Πέμπτη 27 Δεκεμβρίου 2012

Η δύναμη της ανθρώπινης επαφής

Όταν κρατώ το βλέμμα μου προσηλωμένο στα υπαρξιακά δεδομένα της ζωής, δεν αντιλαμβάνομαι να υπάρχει ξεκάθαρο όριο ανάμεσα στους ασθενείς μου, εκείνους που υποφέρουν , και τον εαυτό μου, εκείνον που γιατρεύει. Οι συνηθισμένες περιγραφές ρόλων και οι χαρακτηρολογικές διαγνώσεις παρεμποδίζουν την θεραπεία αντί να τη διευκολύνουν.
Επειδή πιστεύω ότι το αντίδοτο για πολλές αγωνίες είναι και μόνο η ανθρώπινη επαφή, προσπαθώ να ζήσω μέσα στην ώρα που περνώ με τον ασθενή μου, χωρίς να εγείρω τεχνητά και άχρηστα τείχη. Μέσα στη διαδικασία της ψυχοθεραπείας είμαι για τον ασθενή μου ένας εξειδικευμένος αλλά όχι αλάθητος ξεναγός. Έχω ξανακάνει τη διαδρομή - στο προσωπικό μου εξερευνητικό ταξίδι αλλά και ξεναγώντας πολλούς άλλους.
Στη δουλειά μου με τους θεραπευόμενους πασχίζω πάνω απ' όλα να υπάρξει ανθρώπινη επαφή. Ακριβώς γι΄ αυτό είμαι αποφασισμένος να δρώ με καλή πίστη: δεν φοράω στολές ή κοστούμια. Δεν παρατάσσω τα πτυχία μου, τα ειδικά μου διπλώματα και τα βραβεία που έχω πάρει. Δεν προσποιούμαι ότι γνωρίζω πράγματα που δεν κατέχω. Δεν αρνούμαι ότι τα υπαρξιακά διλήμματα με αγγίζουν κι εμένα ως μέσα βαθιά. Δεν αρνούμαι ν' απαντήσω σε ερωτήσεις. Δεν κρύβομαι πίσω απο τον ρόλο μου. Και τέλος δεν κρύβω ότι είμαι κι εγώ άνθρωπος κι ότι έχω τις δικές μου ευάλωτες περιοχές.
 
 


Απο το βιβλίο του I.Yalom "Στον κήπο του επίκουρου"

Τετάρτη 19 Δεκεμβρίου 2012

Μια βόλτα γύρω απο τις θαυμαστές και επικίνδυνες ιδέες του Νίτσε

 
 
Ακούμε τη ζωή που μας καλεί να ξεφύγουμε απ' την υποταγή και να μεγαλώσουμε, αλλά όσο ζούμε μες στην άγνοια, ούτε το θέλουμε ούτε και το τολμάμε.
Σ΄αυτό, βοηθάει η απειλή που επικρεμάται πάνω απ' τα κεφάλια μας:
 
Πρόσεχε να μην απομακρυνθείς απο το κοπάδι...
Το κόστος - μας το έχουν πει χίλιες φορές - θα είναι δυσβάστακτο:
μοναξιά, περιφρόνηση, καθόλου αγάπη, καμιά προστασία, εγκατάλειψη...
 
Έτσι αρχίζουμε να βαδίζουμε γεμάτοι φόβο, πρώτον γιατί δεν γνωρίζουμε τη δύναμή μας, και δεύτερον γιατί μας συντροφεύει το επώδυνο προαίσθημα ότι αν ανοίξουμε πολύ τα μάτια, μια μέρα θα ανακαλύψουμε ότι ορισμένοι απ' όσους θεωρούσαμε προστάτες μας, δεν ήταν στ' αλήθεια φίλοι.
 
 
Ο άνθρωπος που αναζητά, προσπαθεί να ζει χωρίς αυταπάτες, και ίσως γι' αυτό απομακρύνεται απο τους προστάτες.
Η Μόνικα Καβαγιέ μας το εξηγεί στην Ανακτημένη σοφία:
 
"Οι άνθρωποι που αναζητούν, φτάνοντας στο τρίτο στάδιο παύουν να ανήκουν στο κοπάδι και δεν παραπέμπουν πια στην καμήλα, αλλά μάλλον θυμίζουν το "λιοντάρι" που περιγράφει ο Νίτσε στο Τάδε Έφη Ζαρατούστρα.
 
