τους εαυτούς μας τους φυσικούς θριάμβους και τις αποτυχίες που είναι κομμάτι της ζωής. Θέλουμε απο τους άλλους να λειτουργούν σύμφωνα με τους δικούς μας κανόνες για το δικό τους καλό. Όμως οι "δικοί μας κανόνες" δεν είναι πάντοτε οι καλύτεροι. Γιατί θα πρέπει οι άλλοι να λειτουργούν όπως θέλουμε εμείς; Γιατί να μη βάζουν τη σφραγίδα της μοναδικότητάς τους σε οτιδήποτε κάνουν;

 Στις σχέσεις και στη ζωή αποκτάμε μεγαλύτερη δύναμη όταν  δεν κυριαρχούμε στα πράγματα, όταν συνειδητοποιούμε ότι δεν μπορούμε να κυριαρχούμε σε ανθρώπους, πράγματα ή γεγονότα - ότι όλα αυτά είναι μία ψευδαίσθηση. Η ζωή δεν εγκαταλείπεται στο χάος όταν εμείς χαλαρώνουμε τον έλεγχο των πραγμάτων. Αντίθετα, τότε εγκαθίσταται η φυσική τάξη των πραγμάτων.

Απο το βιβλίο της E.Kubler Ross "Μαθήματα ζωής" 

Τόσο απλά....

Παράδοση σημαίνει να σηκωνόμαστε κάθε μέρα το πρωί και να λέμε ''το θέλημά Σου '' και όχι  ''το θέλημά μου ''.

Να λέμε. ''Δεν ξέρω τί πρόκειται να συμβεί σήμερα. Ναι, έχω ένα πλάνο για τη σημερινή ημέρα. Θα πάω δουλειά, θα κουρέψω το γκαζόν κ.λ.π. Παραδίνομαι όμως στη γνώση ότι τα σχέδιά μου είναι μόνο ένα προσχέδιο εργασίας. Θα υπάρξουν αλλαγές, μονοπάτια και διαδρομές που δεν τις ανέμενα, υπέροχες εκπλήξεις, ίσως και τρομακτικές εκπλήξεις. Θα υπάρχουν καταστάσεις που θα με οδηγήσουν σε νέα ταξίδια. Εμπιστεύομαι ότι όλα αυτά τελικά θα με οδηγήσουν στο δρόμο εκείνο όπου η ύπαρξή μου, η ψυχή μου, θα βρει την εκπλήρωσή της ''.

 

 

 

 

 

Απο το βιβλίο της E.Kubler-Ross ''Μαθήματα Ζωής '' 

Απώλεια

Όταν ήμουν μικρός, είδα την μητέρα μου να σκοντάφτει και να πέφτει την ημέρα ακριβώς που έπαιρνε εξιτήριο απο το νοσοκομείο. Τρόμαξα και της είπα ότι ίσως θα έπρεπε να μπει ξανά μέσα. Αυτή κοίταξε το τρομαγμένο πρόσωπό μου και είπε....΄΄Οι άνθρωποι πέφτουν και, πρώτα ο θεός, μετά σηκώνονται και πάλι όρθιοι. Έτσι  είναι η ζωή΄΄.

Οι απώλειες μοιάζουν πολύ με τις πτώσεις. Υπάρχει κάτι το αρχετυπικό στην απώλεια, είτε πρόκειται για την απώλεια ενός προσώπου ή ενός πράγματος είτε για την απώλεια ισορροπίας ή την απώλεια της χάρης του θεού. Εμείς περνάμε μέσα απο τη φωτιά. Τότε αλλάζουμε, κάτι καινούργιο βγαίνει μέσα απο τη φωτιά, ένα διαμάντι που δεν είναι πλέον ακατέργαστο. Η κοινωνία βιώνει την απώλεια και το ίδιο συμβαίνει με τις οικογένειες και τα άτομα. Αρχικά, μία οικογένεια μπορεί να βιώνει το χάος που μπορεί να περιβάλλει μία απώλεια και να διαμελιστεί.

Μετά την απώλεια, η οικογένεια αλλάζει, ανασυντίθεται, έτσι γίνεται και με το άτομο.

 

Απο το βιβλίο της Ε.kubler-Ross ''Μαθήματα Ζωής''

Λέξεις ψυχής

«Τι κρίμα για σένα, αν πιστεύεις ότι υπάρχει μόνο ό,τι μπορεί να μετρηθεί στατιστικά. Πραγματικά σε λυπάμαι αν διευθύνει τη ζωή σου μόνο αυτό που μπορεί να μετρηθεί, γιατί εμένα με κεντρίζει το απροσμέτρητο. Με κεντρίζουν τα όνειρα, όχι μόνο αυτό που είναι μπροστά μου. Δε δίνω δεκάρα γι’ αυτό που βρίσκεται μπροστά μου. Αυτό το βλέπω. Αν θες να περάσεις τη ζωή σου μετρώντας το, είναι δικαίωμά σου, εμένα όμως με ενδιαφέρει αυτό που βρίσκεται πιο έξω. Υπάρχουν τόσα που δε βλέπουμε, δεν πιάνουμε, δε νιώθουμε, δεν καταλαβαίνουμε.

  Υποθέτουμε πως η πραγματικότητα είναι αυτό το κουτί που μας βάλανε μέσα, κι όμως σας βεβαιώνω πως δεν είναι έτσι. Ανοίξτε την πόρτα κάποτε και κοιτάξτε τι υπάρχει έξω. Το όνειρο του σήμερα θα είναι η πραγματικότητα του αύριο. Κι όμως έχουμε ξεχάσει να ονειρευόμαστε».
 «Κατ’ αρχήν πιστεύω ότι το πιο σημαντικό χαρακτηριστικό του ανθρώπου που αγαπάει είναι ότι αγαπάει τον εαυτό του. […] Δε μιλάω για το χάιδεμα του εγώ μας. […] Μιλάω για τον άνθρωπο που συνειδητοποιεί, ότι δεν μπορείς να δώσεις παρά αυτό που έχεις και γι’ αυτό καλά θα κάνεις να προσπαθήσεις όσο μπορείς ν’ αποχτήσεις κάτι. Θέλεις να είσαι ο πιο μορφωμένος, ο πιο λαμπερός, ο πιο ενδιαφέρων, ο πιο πολυτάλαντος, ο πιο δημιουργικός άνθρωπος του κόσμου, γιατί έτσι θα μπορέσεις να τα δώσεις όλα αυτά. Ο μοναδικός λόγος που έχεις κάτι είναι για να το δίνεις». 
 «Θεωρούμε το «εγώ» μας σαν κάτι ουσιαστικό, τον εαυτό που κατασκευάσαμε. Θα σας πω όμως μια αλήθεια, δεν τον κατασκευάσατε εσείς αυτό τον εαυτό. Άλλοι τον έφτιαξαν. Οι άλλοι σας είπαν ποιος πρέπει να είστε και ποιος όχι, πώς πρέπει να κινείστε, να μυρίζετε και να κάνετε τα περισσότερα πράγματα που κάνετε. […] Βγες από τον εαυτό σου και άφησέ τον εκεί. […] Μόνο με αυτόν τον τρόπο θα μπουν μέσα σου τα νέα μηνύματα. Ο εαυτός κατασκευάζει τεράστια τείχη γύρω του για «αυτο»προστασία. Αυτά τα τείχη τα ονομάζει πραγματικότητα. Ο,τιδήποτε δεν ταιριάζει μ’ αυτό που ο περιτειχισμένος εαυτός θεωρεί πραγματικό, δεν αφήνεται να περάσει από το τείχος∙ έτσι, όταν πια φτάνει μέσα η νέα αντίληψη, έχει γίνει αυτό που ήθελε από την αρχή. Έτσι οι περισσότεροι από μας περνάμε τη ζωή μας βλέποντας μόνον ό,τι θέλουμε να δούμε, ακούγοντας μόνον ό,τι θέλουμε να ακούσουμε, μυρίζοντας ό,τι θέλουμε να μυρίσουμε, ενώ όλα τα υπόλοιπα παραμένουν απολύτως αόρατα. Όλα τα πράγματα βρίσκονται εδώ. Για να δούμε, το μόνο που χρειάζεται είναι να τα αφήσουμε να μπουν, να τα αγγίξουμε, να τα γευτούμε, να τα δαγκώσουμε, να τα αγκαλιάσουμε (το πιο ευχάριστο), να τα ζήσουμε όπως είναι –όχι όπως είμαστε εμείς».  «Το αντίθετο της αγάπης δεν είναι το μίσος, αλλά η απάθεια».