Τυχαία, ένα λιοντάρι διασταυρώνεται μ' ένα άλλο λιοντάρι. Κοιτάζονται με συνενοχή, αναγνωρίζονται, σέβεται το ένα την αξιοπρέπεια του άλλου. Δεν υπάρχει χώρος για κολακείες ούτε για φθόνο.
Ίσως να παίξουν, να παλέψουν, να θαυμάσουν τη δύναμή τους, ίσως να τρέξουν προς την ίδια κατεύθυνση απολαμβάνοντας την κοινή τους ομορφιά, την αμοιβαία και σιωπηλή τους συνεννόηση. Όμως, σύντομα θα χωρίσουν.
 
Συχνά, αυτός που ζει μέσα στην άγνοια θαυμάζει κρυφά τα δυο "λιοντάρια", αλλά τα λοιδωρεί φανερά για την ελευθερία, τη μοναξιά και την ανεξαρτησία τους.
Στην πραγματικότητα, υπάρχουν δύο καταστάσεις που βγάζουν με τη βία τους αδαείς απο το βαθύ τους ύπνο - καταστάσεις που δυσκολεύονται πολύ να ανεχτούν: η μια είναι αυτή η αίσθηση αμφισβήτησής τους απο τον ίδιο τους τον εαυτό, όταν τύχει και τους αγγίξει το βλέμμα του ανθρώπου που αναζητά, και η άλλη έχει να κάνει μ' αυτόν τον καθρέφτη που τους επιστρέφει τη μέτρια εικόνα τους. Είναι σχεδόν νόμος, ότι λίγοι ανέχονται στους άλλους κάτι που απαγορεύουν στον εαυτό τους.
Ο άνθρωπος που αναζητά, το παρατηρεί. Αντιλαμβάνεται και τον απασχολεί το ότι, όσο εξελίσσεται, οι αδαείς τον κοιτάζουν καχύποπτα και αποστασιοποιημένα.
 
"Τώρα πια, κανείς δεν σου χαϊδεύει το κεφάλι.
Κι ούτε λέξη για έναν ώμο ν' ακουμπήσεις.
Ελάχιστοι σε πλησιάζουν.
Κι αυτοί, όμως, αργά ή γρήγορα, θα σε κατηγορούν
που είσαι αυτό που είσαι και όχι αυτό που ήσουν".
 
 
 
 
 
 
 
Απο το βιβλίο του Χ.Μπουκάι "Απο την άγνοια στη σοφία"

Τρίτη 18 Δεκεμβρίου 2012

Το μαγαζί της αλήθειας


Ο άνθρωπος περπατούσε σ’ εκείνα τα σοκάκια της επαρχιακής πόλης. Είχε χρόνο, και γι’ αυτό κοντοστεκόταν για λίγο μπροστά σε κάθε βιτρίνα, σε κάθε κατάστημα, σε κάθε πλατεία. Στρίβοντας σε μία γωνία βρέθηκε άξαφνα μπροστά σε ένα ταπεινό κατάστημα που η ταμπέλα του ήταν λευκή. Περίεργος, πλησίασε στη βιτρίνα και κόλλησε το πρόσωπο στο κρύσταλλο για να καταφέρει να δει μέσα στο σκοτάδι…το μόνο που φαινόταν ήταν ένα αναλόγιο μ’ ένα χειρόγραφο καρτελάκι που έγραφε:

Το μαγαζί της αλήθειας

Ο άνθρωπος έμεινε έκπληκτος. Σκέφτηκε ότι, αν και διέθετε ανεπτυγμένη φαντασία, του ήταν αδύνατον να φανταστεί τι μπορεί να πουλούσαν.
Μπήκε.
Πλησίασε την κοπέλα που στεκόταν στον πρώτο πάγκο και τη ρώτησε:
«Συγγνώμη. Είναι αυτό το μαγαζί της αλήθειας;»
«Μάλιστα κύριε. Τι λογής αλήθεια θέλετε; Αλήθεια μερική, αλήθεια σχετική, αλήθεια στατιστική, πλήρη αλήθεια;»
Ώστε, λοιπόν, πουλούσαν αλήθεια. Ποτέ δεν είχε φανταστεί ότι ήταν δυνατόν κάτι τέτοιο. Να πηγαίνεις σ’ ένα μέρος και να παίρνεις την αλήθεια, ήταν υπέροχο.

«Θέλω πλήρη αλήθεια» αποκρίθηκε ο άνθρωπος χωρίς ταλάντευση.
«Είμαι τόσο απηυδισμένος από τα ψέματα και τις πλαστογραφίες» σκέφτηκε. «Δεν θέλω άλλες γενικεύσεις, ούτε δικαιολογίες, δεν θέλω απάτες ούτε κοροϊδίες.»
«Απόλυτη αλήθεια!» διόρθωσε.
«Μάλιστα κύριε. Ακολουθήστε με.»

Η κοπέλα συνόδευσε τον πελάτη σ’ ένα άλλο μέρος του καταστήματος και, δείχνοντας έναν πωλητή με αυστηρό ύφος, είπε:
«Ο κύριος θα σας εξυπηρετήσει».
Ο πωλητής πλησίασε και περίμενε τον πελάτη να μιλήσει.
«Ήρθα ν’ αγοράσω την απόλυτη αλήθεια.»
«Αχά. Συγγνώμη, αλλά γνωρίζετε την τιμή;»
«Όχι. Πόσο κοστίζει;» αποκρίθηκε τυπικά. Στην πραγματικότητα, ήξερε ότι θα πλήρωνε όσο όσο για να έχει όλη την αλήθεια.
«Για όλη την αλήθεια» είπε ο πωλητής, «το αντίτιμο είναι ότι ποτέ πια δεν θα έχετε την ησυχία σας.»

Ένα ρίγος διέτρεξε τη ράχη του ανθρώπου. Ποτέ δεν είχε φανταστεί ότι το κόστος θα ήταν τόσο υψηλό.
«Ευ-ευχαριστώ…Συγγνώμη…» ψέλλισε.
Έκανε μεταβολή και βγήκε από το κατάστημα κοιτώντας το έδαφος.
Ένιωσε λίγο θλιμμένος όταν κατάλαβε ότι δεν ήταν ακόμα προετοιμασμένος για την απόλυτη αλήθεια, ότι ακόμα χρειαζόταν ορισμένα ψέματα για να βρίσκει ανάπαυση, ορισμένους μύθους  και  εξιδανικεύσεις για να καταφεύγει, ότι ήθελε κάποιες δικαιολογίες για να μην αντιμετωπίζει τον ίδιο του τον εαυτό…
«Ίσως αργότερα» σκέφτηκε.

 «Ντεμιάν. Κάτι που για μένα είναι επωφελές, δεν είναι απαραιτήτως επωφελές και για κάποιον άλλον. Μπορεί, δικαίως, κάποιος να πιστεύει ότι το αντίτιμο για κάποιο αγαθό είναι πάρα πολύ υψηλό. Είναι θεμιτό ο καθένας να αποφασίζει μόνος του τι αντίτιμο θέλει να πληρώσει σε αντάλλαγμα για κάτι που παίρνει, και είναι λογικό ο καθένας να επιλέγει τη στιγμή για να πάρει αυτό που ο κόσμος του προσφέρει, είτε αυτό είναι η αλήθεια, είτε κάποιο άλλο ¨όφελος¨».
Εγώ, δεν ήξερα τι να πω.
Και ο Χόρχε πρόσθεσε:

«Υπάρχει ένα παλιό αραβικό ρητό που λέει:
‘Για να μπορέσεις να ξεφορτώσεις ένα φορτίο χαλβά
Το πιο σημαντικό πράγμα είναι να έχεις δοχεία
Για να τοποθετήσεις το χαλβά’.

………με τη σοφία και την αλήθεια
ισχύει το ίδιο, όπως με το χαλβά....»

 

 

 

Από το βιβλίο του Χ.Μπουκάι   «Να σου πω μια ιστορία»

Πέμπτη 15 Νοεμβρίου 2012

Το δώρο της θεραπείας

Πολλές φορές αναρωτιέμαι για την αποτελεσματικότητα της ψυχοθεραπείας στις ζωές των ανθρώπων που με επισκέπτονται. Αγωνιώ, παλεύω, επαναπροσδιορίζω στόχους, προσδοκίες, ελπίδες και συνεχώς  αμφισβητώ τα αποτελέσματα των θεραπειών. Χάνομαι μέσα σε έναν εγωιστικό λαβύρινθο σκέψεων και συναισθημάτων, μέχρι που έρχονται οι συνοδοιπόροι μου (δεν θα πω πελάτες), να μου υπενθυμίσουν με ένα τρόπο γνήσιο το δώρο της θεραπείας!
Παραθέτω ένα κείμενο που μου έδωσε η Κατερίνα, για το νόημα της ζωής και την ευχαριστώ βαθύτατα γιατί με τον τρόπο της συνετέλεσε χωρίς να το ξέρει στην εδραίωση της πίστης μου στον καθοριστικό ρόλο που μπορεί να έχει η ψυχοθεραπεία στις ζωές των ανθρώπων.