 «Αν είχα να διαλέξω ανάμεσα στον πόνο και στο τίποτα, θα διάλεγα τον πόνο».
 «Υπάρχουμε εμείς, ο εαυτός μας και πάνω σ’ αυτό τον εαυτό συσσωρεύουμε χιλιάδες και χιλιάδες πράγματα που μπορεί να μην είναι ο εαυτός μας, μα που να ανήκουν μάλλον στην οικογένειά μας, την κουλτούρα μας, τους φίλους και ούτω καθεξής. Τα παίρνουμε μαζί μας και τότε αυτά γίνονται εμείς και είμαστε ικανοί να πεθάνουμε για να υπερασπίσουμε αυτό το «εμείς» και καταφεύγουμε στην απάθεια για να αποφύγουμε τις προκλήσεις του νέου εαυτού.

Δημιουργούμε επίσης μοντέλα τελειότητας. Περνάμε τη ζωή μας προσπαθώντας να κάνουμε τον έξω κόσμο να ταιριάσει μ’ αυτό που νομίζουμε εμείς σαν τέλειο»

  «Είμαστε ήδη τέλειοι. Ο κόσμος είναι ήδη τέλειος. Προσπαθούμε να επέμβουμε σ’ αυτή την τελειότητα κι από κει πηγάζουν όλα τα προβλήματά μας. Τι θαυμάσιο που θα ήταν, αν μπορούσαμε να δεχτούμε το γεγονός ότι είμαστε ο τέλειος εαυτός μας. […] Μόνο εσύ μπορείς να ξέρεις ποιος είναι ο τέλειος εαυτός σου. Είσαι όμως ο τέλειος εαυτός σου και είναι ο μοναδικός τέλειος εαυτός σου που θα περάσει έτσι στην ιστορία του κόσμου! Ίσως οι άλλοι να προσπαθήσουν να τον κάνουν ατελή […]»

Αποσπάσματα από το βιβλίο του Λέο Μπουσκάλια «Να ζεις, ν’ αγαπάς και να μαθαίνεις»

Σχέσεις

Δυστυχώς για κάποιους - για πάρα πολλούς - η εικόνα που έχουμε για την αγάπη είναι συνήθως στην ουσία μία εικόνα κυριαρχίας και χειρισμού ή ακόμη και μίσους. Δε χρειάζεται όμως να μένουμε για πάντα κολλημένοι στην τρέλα που γεννούν οι δυσοίωνοι ορισμοί. Μπορούμε να επαναπροσδιορίσουμε την αγάπη για τον εαυτό μας, μπορούμε να φτιάξουμε τις σχέσεις που επιθυμούμε. Δυστυχώς, αυτό δεν το κάνουμε συχνά. Προτιμάμε, αντίθετα, να παραμένουμε μέσα σε δυστυχείς σχέσεις και ευχόμαστε κάτι μαγικό να συμβεί. Όπως ορισμένοι ξεφορτώνονται τον σύντροφό τους αντί για το πρόβλημα, έτσι υπάρχουν και άλλοι που συντηρούν το πρόβλημα.

Η παραμονή μας σε σχέσεις αδιέξοδες οφείλεται σε δύο λόγους. Αρχικά, επειδή ελπίζουμε ότι οι άλλοι θα αλλάξουν και δεύτερον επειδή μας έχουν διδάξει ότι κάθε σχέση είναι εφικτή και μπορεί να προχωρήσει. Πόσες φορές γνωρίσατε ή ακούσατε για ανθρώπους που επιστρέφουν σε παλιές τους σχέσεις, σχέσεις που ήταν αδιέξοδες; Πόσες φορές έχετε ακούσει για γυναίκες που γυρίζουν στους άντρες εκείνους που τους έχουν πει ότι δε θέλουν δεσμεύσεις; Εάν ψάχνετε για δέσμευση, γιατί να επιστρέψετε σε ένα πρόσωπο με πρόβλημα δέσμευσης; Γιατί να γυρίσετε πίσω σε ένα ξερό πηγάδι;

Όταν οι άνθρωποι ματαιώνονται μέσα σε επαναλαμβανόμενες σχέσεις, είναι σα να μπαίνουν σ' ένα χρωματοπωλείο για να αγοράσουν γάλα. Όσες φορές κι αν περπατήσουν στους διαδρόμους του καταστήματος, δεν πρόκειται να βρουν το γάλα που ψάχνουν. Εάν ζητάτε αγάπη, τρυφερότητα και στοργή απο τις σχέσεις σας, αλλά έχετε επιλέξει ένα πρόσωπο που είναι ολοφάνερο πως δεν μπορεί να σας τα προσφέρει, τότε είναι η ώρα να επιλέξετε κάποιον άλλον. Μην επιτρέπετε στους ανθρώπους να είναι απερίσκεπτοι και επιπόλαιοι με την αγάπη, με την καρδιά και την τρυφερότητά σας. Και μην επιτρέπετε σε παλιούς ορισμούς να υπαγορεύουν την τωρινή σας ζωή. Μπορείτε να ξαναγράψετε το εγχειρίδιο της αγάπης, σβήνοντας τις παλιές κασέτες, μαθαίνοντας αυτή τη φορά να τιμάτε τον εαυτό σας και τους άλλους. Μπορείτε να βρείτε έναν νέο ορισμό της αγάπης για τον εαυτό σας, έναν ορισμό που θα αντιμετωπίζει τον άλλον ως πρόσωπο πολύτιμο, πρόσωπο άξιο μιας μεγάλης αγάπης και φροντίδας. Και μπορείτε να περιμένετε την ίδια αντιμετώπιση για τον εαυτό σας. Ό,τι κι αν είναι αυτός ο ορισμός, είναι δικός σας, αυτός που σ' αυτή τη ζωή ορίζεται απο εσάς.

 

 

 

 

 

 

Απο το βιβλίο της E.Kubler-Ross "Μαθήματα ζωής"

Το παράδοξο να πληγώνουμε αυτούς που αγαπάμε

Ένα απο τα παράδοξα της αγάπης είναι ότι, πολύ συχνά, πληγώνουμε πιο πολύ ακριβώς εκείνους που αγαπάμε περισσότερο. Διορθώνουμε αδιάκοπα τα λάθη τους, αμφισβητούμε τις αποφάσεις τους, αντιμαχόμαστε τις ιδέες τους. Κάποτε, μάλιστα, εφευρίσκουμε υψηλότερα κριτήρια γι' αυτούς απ' ό,τι βάζουμε για τον εαυτό μας. Σίγουρα, δεν είναι λάθος ούτε κακό να θέλουμε, αυτοί που αγαπάμε, να παρουσιάζουν πάντα τον καλύτερο εαυτό τους. Ποτέ, όμως, δε θα ικανοποιηθεί ο σκοπός αυτός μ' ένα ασταμάτητο ποτάμι αρνητικής κριτικής.