"Το νόημα της ζωής μου;
Αν και ποτέ δεν το έχω απαντήσει στον εαυτό μου, ούτε καν το έχω ρωτήσει και όταν τον έχω ρωτήσει. Σκατά, καμιά απάντηση.
Στην φάση που είμαι αυτή τη στιγμή θα μπορούσα να πω ότι πολύ μεγάλο νόημα για μένα έχει το να με μαθαίνω μέρα με την μέρα, να ανακαλύπτω πτυχές μου κρυμμένες βαθιά που άλλες τις ξέρω και άλλες ούτε που τις έχω γνωρίσει ακόμα, να με αποδέχομαι και να με  αγαπάω σε όλες μου τις εκδοχές, να με συγχωρώ με τις αποτυχίες μου, αλλά πάνω απ' όλα να με μάθω.
Σ'αυτό το ταξίδι μου που δεν ξέρω το τέλος του ποιό θα είναι και να σου πω την αλήθεια δεν το σκέφτομαι κιόλας, αυτό που νιώθω και ζω για πρώτη φορά για κάτι τόσο προσωπικό, είναι η διαδρομή που έχω επιλέξει μαζί σου, και που θα μου μείνει αξέχαστη και μοναδική. Μέσα απο αυτήν την διαδρομή σιγά σιγά πιστεύω ότι θα βρω τον θησαυρό μου και την ευτυχία μου.
Αν είσαι αληθινή..... ελπίζεις, χαίρεσαι, εκτιμάς, πέφτεις, σηκώνεσαι, πονάς ,γελάς, προχωράς παρακάτω, αγαπάς. Μέσα απ' αυτά τα συναισθήματα που βιώνεις, βγάζεις κάποιο νόημα. Οτι είσαι άνθρωπος και θέλεις να ζήσεις να χαρείς να γευτείς τη ζωή. Όλα αυτά τα λεπτά της ζωής σου να τα κάνεις να αποκτάνε νόημα για σένα και μόνο, ό,τι κι αν είναι αυτό. Να βρίσκεις στιγμές που θα σε κάνουν ευτυχισμένη. Δεν την ήξερα αυτή τη λέξη, χρόνια έμεινε μακριά μου, εγώ την είχα διώξει φαίνεται.
Ζω και αναπνέω για να με δω πως θα φτιάξω μια ζωή που αξίζει για να την ζεις. Αν το θέλω, αυτό είναι το νόημά μου εμένα. Να γουστάρω να φτιάξω τη ζωή που θέλω και όποιος θέλει να βαδίσει πλάι μου. Είναι τόσο απλό αυτό που θέλω όσο και δύσκολο μέσα σ' όλα αυτά τα σκατά που μας έρχονται συνέχεια, αλλά βαθιά μέσα μου ελπίζω και εύχομαι για το καλύτερό μου.....και αν πάλι δεν έρθουν τα καλύτερα, δεν πειράζει. Θα έρθουν άλλα για να μάθουμε και κάτι άλλο ακόμα......
Αυτό που πιστεύω για το νόημα της ζωής, βρίσκεται σε πολύ απλά πράγματα. Αν πετύχει το άθροισμα των συναισθημάτων σε συνδιασμό με τις πράξεις σου, τις επιλογές και τις επιθυμίες σου, θέλω να πιστεύω ότι πέτυχε......!
 