Πριν λίγα χρόνια, κάναμε μια βίντεο - ανάλυση μιας δασκάλας, καταγράψαμε, δηλαδή, τις αντιδράσεις της μέσα στην αίθουσα διδασκαλίας. Μελετώντας τα αποτελέσματα, ανακαλύψαμε, προς μεγάλη έκπληξη της δασκάλας, ότι, μολονότι ενδιαφερόταν πολύ για τους μαθητές της, η στάση της απέναντί τους ήταν σχεδόν ολοκληρωτικά αρνητική. Κατάλογοι ολόκληροι με απαγορευτικά "μη" (μην κάνεις το ένα, μην κάνεις το άλλο) και κατακόκκινες απο διορθώσεις κόλλες επιστρέφονταν στους μαθητές, ενώ οι υπογραμμίσεις στις λανθασμένες απαντήσεις συνοδεύονταν απο δικά της σχόλια για τις ατέλειές τους.

Η κριτική είναι μια τέχνη λεπτή και πολυσύνθετη, που δεν επιτρέπεται να τη χρησιμοποιούμε με ελαφρότητα και ανευλάβεια. Μπορεί να αναστηλώσει, όπως μπορεί και να γκρεμίσει. Την επόμενη φορά που θα μας σπρώξει ο πειρασμός να πούμε: "Το πρόβλημα με σένα είναι...." ας το ξανασκεφτούμε λίγο κι ας αναρωτηθούμε αν πραγματικά υπάρχει λόγος να μιλήσουμε έτσι! Στέκει άραγε μια τέτοια κριτική, ένα τέτοιο σχόλιο, ή μήπως είναι καλύτερα να παραμείνουμε σιωπηλοί;

Τί θα κερδίσουμε αν πούμε εκείνο που νομίζουμε, αλλά μειώσουμε μια ανθρώπινη ύπαρξη ή χάσουμε έναν άνθρωπο που μας αγαπούσε;

 

 

 

 

 

 

Απο το βιβλίο του Λ.Μπουσκάλια "Γεννημένοι για την αγάπη"

Σε περίοδο "κρίσης"

Το πεπρωμένο και η εξέλιξή μας παίρνουν μορφή τη στιγμή που βιώνουμε τον πόνο, τη στιγμή των δύσκολων περιστάσεων.

Θα λέγαμε ότι όταν η ζωή κυλά ομαλά, δίχως απρόβλεπτα, προβλήματα και αντιξοότητες είναι σα να μην ζούμε. Όταν ζούμε ένα δραματικό γεγονός, ένα δυσάρεστο συμβάν, είναι σα να μας χτυπάει ο κεραυνός που φωτίζει ξαφνικά άγνωστες πλευρές του εσωτερικού μας κόσμου, δρόμους που μάταια αναζητούσαμε για καιρό.

Ο μεγεθυντικός φακός μέσα απο τον οποίο παρατηρούμε τον κόσμο όταν ζούμε ένα προσωπικό δράμα, διαφέρει κατά πολύ απο αυτόν που έχουν στη διάθεσή τους οι συνάνθρωποι της επίπεδης και ατάραχης ζωής. Συνεπώς, αντιλαμβανόμαστε ότι ο βαθύς ψυχικός πόνος για τον οποίο συζητούμε, ενεργοποιεί μια διαφορετική, συμπληρωματική μας διάσταση και μας οδηγεί στη λεγόμενη "κρίση".

"Είμαι σε κρίση" σημαίνει ότι βιώνω κάποιες ιδιαίτερες δυσκολίες που προκαλούν στεναχώρια και πόνο. Εντούτοις, μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα ότι οι "ώρες της κρίσης", παρά τα φαινόμενα, είναι απο τις ευτυχέστερες και τις σημαντικότερες της ζωής μας. Οι αιτίες για τις οποίες η κρίση παρουσιάζεται ως κάτι το τόσο θετικό δεν πρέπει να αναζητηθούν στην τυχαία στιγμή που αυτή πυροδοτεί, αλλά στις μεταμορφώσεις που θα επιφέρει με το πέρασμα του χρόνου.

Η περίοδος της κρίσης μας βάζει να δούμε και να ακούσουμε πράγματα που θα περνούσαν απαρατήρητα. Ο άνθρωπος που δεν έχει βρεθεί ποτέ του σε κρίση είναι τυφλός και κουφός μπροστά στις μεγάλες πανανθρώπινες αλήθειες.

Όταν αντιμετωπίζουμε μια κρίση, είναι σα να βρισκόμαστε μέσα στο λαβύρινθο, κάτι που πρέπει να μας χαροποιεί. Ο ψυχαναλυτής συχνά έχει απέναντί του άτομα που προσπαθούν να περιγράψουν κάποιο πρόβλημα με συγκεχυμένα λόγια. Όλα δείχνουν ότι κυλάνε ομαλά ως τη στιγμή που ο ψυχαναλυτής ξεστομίσει τη μαγική για τον ασθενή λέξη που τον κάνει να αναλυθεί σε κλάματα. Αγγίζοντας το κομβικό σημείο του προβλήματος, ο ψυχαναλυτής προκαλεί κρίση στον ασθενή, τον σπρώχνει στον λαβύρινθο. Απο τη στιγμή που μπαίνει στον λαβύρινθο, παύει να λέει ψέματα, να προσποιείται και να αγνοεί το ουσιαστικό πρόβλημα. Φτάνει η ώρα που πρέπει να βρει τη δίοδο εξόδου. Το εγχείρημα είναι σκληρό και μόνο ο δεσμός αποτελεί βοηθητικό στοιχείο.

Επίσης, δεν πρέπει να ξεχνούμε ότι συνήθως υποφέρουμε με αφορμή ένα δεσμό. Απ' αυτόν προκαλείται ο έντονος ψυχικός πόνος, απ' αυτόν εκπορεύεται και η μεγάλη βοήθεια. Απο τις πρώτες συγκρούσεις και τη έλλειψη κατανόησης με τους γονείς ως τον ανταγωνισμό άλλων σχέσεων, ο κάθε δεσμός εκδηλώνει όλη την εκρηκτική του δύναμη, αναζωογονητική ή ολέθρια. Οφείλουμε να συνειδητοποιήσουμε το δισυπόστατο μιας σχέσης που μας κάνει να ξαναγεννιόμαστε και να πεθαίνουμε. Όταν το καταλάβουμε αυτό, ίσως μπορέσουμε να δώσουμε μια λογική εξήγηση στα γεγονότα, δίχως να προβληματιζόμαστε "αν μας μισούν", "αν μας είδε κακό μάτι", ή "αν γεννηθήκαμε κακότυχοι".

Ένα απο τα κολοσσιαία εγχειρήματα του ανθρώπου είναι να κατορθώσει να δει την ουσία των πραγμάτων, να αποδώσει στα γεγονότα τη σωστή τους διάσταση και το ορθό νόημα. Είναι ένα μακρύ και επίπονο έργο ζωής που, όταν ολοκληρωθεί, τα μάτια μας θα ανοίξουν και θα καταλάβουμε.

 

 

 

 

 

Απο το βιβλίο του A.Carotenuto "Η ψυχή της γυναίκας"


Υπομονή

Η φύση μας προσφέρει μια απεριόριστη ποικιλία απο φυτά που μας ευχαριστούν και μας μαγεύουν. Ξέρουμε ότι θα ήταν εντελώς γελοίο να τα κρίνουμε. Δεν γκρινιάζουμε και δεν απαιτούμε να βγάλουν μπουμπούκια ή φύλλα όταν εμείς το θέλουμε. Ούτε τα συγκρίνουμε με άλλα φυτά στον ίδιο κήπο, τα οποία βλέπουμε πως είναι καλύτερα. Απλώς, τα παρακολουθούμε να κάνουν αυτό που καθόρισε η φύση τους, να μεγαλώσουν και ν' ανθίσουν με το δικό τους ρυθμό.

Θα ήταν λογικό να διατηρούσαμε την ίδια συμπεριφορά και απέναντι στους ανθρώπους που αγαπάμε, απο τη στιγμή μάλιστα που δεν έχουμε πλήρη επίγνωση του εσωτερικού τους αγώνα. Ακόμα κι όταν έχουμε τις καλύτερες προθέσεις, η ανυπομονησία μας να "μεγαλώσουν" και να "σοβαρευτούν" δείχνει ότι τα θεωρούμε απλά πράγματα. Συμπεραίνουμε, δηλαδή, ότι μπορούν και πρέπει ν' αλλάξουν σύμφωνα με τις επιταγές μας.