                                                              Σ'ευχαριστώ πολύ Κατερινάκι! (Δήμητρα)

Κυριακή 11 Νοεμβρίου 2012

Οι "άρρωστοι" γονείς

Ε. Σεξουαλική Βία


Το έσχατο όριο οικογενειακής βίας είναι όταν ένας απο τους γονείς διαπράττει αιμομιξία (συνήθως ο πατέρας προς την κόρη, ή την θετή κόρη). Το παιδί βιάζεται σε ό,τι πιο μύχιο κρύβει μέσα του, δεν μπορεί πουθενά να βρει καταφύγιο.
Η βία υποβόσκει παντού, είναι διάχυτη στην ατμόσφαιρα της οικογεναιακής εστίας, το παιδί δέχεται απο παντού ενοχικά μηνύματα: "Αν δεν το κάνεις δεν θα σε αγαπούν πια", "Αν αρνηθείς, θα στεναχωρηθώ και θα είμαι δυστυχισμένος", "Θα κάνω κακό σε όλους σας, σε σένα, στην μαμά και στον μικρό σου αδερφό", "Αν μιλήσεις, θα με βάλουν φυλακή και θα φταις εσύ...."
Συχνά είναι συνένοχη και η μάνα, είτε παθητικά είτε ενεργητικά ("Αν αρνηθείς, θα το πληρώσουμε όλοι μας").
Ας ακούσουμε μια νεαρή ασθενή μας, 16 χρόνων, που υπήρξε θύμα βιασμού απο τον θετό πατέρα της: "Δεν ξέρω ποιό τρόπο να βρω για να αντιδράσω. Αν δεχτώ, σιχαίνομαι μετά τον εαυτό μου, νιώθω ότι είμαι ανώμαλη. Αν αρνηθώ, με κατηγορεί ότι είμαι κακιά και κομπλεξική. Αν του αντισταθώ, με εκδικείται ξεσπώντας στην μητέρα μου και στον μικρό μου αδερφό. Αισθάνομαι ότι η μητέρα μου προτιμά να ενδώσω...."
Τα παιδιά που υπήρξαν  θύματα σεξουαλικής κακοποίησης φέρουν σοβαρά τραύματα στην αυτοεκτίμησή τους, παρουσιάζουν ψυχικές διαταραχές, η προσωπικότητά τους είναι εντελώς "σκόρπια".
 
 
"Σκόρπια" προσωπικότητα και αυτοεκτίμηση.
 
Τα άτομα αυτά είναι πολύ ασταθή στους ερωτικούς δεσμούς τους: δυσκολεύονται πολύ να κάνουν φυσιολογική σχέση με κάποιον, είναι υπερευαίσθητα σε οτιδήποτε θυμίζει απόρριψη ή εγκατάλειψη.
Αν δεχτούν κάποια επίπληξη ή κατάκριση, αν βιώσουν έναν χωρισμό, θα πέσουν σε απόγνωση, οι αντιδράσεις τους θα είναι απρόβλεπτες, συχνά εναντίον του εαυτού τους: κάνουν απόπειρες αυτοκτονίας, αυτοτιμωρούνται(καίγονται με τσιγάρα, ή χαρακώνουν το δέρμα τους με ξυράφι).
Οι ψυχίατροι γνωρίζουν πολλές τέτοιες περιπτώσεις με σοβαρές διαταραχές άγχους και κατάθλιψης.
Η ψυχοθεραπεία είναι ιδιαίτερα δύσκολη για τους ασθενείς αυτούς, είναι εξαιρετικά ευάλωτοι και αδύναμοι, έχουν πολύ κακή εικόνα για τον εαυτό τους.
Η αυτοεκτίμησή τους είναι καταρρακωμένη, σιχαίνονται τον εαυτό τους, το σώμα τους, τις αντιδράσεις τους, τα συναισθήματά τους. Η αυτοεκτίμησή τους είναι τόσο κλονισμένη που δυσκολεύονται πολύ να κάνουν σχέση, και την παραμικρή ακόμη απομάκρυνση του συντρόφου τους την βιώνουν σαν απόρριψη. Οι έρευνες λένε ότι τα άτομα αυτά θα πρέπει να έχουν βιώσει στην παιδική τους ηλικία, είτε έλλειψη αγάπης σε μεγάλο βαθμό είτε κάποια κακοποίηση ή άμεση σεξουαλική βία.