Διέσωσα μερικά απο τα πιο γερά φυτά μου επειδή διδάχτηκα, πριν πάρα πολλά χρόνια, ότι αν θέλω να τα βλέπω να ευδοκιμούν και ν' ανθοβολούν, όφειλα να τους επιτρέπω να ζουν σύμφωνα με τη δική τους φύση. Αμέτρητες φορές εγκατέλειψα τις προσπάθειες με μερικά απο τα φυτά μου, αφού περίμενα υπομονετικά ν' ανταποκριθούν στις ιδιαίτερες φροντίδες μου. Διαπίστωσα ότι μια μέρα, όταν αυτά - όχι εγώ - ήταν έτοιμα, άνοιγαν τα άνθη τους και ξεδίπλωναν την ομορφιά τους μπροστά στα μάτια μου. Περίμεναν να έρθει η ώρα τους.

Ορισμένες φορές, η καλύτερη υπηρεσία που μπορούμε να προσφέρουμε σ' αυτούς που αγαπάμε είναι να σταθούμε δίπλα τους σιωπηλοί, υπομονετικοί και αισιόδοξοι. Να δείχνουμε κατανόηση και να περιμένουμε.

 

 

 

 

 

 

Απο το βιβλίο του Λ.Μπουσκάλια "Γεννημένοι για την αγάπη"

H κτητικότητα καταλήγει πάντοτε να καταστρέφει εκείνο που προσπαθεί να προστατεύσει

Απόλυτος έλεγχος ενός ανθρώπου πάνω σε άλλον δεν είναι ποτέ δυνατός ούτε επιθυμητός. Αποδεικνύεται πάντοτε καταστρεπτικός. Ένας απο τους μεγάλους μύθους γύρω απο την αληθινή αγάπη είναι ότι συνηθίσαμε να βλέπουμε την εικόνα δυο ανθρώπων που ζουν συνδεδεμένοι για πάντα, που βαδίζουν στο ίδιο μονοπάτι, που έχουν τους ίδιους σκοπούς και τα ίδια ενδιαφέροντα, γεγονός που μας δημιούργησε την εντύπωση ότι κάθε στιγμή που θα τύχαινε να βρεθούν μακριά ο ένας απο τον άλλον, θα ήταν μια αιωνιότητα. Ακόμα κι αν η εικόνα αυτή ανταποκρινόταν στην πραγματικότητα, εμένα θα μου φαινόταν ανυπόφορα ανιαρή.

Φυσική κατάσταση είναι μόνο η επιθυμία και η θέλησή μας να μοιραστούμε τον εαυτό μας ως τις βαθύτερες πτυχές του, η θέληση και η διάθεση να αισθανόμαστε ένα προστατευτικό χέρι δίπλα μας, να νιώθουμε κοντά ο ένας στον άλλον. Το πρόβλημα δημιουργείται απο τη στιγμή που θα θελήσουμε να δώσουμε σε όλα αυτά τη μορφή της αποκλειστικότητας και της μονιμότητας. Εκείνοι που συγκεντρώνουν την αγάπη τους σε ένα μόνο πρόσωπο, έχουν πρόβλημα με την έννοια της γενικής φροντίδας και στοργής που πρέπει να χαρακτηρίζει τον άνθρωπο.

Στην πραγματικότητα, συνιστά ανακούφιση και όχι απειλή η διαπίστωση ότι εκείνοι που αγαπάμε έχουν την ικανότητα ν' αγαπούν και ν' αγαπιώνται και απο άλλους ανθρώπους. Πρέπει να νιώθουμε ευχαριστημένοι που έχουν κι άλλα ενδιαφέροντα πέρα απο εμάς, που μπορούν να είναι αυτοδύναμοι και αυτάρκεις.

Είμαστε πραγματικά ικανοί ν' αγαπάμε πολλούς ανθρώπους ταυτόχρονα, χωρίς να νοθεύουμε αυτό που έχουμε να δώσουμε. Είναι γεγονός ότι, όσες περισσότερες εμπειρίες αγάπης έχουμε, ο σάκος της γνώσης θα είναι πιο γεμάτος και θα μας βοηθήσει περισσότερο όταν έρθει η στιγμή να στρέψουμε όλο το ενδιαφέρον μας σε μια βαθιά και αμοιβαία σχέση. Η ποιότητα της αγάπης δεν στραγγίζεται όταν τη μοιράζονται δύο άνθρωποι. Αντίθετα, αποκτά μια νέα ένταση και με την εμπειρία βελτιώνεται.

 

 

 

 

 

Απο το βιβλίο του Λ.Μπουσκάλια "Γεννημένοι για την αγάπη"



Τα ασήμαντα πράγματα είναι η επιδημία που τελικά σκοτώνει την αγάπη

Σπάνια επηρεάζουν τα μεγάλα πράγματα την ανάπτυξη της αγάπης. Αντίθετα, εκείνα που κυρίως την καταβάλλουν είναι τα μικρά, φαινομενικά ασήμαντα πράγματα.

Εκείνη, θέλει να πιέζει το σωληνάριο της οδοντόπαστας απο τη μέση. Εκείνος θέλει να το πιέζει απο το κάτω μέρος. Μολονότι η διαφορά αυτή είναι αιτία για κάποια ενόχληση, κανένας δε θέλει να τη δει σαν πραγματική απειλή στη σχέση τους.

Εκείνου του αρέσει να πετάει τα ρούχα του πάνω στην καρέκλα μόλις επιστρέψει στο σπίτι, εκείνη θα ήθελε να τον δει να τα κρεμάει προσεκτικά στην κρεμάστρα, για να υπάρχει τάξη στο σπίτι. Της αρέσει, επίσης, η ρουτίνα. Να βγαίνουν έξω συγκεκριμένα βράδια της εβδομάδας και να καλεί γνωστούς στο σπίτι μόνο τα Σαββατοκύριακα. Ο άντρας, πάλι, απεχθάνεται τον προγραμματισμό: θέλει να βγαίνουν έξω όταν έχει την κατάλληλη διάθεση και να καλεί στο σπίτι του γνωστούς οποιοδήποτε βράδυ. Του αρέσει να πηγαίνουν διακοπές στο ίδιο μέρος, ενώ εκείνης της αρέσει η αλλαγή και θέλει να βλέπει διαφορετικά μέρη και να ζει νέες περιπέτειες.

Καμιά απο τις διαφορές αυτές δε θεμελιώνει απο μόνη της, σοβαρό λόγο για τον τερματισμό μιας σχέσης. Είναι ενδιαφέρον, ωστόσο, να παρατηρήσουμε τον τρόπο που μεγαλοποιούνται και εντείνονται οι διαφορές αυτές, φτάνοντας ως το σημείο να γίνουν ασυμβίβαστες.

Παρουσιάζει, επίσης, ενδιαφέρον να προσέξουμε πόσο πρόθυμα δυο άνθρωποι ενώνουν τις δυνάμεις τους να ξεπεράσουν μια μεγάλη κρίση στη ζωή τους, ενώ κάποια άλλη στιγμή καταβάλλονται απο ένα μικρό, ασήμαντο πράγμα που το άφησαν να μεγαλώσει και να κακοφορμίσει.

Θα ήταν πολύ σοφό να αερίζουμε το σπίτι κάπου κάπου απο τα ασήμαντα πράγματα, αντιμετωπίζοντας τις μικρές ιδιοτροπίες πριν μεταβληθούν σε άγρια θηρία, χωρίς να το καταλάβουμε.

 

 

 

 

 

Απο το βιβλίο του Λ.Μπουσκάλια "Γεννημένοι για την αγάπη"

Αν φανεί ότι η αγάπη σε απογοήτευσε

Όποιος αγάπησε, έχει νιώσει το κεντρί της αγάπης.

Όταν φτιάχνουμε μια σχέση, ελπίζουμε ότι θα πάρουμε εκείνο που θέλουμε. Μόλις οι επιθυμίες μας διαχυθούν αμοιβαία σε μια αρμονική κατάσταση συμβιβασμού, τότε υπάρχει αγάπη. Όταν συγκρούονται, υπάρχει αντιπαράθεση. Ακόμα και η αγάπη δειλιάζει κάτω απο τέτοιες ανελέητες πιέσεις.

Είναι πολύ φυσικό να θέλουμε ν΄αποφύγουμε την επανάληψη οδυνηρών εμπειριών. Ωστόσο, προσπαθώντας ν'αποφύγουμε οτιδήποτε υπονοεί την πιθανότητα πόνου, γινόμαστε υπερβολικά προσεκτικοί και συνεσταλμένοι. Απομονώνουμε τον εαυτό μας πίσω απο αμυντικά τείχη πιστεύοντας ότι με τον τρόπο αυτό ξεφεύγουμε απο τους κινδύνους της οικειότητας, της στενής και ανεπιτήδευτης σχέσης.

Ίσως υπάρχει ανακούφιση στην υποχώρηση και την απομάκρυνση, δεν διαρκεί, όμως, πολύ. Η πραγματικότητα διδάσκει πως είναι δύσκολο να επιβιώσουμε χωρίς ανθρώπους γύρω μας, όπως είναι το ίδιο δύσκολο να ζήσουμε χωρίς αγάπη. Έτσι, όταν τελειώσει η σχέση που δημιουργήσαμε, δεν έχουμε άλλη επιλογή απο το ξεκίνημα μιας νέας σχέσης. Είναι ανάγκη να σηκωθούμε απο το πέσιμο και να σταθούμε ξανά όρθιοι. Οι πραγματικοί εραστές δεν θα μας βρούν στο παραμυθένια κάστρα και όσο για τους ιππότες με τις λαμπερές πανοπλίες, ανήκουν πια στο μακρινό παρελθόν. Ο καλύτερος τρόπος να επιστρέψουμε στη ζωή είναι να δώσουμε ζωή. Θα χρειαστεί, ίσως, καιρός να μαζέψουμε τα κομμάτια, αλλά η εμπειρία απο το γρίφο θα διευκολύνει την ανάπτυξη και υιοθέτηση ενός νέου πρότυπου στη ζωή μας την επόμενη φορά.

Ας θυμόμαστε ότι δεν ήταν η αγάπη που οδήγησε τη ζωή μας στο περιθώριο. Όπως η ζωή η ίδια, η αγάπη υπάρχει πάντοτε και μας περιμένει, προκλητική και γεμάτη υποσχέσεις όπως πάντα.

 

Απο το βιβλίο του Λ.Μπουσκάλια "Γεννημένοι για την αγάπη"

Εκφράζοντας ανάγκες

Κανένας δεν ήρθε σ΄αυτόν τον κόσμο προορισμένος να κλάψει και να υποφέρει μόνος του. Κι όμως, υπάρχουν πολλοί άνθρωποι ανάμεσά μας που προτιμούν να υποφέρουν χρόνια ολόκληρα μέσα στη σιωπή, παρά να ζητήσουν  την οποιαδήποτε βοήθεια που χρειάζονται τόσο πολύ. Νομίζουμε ότι οι άλλοι οφείλουν να είναι ενήμεροι για τον πόνο μας, ακόμα κι όταν δεν λέμε ούτε μια λέξη για την κατάστασή μας.

Μόνο μέσα απο τη συναισθηματική δύναμη - και όχι απο την αδυναμία - μπορούμε να ζητήσουμε βοήθεια. Ο φόβος της απόρριψης ή του εξευτελισμού ή οτιδήποτε άλλου επινοούμε για να κρύψουμε τον πόνο μας, πρέπει να ξεπεραστεί. Διαφορετικά, κανένας δε θα μας δώσει ποτέ την υποστήριξη που χρειαζόμαστε.

Η αναζήτηση βοήθειας, στην πραγματικότητα θυμίζει φιλοφρόνηση. Υποδηλώνουμε σε κάποιους άλλους ότι τους εμπιστευόμαστε να μας βοηθήσουν στη διάρκεια της κρίσης μας. Δεν περιμένουμε λύσεις απο την πλευρά τους. Τους ζητάμε μόνο να μείνουν κοντά, να μας προσφέρουν την προσωρινή βοήθεια που χρειαζόμαστε όσο εμείς θ' αναζητούμε και θα βρίσκουμε τις δικές μας λύσεις.

Ένα υγιές "Σε χρειάζομαι", είναι μια πολύ σημαντική έκφραση αγάπης.






Απο το βιβλίο του Λ.Μπουσκάλια "Γεννημένοι για την αγάπη"
 

Ζωή

Με νανούρισες  με κουδουνίστρες και όνειρα….

Με γλύκανες  με την προοπτική της ευτυχίας  μεγαλώνοντάς  με με την αθωότητα ενός παιδιού.

Κι  έπειτα  η δύναμή σου  με έσπρωξε στη ζωή των συναισθημάτων…..

Για ένα διάστημα ένιωσα πως σε κατείχα, πως εγώ και σύ ήμασταν ένα, πως ήσουν δική μου, στο δικό μου έργο, στο δικό μου ταξίδι, στο δικό μου σύμπαν.

Και ήρθες σαν ένας τυφώνας αντιθέσεων  για να μου υπενθυμίσεις τα χίλια σου πρόσωπα,

Σκληρή, απόμακρη,τρυφερή και γλυκόπικρη. Με φόβισες, με καθήλωσες, με θύμωσες, μα με έμαθες  να  κάνω και τις αντιθέσεις σύνολο, να μπορώ να βλέπω, να μπορώ να αποδέχομαι, να μπορώ να ενσωματώνω.

Με γέρασες μαθαίνοντάς με να υποκλίνομαι  στο μεγαλείο σου.

Με έκανες να καταλάβω πως τελικά το ταξίδι έγινε για να με ενσωματώσεις εσύ  στο δικό σου σύμπαν, στο δικό σου έργο.

Πως το μάθημά μου ήταν να αφεθώ σε σένα και όχι να σε μάθω.

ΖΩΗ αφήνομαι στα χέρια σου, στην δύναμή σου, στις χαρές και τις λύπες σου, στο θαύμα σου που δεν έχει αρχή και τέλος, στην ανεξέλεγκτη ροή σου.

ΖΩΗ σ’ευχαριστώ για όλα όσα μου έχεις δώσει  μα και  για όσα μου έχεις στερήσει.

Φόβος

Πρέπει να πω κάτι για τον φόβο. Είναι ο μόνος πραγματικός αντίπαλος της ζωής. Μόνον ο φόβος μπορεί να κατανικήσει τη ζωή. Είναι ένας πανέξυπνος, ύπουλος εχθρός, το ξέρω πάρα πολύ καλά πια. Δεν έχει αξιοπρέπεια, δε σέβεται ιερά και όσια, δεν έχει έλεος. Χτυπάει στο πιο αδύνατο σημείο σου, που το ανακαλύπτει με τρομερή ευκολία. Ο φόβος ξεκινά πάντα, μα πάντα απ' το μυαλό σου. Τη μια στιγμή νιώθεις ηρεμία, αυτοέλεγχο, ευτυχία. Και τότε ο φόβος, μετουσιωμένος σε διανοητικές αμφισβητήσεις, τρυπώνει ύπουλα μέσα σου. Η αμφιβολία συναντά τη δυσπιστία, και η δυσπιστία πασχίζει να τη διώξει. Όμως η δυσπιστία δεν είναι καλά οπλισμένος στρατιώτης. Η αμφιβολία υπερνικά χωρίς κόπο τη δυσπιστία. Αγωνιάς. Μπαίνει στη μέση η λογική. Καλμάρεις. Η λογική είναι εφοδιασμένη με πιο σύγχρονα τεχνολογικά όπλα. Όμως, προς μεγάλη σου έκπληξη, παρά τις ανώτερες μεθόδους της και τις πολλαπλές αναμφισβήτητες νίκες της, η λογική πέφτει κάτω ηττημένη. Νιώθεις αποδυναμωμένος, τρέμεις. Η αγωνία γίνεται ο εφιάλτης σου.