Απο το βιβλίο C. Andre & F. Lelord "Η αυτοεκτίμηση - μάθε να αγαπάς τον εαυτό σου"

Τετάρτη 7 Νοεμβρίου 2012

Οι "άρρωστοι" γονείς

Δ. Σωματική Βία

Οι γονείς αυτοί, συχνά  για λόγους που οφείλονται σε δικές τους οδυνηρές παιδικές εμπειρίες, δεν μπορούν να συγκρατήσουν τα βίαια ξεσπάσματά τους στα παιδιά. Το οικογενειακό περιβάλλον γίνεται επικίνδυνο για το παιδί και ανεξέλεγκτο, όπως και στην περίπτωση των αλκοολικών. Το παιδί καταγράφει στον ψυχισμό  του ότι πουθενά δεν μπορεί να είναι ασφαλές, ό,τι και αν κάνει το ίδιο. Και, πολύ χειρότερα, ότι φταίει και εκείνο για όσα συμβαίνουν.
Ένας ασθενής που υπήρξε στα παιδικά του χρόνια θύμα βίας, μας λέει:
" Όταν ήμουν μικρός, πίστευα ότι ο πατέρας μου με χτυπούσε γιατί ήμουν κακός. Ποτέ δεν χτυπούσε την αδελφή μου, έτσι νόμιζα ότι έφταιγα πάντα εγώ, ότι δεν ήμουν άξιος για τίποτα, ότι το ξύλο ήταν η τιμωρία που μου άξιζε".
Όταν ο άλλος γονιός παραμένει απαθής μπροστά στη βία, γίνεται συνένοχος και το παιδί διαμορφώνει μέσα του την πεποίθηση ότι δεν αξίζει, ότι και μόνο που ζει και αναπνέει κάνει τους άλλους να του επιτίθενται. Οι ψυχολόγοι ονομάζουν την περίπτωση αυτή "οικογενειακό ολοκαύτωμα".
Η αυτοεκτίμηση του παιδιού δοκιμάζεται ανεπανόρθωτα, αμφιβάλλει για την αξία του, έχει την τάση να αυτοτιμωρείται....."αφού οι ίδιοι μου οι γονείς δεν προστάτεψαν τη σωματική μου ακεραιότητα, σημαίνει ότι δεν αξίζω.....".
 
 
 
Απο το βιβλίο C. Andre & F. Lelord "Η αυτοεκτίμηση - μάθε να αγαπάς τον εαυτό σου"
 
 
 
 
 

Τρίτη 6 Νοεμβρίου 2012

Οι "άρρωστοι" γονείς

Γ. Λεκτική Βία

Οι γονείς που ανήκουν σ' αυτή την κατηγορία είναι ειδικοί στο να προσβάλλουν και να υποτιμούν τα παιδιά τους, με σκληρές και αναίσχυντες παρατηρήσεις για τα λάθη τους, για τα αδύνατα σημεία τους, ακόμη και για ορισμένα σωματικά χαρακτηριστικά τους. 'Αλλη εκδοχή  παρόμοιας συμπεριφοράς γονέων είναι να τα ειρωνεύονται και να τα χλευάζουν για ορισμένες παιδιάστικες επιδόσεις τους. Η λεκτική βία παρουσιάζεται όταν:
  • Η στάση του παιδιού δεν ανταποκρίνεται σε αυτό που προσδοκούν οι γονείς. Στον ψυχισμό του παιδιού αυτό που καταγράφεται είναι η εγκατάλειψη . Αν δεχτούν  κάποια επίπληξη ή κατάκριση, αν βιώσουν έναν χωρισμό, θα πέσουν σε απόγνωση, οι αντιδράσεις τους θα είναι απρόβλεπτες, συχνά εναντίον του εαυτού τους: κάνουν απόπειρες αυτοκτονίας, αυτοτιμωρούνται (καίγονται με τσιγάρα ή χαρακώνουν το δέρμα του με ξυράφι). Οι ψυχίατροι γνωρίζουν πολλές τέτοιες περιπτώσεις, με σοβαρές διαταραχές, άγχος και κατάθλιψη. Η ψυχοθεραπεία είναιιδιαίτερα δύσκολη για τους ασθενείς αυτούς, είναι εξαιρετικά ευάλωτοι και αδύναμοι, έχουν πολύ κακή εικόνα για τον εαυτό τους. Η αυτοεκτίμησή τους είναι καταρρακωμένη, σιχαίνονται τον εαυτό τους, το σώμα τους, τις αντιδράσεις τους, τα συναισθήματά τους. Η αυτοεκτίμησή τους είναι τόσο κλονισμένη που δυσκολεύονται πολύ να κάνουν σχέση. Και την παραμικρή ακόμη απομάκρυνση του συντρόφου τους την βιώνουν σαν απόρριψη. Η αυτοεκτίμησή τους κρέμεται απο μια κλωστή και έτσι καταρρέουν εντελώς. Οι έρευνες λένε ότι τα άτομα αυτά θα πρέπει να έχουν βιώσει στην παιδική τους ηλικία  είτε έλλειψη αγάπης σε μεγάλο βαθμό είτε κάποια κακοποίηση ή άμεση σεξουαλική βία.