Ύστερα ο φόβος πλημμυρίζει το σώμα σου, που αντιλαμβάνεται πια ότι κάτι τρομερό συμβαίνει. Ήδη οι πνεύμονές σου δε λειτουργούν σωστά, πνίγεσαι, τα σωθικά σου αναδεύονται μέσα σου σα φίδια. Τώρα πετιέται έξω η γλώσσα σου, σαν να' σαι ψόφιο οπόσουμ, ενώ το σαγόνι σου τρέμει ανεξέλεγκτα. Κουφαίνεσαι ξαφνικά. Οι μύες σου τρεμουλιάζουν λες κι έπαθες ελονοσία, και τα γόνατά σου δε σε κρατούν, σαν να χορεύουν απο μόνα τους. Η καρδιά σου παλεύει και σφίγγεται, ενώ οι σφιγκτήρες σου χαλαρώνουν ανεξέλεγκτα. Τα ίδια παθαίνει όλο σου το σώμα. Κάθε τμήμα σου, το καθένα με τον δικό του τρόπο, καταρρέει. Τα μάτια σου πάντα προσέχουν και παρατηρούν το φόβο σου.

Παίρνεις βιαστικές αποφάσεις. Απορρίπτεις τους στερνούς σου συμμάχους: την ελπίδα και την εμπιστοσύνη. Ορίστε, νίκησες τον εαυτό σου. Ο φόβος, που είναι απλώς μια εντύπωση, θριαμβεύει.

Δεν υπάρχουν λόγια να περιγράψεις την κατάσταση. Γιατί ο φόβος, ο πραγματικός φόβος, αυτός ο φόβος που ταρακουνάει το είναι σου, που σε κάνει να νιώθεις ότι βλέπεις το φέρετρό σου, ξέρει να κουρνιάζει στη μνήμη σου σαν γάγγραινα: σαπίζει τα πάντα, ακόμα και τις λέξεις για να τον περιγράψεις. Γι' αυτό κάνεις αγώνα για να τον εκφράσεις με λόγια. Πρέπει να παλέψεις σκληρά για να τον φωτίσεις με λέξεις. Αν δεν το κάνεις, αν ο φόβος καταντήσει ένα άλαλο σκοτάδι που αποφεύγεις και ίσως καταφέρνεις στιγμιαία να ξεχάσεις, σημαίνει ότι έγινες έρμαιο σε χειρότερες επιθέσεις φόβου, επειδή ποτέ δεν αποτόλμησες ν' αντιπαλέψεις τον εχθρό, γι αυτό και σε νίκησε.

 

 

 

 

 

 

Απο το βιβλίο του Γ. ΜΑΡΤΕΛ "Η Ζωή του Πι"

Τα είδη των αρνητικών σκέψεων

Ι. Η εγωκεντρική σκέψη

Συχνά δυσκολευόμαστε να πιστέψουμε ότι οι άλλοι έχουν διαφορετική άποψη από τη δική μας. Και οι άλλοι πρέπει να βλέπουν τα πράγματα με τον ίδιο τρόπο που τα βλέπουμε κι εμείς, για παράδειγμα: «πιστεύω ότι είμαι αποτυχημένος, άρα το ίδιο πρέπει να πιστεύουν και αυτοί».

Η εγωκεντρική σκέψη εμφανίζεται και με μια άλλη μορφή: αυτό συμβαίνει όταν επιμένουμε ότι οι άλλοι πρέπει να υπακούουν στους ίδιους κανόνες ζωής και να έχουν τις ίδιες αξίες με εμάς. Η Σοφία θεωρούσε τα γενέθλια κάτι πολύ σημαντικό και τα θυμόταν πάντοτε. Αλλά ο σύζυγός της, ο Βαγγέλης, δεν είχε την ίδια άποψη. Του άρεσε να της κάνει εκπλήξεις με μικρά δωράκια σε ανύποπτο χρόνο. Μια χρονιά ξέχασε να της πάρει δώρο για τα γενέθλιά της. Η Σοφία σκέφτηκε: «ξέρει πόση σημασία δίνω στα γενέθλια. Εγώ ποτέ δεν θα ξεχνούσα τα δικά του. Πώς μπόρεσε αυτός να ξεχάσει τα δικά μου; Αν με αγαπούσε, δεν θα τα ξεχνούσε». Αλλά στην πραγματικότητα ο Βαγγέλης δεν ήξερε πόσο σημαντικά θεωρούσε τα γενέθλια η Σοφία, γιατί δεν του το είχε πει ποτέ. Έπρεπε απλώς να σκέπτεται με τον ίδιο τρόπο που σκεπτόταν εκείνη.

Στη θεραπεία ζευγαριών, στην οποία συμμετείχαν ο Βαγγέλης εξεπλάγη από το πόσο στεναχωρήθηκε η Σοφία και ανέφερε ότι της είχε κάνει πολλές μικρές εκπλήξεις που αποδείκνυαν ότι τη σκέπτεται. Επίσης, της είπε – και αυτός για πρώτη φορά – ότι σπάνια του έκανε δώρα όταν δεν είχε τα γενέθλιά του και σύμφωνα με το δικό του τρόπο σκέψης αυτό σήμαινε ότι της περνούσε από το μυαλό να του χαρίσει κάτι ή να του κάνει κάποια έκπληξη μόνο μία φορά το χρόνο!

Δεν έχουν όλοι οι άνθρωποι τις ίδιες απόψεις, ούτε είναι χρήσιμο να πιστεύουμε ότι οι άλλοι σκέπτονται ακριβώς όπως εμείς, απλούστατα γιατί συχνά έχουν διαφορετικό τρόπο σκέψης.  Ο καθένας από μας έχει διαφορετική προσωπικότητα και βιώματα, απότε οι απόψεις και οι αξίες μας διαφέρουν. Αυτές οι διαφορές μπορεί να γίνουν πηγή είτε θετικών εμπειριών είτε συγκρούσεων. Ακριβώς επειδή ο κάθε άνθρωπος είναι τόσο διαφορετικός από όλους τους άλλους, υπάρχει τόσο πλούσια πολυμορφία στο ανθρώπινο είδος. Δυστυχώς, ορισμένες φορές υποτιμούμε τους άλλους όταν δεν σκέπτονται ή δεν συμπεριφέρονται όπως εμείς. Στη βιβλιογραφία θα βρείτε πολλά βιβλία που αναφέρουν ότι οι άντρες και οι γυναίκες σκέπτονται διαφορετικά για τις σχέσεις τους και θέλουν διαφορετικά πράγματα από αυτές. Αυτό δεν είναι εξ ορισμού προβληματικό αν είμαστε ειλικρινείς για τις ανάγκες μας και τις διαπραγματευόμαστε ανοικτά με το σύντροφό μας. Θεωρείται πρόβλημα όταν δεν είμαστε σίγουροι για το τι θέλουμε ή όταν προσπαθούμε να επιβάλουμε τον τρόπο σκέψης μας στους άλλους.

 

Από το βιβλίο του P.Gilbert «Ξεπερνώντας την κατάθλιψη»

Τα είδη των αρνητικών σκέψεων

Θ. Η υπεργενίκευση

 Αν πάει κάτι στραβά, πιστεύουμε πως ότι τα πάντα θα πάνε στραβά. Το αίσθημα της αποτυχίας μπορεί να πάρει τόσο γιγάντιες διαστάσεις, ώστε να θεωρήσουμε ότι όλα όσα έχουμε κάνει ήταν αποτυχημένα ή ψεύτικα. Όταν προβαίνουμε σε τέτοιες υπεργενικεύσεις, εκλαμβάνουμε μια μεμονωμένη αποτυχία ως την αρχή μιας ατέλειωτης αλυσίδας αποτυχιών. Δεν μπορεί να γίνει τίποτε. Τα πράγματα θα είναι πάντοτε έτσι.

·         Ένας φοιτητής πήρε χαμηλό βαθμό και σκέφθηκε: «Δεν θα τα καταφέρω ποτέ. Ποτέ δεν κάνω μια καλή εργασία».

·         Μία φίλη της Αγγελικής είπε ότι θα ερχόταν στο πάρτι της, αλλά μετά το ξέχασε. Η Αγγελική σκέφθηκε: « Έτσι μου φέρονται πάντα. Κανείς δεν ενδιαφέρεται για μένα».

·         Ο Θανάσης χώρισε με την φιλενάδα του και σκέφθηκε: «Ποτέ  ξανά δεν θα είναι τόσο ευτυχισμένος. Θα είμαι πάντα δυστυχισμένος χωρίς αυτήν».

Ας δούμε τώρα πώς θα μπορούσαμε να αμφισβητήσουμε τις παραπάνω σκέψεις:

Αρνητική σκέψη                      Αμφισβήτηση και τρόποι αντιμετώπισης

Τα πράγματα δεν θα               Το ποτέ και το  πάντοτε είναι μεγάλες κουβέντες.

μου πάνε ποτέ καλά.              Είναι αλήθεια ότι είμαι αναστατωμένος, αλλά

                                                   συνηθίζω να κάνω τέτοιες γενικεύσεις όταν νιώθω έτσι.

                                                   Είχα και παλιότερα τέτοιες σκέψεις, αλλά  τελικά τα     

                                                   κατάφερα τουλάχιστον σε κάποιο βαθμό.

                                                   Ας επικεντρωθώ σ’ αυτά που μπορώ να καταφέρω και

                                                σ’ αυτά που μπορούν να πάνε καλά, αντί να τα βλέπω

                                                όλα μαύρα.

 

 

 

 

Από το βιβλίο του P.Gilbert  «Ξεπερνώντας την κατάθλιψη»

Τα είδη των αρνητικών σκέψεων

Η διπολική σκέψη (β)

 

Ο δεύτερος λόγος για τον οποίο η διπολική σκέψη είναι τόσο συχνή έχει να κάνει με τη ματαίωση και την απογοήτευση. Ας δούμε το παράδειγμα της Άννας, για την οποία μιλήσαμε ξανά. Κατά τη διάρκεια του δείπνου που παρέθεσε, η Άννα είχε επικεντρώσει τόσο πολύ την προσοχή της στο να περάσουν καλά οι καλεσμένοι της, που ξέχασε το φαγητό και το παρα έψησε. Σκέφτηκε : «χάλασε η βραδιά. Δεν μπορώ να μαγειρέψω ούτε ένα απλό φαγητό. Τώρα ξέρουν όλοι πόσο ανίκανη είμαι». Η απογοήτευση και το αίσθημα της απειλής (οι άλλοι θα τη θεωρούν ανάξια) την οδήγησαν στη διπολική σκέψη: «χάλασε η βραδιά». Αυτό δεν είναι ασυνήθιστο. Έχετε πετάξει ποτέ τα εργαλεία σας κάτω επειδή δεν μπορούσατε να επιδιορθώσετε κάτι;

Αλλά τι στοιχεία υπάρχουν ότι χάλασε όλη η βραδιά; Έκανα στην Άννα μερικές ερωτήσεις σχετικά μ’ αυτό (οι απαντήσεις της δίνονται στις παρενθέσεις):

·        Μιλούσαν οι καλεσμένοι μεταξύ τους; (Ναι)

·        Έκαναν σχόλια και γελούσαν; (Ναι)

·        Η ατμόσφαιρα ήταν χαλαρή ή σφιγμένη; (Χαλαρή)

·        Έκαναν εμετό αφού έφαγαν το φαγητό σου; (Όχι)

·        Είπαν ότι πέρασαν καλά; (Ναι)

Όταν η Άννα σκέφθηκε τα πράγματα πιο ήρεμα, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το φαγητό όντως δεν ήταν καλό, αλλά το μόνο που συνέβη ήταν ότι θίχτηκε κάπως η υπόληψή της ως μαγείρισσας. Ίσως, αν δεν είχε κατάθλιψη και άγχος, να είχε δει την αστεία πλευρά του θέματος και να είχε διασκεδάσει με το γεγονός. Και, όπως είπε, για να είναι ειλικρινής με τον εαυτό της, οι καλεσμένοι δεν θα μπορούσαν να καταλάβουν ότι το κρέας είχε παραψηθεί, γιατί ήταν μια εξωτική συνταγή και μόνο η ίδια γνώριζε πώς θα έπρεπε να είναι.

Συνεπώς, προκειμένου να αντιμετωπίσουμε την κατάθλιψη, είναι πολύ σημαντικό να αποφύγουμε τις ακραίες εκτιμήσεις για το αν είμαστε καλοί ή κακοί, επιτυχημένοι ή αποτυχημένοι κ.ο.κ. Η κατάθλιψη μπορεί να μειώσει την ανοχή μας στη ματαίωση και να μας οδηγήσει στην διπολική σκέψη. Αυτό είναι κάτι που πρέπει να γνωρίζουμε και να προσπαθούμε να αποφεύγουμε.

 

 

 

 

 

 

Από το βιβλίο του P.Gilbert «Ξεπερνώντας την κατάθλιψη»

Τα είδη των αρνητικών σκέψεων

Η.  Η διπολική σκέψη (α)

Η διπολική σκέψη (σκέψη του τύπου μαύρο ή άσπρο, όλα ή τίποτα) είναι χαρακτηριστική των ακραίων μορφών σκέψης που κάνουμε όταν απειλούμαστε. Κάποτε υπήρχε μεγάλη ανάγκη να παίρνουμε γρήγορες αποφάσεις. Όταν ακόμη ζούσαμε στην άγρια φύση, ένα λάθος μπορεί να μας στοίχιζε πολύ ακριβά. Τα ζώα συχνά πρέπει να αποφασίσουν γρήγορα(π.χ όταν ακούν ένα θόρυβο να έρχεται από ένα θάμνο). Είναι ευκολότερο να καταλήξουμε σε μια απόφαση όταν οι εναλλακτικές λύσεις είναι ξεκάθαρες: μαύρο ή άσπρο. Η διπολική σκέψη μας προσφέρει αυτή τη βεβαιότητα και μας επιτρέπει να πάρουμε γρήγορες αποφάσεις.

Το πρόβλημα είναι ωστόσο ότι η διπολική σκέψη μπορεί να είναι εντελώς παραπλανητική. Και αυτό διότι δεν αφιερώνουμε χρόνο ή προσπάθεια προκειμένου να εξετάσουμε διεξοδικά τα δεδομένα και τις εναλλακτικές λύσεις. Ας δούμε ορισμένα χαρακτηριστικά παραδείγματα:

·        Οι προσπάθειές μου είναι είτε εντελώς επιτυχημένες είτε εντελώς αποτυχημένες.

·        Εγώ (ή οι άλλοι) είμαι είτε απόλυτα καλός είτε απόλυτα κακός.

·        Υπάρχει ή σωστό ή λάθος και δεν υπάρχει τίποτε ανάμεσα σ’ αυτά τα δύο.

·        Αν δεν είμαι τέλειος, είμαι αποτυχημένος.

·        Είτε είσαι αληθινός άντρας, είτε είσαι αδερφή.

·        Αν δεν είσαι μαζί μας, είσαι εναντίον μας.