Απο το βιβλίο C. Andre & F. Lelord "Η αυτοεκτίμηση - μάθε να αγαπάς τον εαυτό σου"

Δευτέρα 29 Οκτωβρίου 2012

Οι "άρρωστοι" γονείς

Β. Οι Αλκοολικοί

Οι γονείς αυτοί, πολύ συχνά, εκτονώνονται στα παιδιά τους, ξεσπούν σε αυτά  άλλοτε τις καταθλιπτικές τους κρίσεις, άλλοτε πάλι τον θυμό τους. Η δική τους αρρώστια δεν τους επιτρέπει να δώσουν προσοχή στις ανάγκες και στον ψυχισμό του παιδιού. Είναι τόσο αδύναμο και ευάλωτοι οι ίδιοι, εξουθενωμένοι ψυχικά και σωματικά, που και μόνο απο την εικόνα τους η αυτοεκτίμηση του παιδιού αποδυναμώνεται. Όπως έλεγε μια ασθενής μας:
"Μου ήταν αδύνατο να πιστέψω ότι έχω κάποια αξία απο τη στιγμή που έβλεπα τα χάλια της μητέρας μου".
Συχνά, τα παιδιά με αλκοολικούς γονείς δημιουργούν μέσα τους ενοχές, ότι εκείνα ευθύνονται για την κατάστασή τους: "Ίσως να φταίω εγώ που θυμώνει έτσι, ίσως να φταίω εγώ που νιώθει δυστυχισμένος και θέλει να πίνει..." Η ατμόσφαιρα στο σπίτι, όπου ένας απο τους γονείς είναι αλκοολικός, είναι χαοτική για το παιδί. Οι αντιδράσεις του γονιού είναι απρόβλεπτες.
Κάποια ασήμαντη παιδική απροσεξία μπορεί να περάσει εντελώς απαρατήρητη, ακόμη και να γελάσουν με αυτήν....και κάποια άλλη στιγμή που το παιδί είναι απολύτως ήσυχο και δεν κάνει τίποτα, να ξεσπάσουν ξαφνικά επάνω του με θυμό.
Οι οικογένειες με αλκοολικούς γονείς κρατούν καλά το μυστικό τους, δεν μιλούν γι αυτό και έτσι τα παιδιά νιώθουν ντροπή και δεν εμπιστεύονται τους μεγάλους.
Υπάρχουν παιδιά που καταφέρνουν να αντισταθούν σε αυτό το νοσηρό περιβάλλον. Απο έρευνες που έγιναν γνωρίζουμε ότι το 20% των παιδιών καταφέρνουν να διασώσουν την ψυχική τους ισορροπία, την αυτοεκτίμησή τους, εφαρμόζοντας ειδική τακτική κυριαρχίας στο περιβάλλον τους. Απο πολύ νωρίς αποκτούν ανεξαρτησία και ωριμότητα, αφοσιώνονται στα μαθήματά τους και έχουν εξαιρετικές επιδόσεις, ενώ εγκαταλείπουν πολύ γρήγορα το σπίτι των γονιών. Πολλές φορές, βέβαια, η υπερβολική τους προσπάθεια μπορεί να οδηγήσει αργότερα σε άλλου είδους προβλήματα, όπως εξηγεί μια νεαρή γυναίκα:
"Ο πεθερός μου ήταν αλκοολικός. Ο άντρας μου κατάφερε απο νεαρή ηλικία, να ξεπεράσει το πρόβλημα, ωρίμασε γρήγορα και ανέλαβε τις ευθύνες του. Απο μικρός είχε πάρει τους γονείς του υπό την προστασία του κατα κάποιο τρόπο, μια και η μητέρα του υπέφερε απο κατάθλιψη. Όταν γύριζε απο το σχολείο την έβρισκε ξαπλωμένη στα σκοτεινά, το σπίτι άνω κάτω και ο πατέρας του να λείπει στο καφενείο. Φρόντιζε εκείνος τη μικρή του αδελφή, συγύριζε το σπίτι και έπειτα διάβαζε τα μαθήματά του.....Όταν ο πατέρας γύριζε σπίτι, ο μικρός αναλάμβανε την υπεράσπιση της οικογένειας, γιατί το ξύλο και η βία ήταν στην ημερήσια διάταξη....
Όταν γνώρισα τον άντρα μου, μου μίλησε μία φορά μόνο γι αυτά που είχε περάσει και δεν ξαναμίλησε ποτέ. Καταλαβαίνω όμως ότι έχουν μείνει μέσα του τραύματα για πάντα. Μέχρι σήμερα εξακολουθεί να αγωνιά αν όλα πάνε καλά, μήπως χρειάζεται κάτι στο σπίτι, λες και τον κατατρέχει πάντα το άγχος που είχε μικρός, να φροντίζει για τα πάντα: "πληρώσαμε τους λογαριασμούς; διάβασαν τα παιδιά; μήπως χάλασε κάτι στο σπίτι να το φτιάξουμε;"
"Είναι πολύ καλός σύζυγος και πατέρας, όμως δεν μπορεί να νιώσει εσωτερική γαλήνη, δεν έχει αρκετή φαντασία. Όποτε του μιλώ γι' αυτό δείχνει να μην καταλαβαίνει τί του λέω. Προσπαθώ με ήρεμο τρόπο να τον κάνω να νιώσει γαλήνιος, χαλαρός, να μην έχει έγνοια για τίποτα. Είναι πολύ δύσκολο γι' αυτόν!"
 