·        Αν τα πράγματα δεν πάνε ακριβώς όπως τα σχεδιάζω ή όπως ελπίζω ότι θα πάνε, τότε θα εξελιχθούν σε παταγώδη αποτυχία.

·        Αν δεν μου δείχνεις συνεχώς ότι με αγαπάς, δεν με αγαπάς καθόλου.

Η διπολική σκέψη εμφανίζεται συχνά για δύο λόγους. Ο πρώτος λόγος είναι ότι νιώθουμε να απειλούμαστε από την αβεβαιότητα. Ορισμένοι άνθρωποι αισθάνονται ιδιαίτερα απειλημένοι και θέλουν να είναι βέβαιοι για το πώς ακριβώς πρέπει να φερθούν και τι είναι σωστό. Προσπαθούν λοιπόν να δημιουργήσουν τη βεβαιότητα που έχουν ανάγκη χρησιμοποιώντας τη διπολική σκέψη. Συχνά νομίζουμε ότι οι άνθρωποι που ξέρουν τι θέλουν και έχουν σαφή άποψη στα βασικά ζητήματα είναι δυνατοί, γι αυτό τους θαυμάζουμε και προσπαθούμε να τους μοιάσουμε. Προσοχή όμως. Και ο Χίτλερ ήξερε τι ήθελε και αποτελεί ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα ανθρώπου με  διπολική σκέψη. Ορισμένοι φαινομενικά πολύ δυνατοί άνθρωποι μπορεί στην πραγματικότητα να είναι απλώς πολύ άκαμπτοι. Μάλιστα, έχω διαπιστώσει ότι ορισμένοι καταθλιπτικοί θαυμάζουν αυτούς που θεωρούν δυνατούς. Όταν το συζητούμε στη θεραπεία, όμως, ανακαλύπτουν ότι οι άνθρωποι που θαυμάζουν και στους οποίους προσπαθούν να μοιάσουν δεν είναι ούτε δυνατοί ούτε συμπονετικοί. Αντίθετα, είναι ρηχοί και άκαμπτοι, σκέπτονται διπολικά και έχουν άποψη για τα πάντα.
Δεν θα σας βλάψει καθόλου να μείνετε για λίγο αμέτοχοι και να δείτε τα πράγματα με τις αποχρώσεις του γκρίζου. Παρότι κάποια στιγμή θα κληθείτε να πάρετε θέση, θα έχετε τουλάχιστον δώσει στον εαυτό σας το χρόνο να σταθμίσει τα δεδομένα και να επιστρατεύσει τη λογική.

Τα είδη των αρνητικών σκέψεων

Ζ. Η παραγνώριση των θετικών στοιχείων που μας αποδίδουν οι άλλοι

 

Συχνά παραγνωρίζουμε τα θετικά στοιχεία που μας αποδίδουν οι άλλοι άνθρωποι. Ο Groucho Marx συνήθιζε να λέει: «Δεν θέλω να ανήκω σε καμία λέσχη που θα με δεχόταν ως μέλος της». Στην περίπτωση αυτή ακόμη και η αποδοχή εκλαμβάνεται ως κάτι αρνητικό. Ας δούμε μερικά παραδείγματα.

Όταν ο προϊστάμενος του Στέφανου του έκανε μια φιλοφρόνηση, αυτός σκέφτηκε: «μου το λέει μόνο και μόνο για να δουλεύω ακόμη πιο σκληρά. Δεν είναι ευχαριστημένος μαζί μου». Όταν οι συνάδελφοι της Τζένης τη ρώτησαν πώς είναι η υγεία της όταν επέστρεψε στη δουλειά μετά από αναρρωτική άδεια, εκείνη σκέφτηκε: «Απλώς κάνουν αυτό που επιβάλλουν οι κανόνες καλής συμπεριφοράς. Δεν ενδιαφέρονται πραγματικά για μένα, αλλά ρωτώντας με νιώθουν εκείνοι καλύτερα». Όταν ο Πέτρος έκανε ένα κομπλιμέντο στην Ειρήνη, εκείνη σκέφτηκε: «το λέει μόνο και μόνο για να με κάνει να νιώσω καλύτερα. Ίσως να θέλει να ενδώσω στον έρωτά του». Ο Παύλος έστειλε μια αναφορά στην δουλειά του, παρότι ήξερε ότι είχε κάποια αδύνατα σημεία. Όταν δέχτηκε θετικά σχόλια σκέφθηκε: «τους ξεγέλασα πάλι. Προφανώς δεν τη διάβασαν και πολύ προσεκτικά. Κανείς δεν δίνει και πολύ μεγάλη σημασία στη δουλειά μου».

Κατά τη διάρκεια της θεραπείας, και προκειμένου ο Παύλος να σταματήσει να ερμηνεύει την κατάσταση τόσο αρνητικά, ενθαρρύνθηκε να ρωτήσει τον προϊστάμενό του για την αναφορά και ιδίως για τα αδύνατα σημεία της. Δεν πήρε την απάντηση που περίμενε. Ο προϊστάμενός του του είπε: «γνωρίζω ότι κάποια σημεία ήταν ασαφή στην αναφορά σου , αλλά επρόκειτο για τομείς όπου δεν μπορούσε να γίνει τίποτε καλύτερο. Εν πάση περιπτώσει, ορισμένα άλλα σημεία της αναφοράς σου μας έδωσαν μερικές νέες ιδέες». Με αυτό τον τρόπο ο Παύλος συγκέντρωσε μερικά δεδομένα σχετικά με την εντύπωση που έκανε η αναφορά του, αντί να εξακολουθήσει να βασίζεται στα συναισθήματά του.

Από εξελικτική σκοπιά, το σύστημα του εγκεφάλου το οποίο βρίσκεται σε επιφυλακή αναζητώντας ενδείξεις εξαπάτησης μπορεί να υπερδιεγερθεί. Αυτό μας κάνει να βρισκόμαστε σε διαρκή επαγρύπνηση έτσι ώστε να μη μας εξαπατήσουν. Επιπλέον, ο φόβος της εξαπάτησης έχει διπλή όψη. Από τη μία πλευρά, νομίζουμε ότι οι άλλοι εξαπατούν εμάς όταν εκφράζονται θετικά. Από την άλλη, θεωρούμε ότι αν όντως εννοούν τον έπαινο τότε τους έχουμε εξαπατήσει εμείς. Όταν έχουμε κατάθλιψη, είμαστε πολύ ευαίσθητοι στο ενδεχόμενο εξαπάτησής μας επειδή αυτή είναι μια μορφή απειλής. Ας δούμε πώς μπορούμε να αμφισβητήσουμε αυτές τις ιδέες:

Ακόμη και αν οι άλλοι δεν είναι τελείως ειλικρινείς, είναι τόσο κακό αυτό; Σε τι με βλάπτει; Δεν υπάρχει λόγος να επιμένω οι άλλοι να είναι πάντοτε απόλυτα ειλικρινείς. Ο κόσμος δεν αλλάζει και ορισμένοι άνθρωποι δεν λένε πάντοτε όλη την αλήθεια. Μπορώ να ζήσω με αυτό.

Αν λοιπόν διαπιστώσετε ότι παραγνωρίζετε τους επαίνους και τις επιβραβεύσεις που δέχεστε από τους άλλους, προσπαθήστε να αναζητήσετε το λόγο. Σας εξαπατούν εκείνοι ή τους εξαπατάτε εσείς; Πιστεύετε ότι δεν αξίζετε την επιβράβευση; Μήπως παραγνωρίζετε τα θετικά στοιχεία που σας αποδίδουν; Και, αν ναι, σε τι σας ωφελεί αυτό; Σκεφθείτε τα οφέλη που θα είχατε αν ήσασταν σε θέση να αποδέχεστε τις επιβραβεύσεις αντί να τις απορρίπτετε.

 

 

 

 

 

 

 

Από το βιβλίο του P.Gilbert “Ξεπερνώντας την κατάθλιψη».