Απο το βιβλίο C. Andre & F. Lelord  "Η αυτοεκτίμηση - μάθε να αγαπάς τον εαυτό σου"

Τετάρτη 24 Οκτωβρίου 2012

Οι "άρρωστοι" γονείς

Α.  Αυταρχικοί Εισβολείς

Οι γονείς αυτοί είναι πεπεισμένοι ότι μόνο εκείνοι γνωρίζουν τί είναι καλό για το παιδί τους και δεν του αφήνουν καμιά πρωτοβουλία. Μόλις προβάλει αντίρρηση, του δημιουργούν ενοχές ή του κάνουν ψυχολογικό εκβιασμό ("είναι για το δικό σου καλό". Ακόμη και όταν το παιδί μεγαλώνει, εξακολουθεί να υφίσταται την εισβολή των γονιών του  κάθε στιγμή στην καθημερινή ζωή του, στις επιλογές που κάνει για τη ζωή του.
Καταλαβαίνουμε βέβαια, πόσο σοβαρή επίπτωση έχει αυτό στην αυτοεκτίμησή του. Είναι πεπεισμένο ότι είναι εντελώς ανίκανο για όλα, χωρίς τη βοήθεια των γονιών του, και κινδυνεύει να περάσει αργότερα απο την υποταγή στους γονείς στη συζυγική υπποταγή. Ας ακούσουμε τη μαρτυρία του Φρανσουά, 42 χρόνων, καθηγητή σχεδίου:
"Χρειάστηκα δεκαοκτώ χρόνια για να ενηλικιωθώ και σαράντα για να απελευθερωθώ απο την καταπίεση της μητέρας μου!
Βέβαια, χρειάστηκα χρόνια ολόκληρα ψυχοθεραπείας και ειδική αγωγή με αντικαταθλιπτικά....Αναρωτιέμαι μήπως, τελικά, η πραγματική δυστυχία μου ήταν ότι ήμουν μοναχογιός : η πιο σκληρή δοκιμασία της ζωής μου ήταν η μητέρα μου....Εκείνη αγόραζε τα πάντα, τα ρούχα που θα φορούσα και κάθε πρωί, ανάλογα με τον καιρό, μου επέβαλλε τι θα φορέσω. Όποτε πρόβαλλα κάποια αντίρρηση - πράγμα που έκανα σπάνια- κυρίως στην εφηβεία, όπου είχα κάποιες συγκεκριμένες προτιμήσεις, μου απαντούσε ότι είχα πολύ κακό γούστο και επηρεαζόμουν απο τους άλλους. Αργότερα έκανε έλεγχο στις παρέες μου, πού θα πήγαινα και με ποιούς. Μπαινόβγαινε ελεύθερα στο δωμάτιό μου, μέρα - νύχτα, διάβαζε τα γράμματά μου, χωρίς να με ρωτήσει....Δεν τόλμησα ποτέ να κάνω μια ερωτική σχέση, γιατί στην ιδέα και μόνοΟι γονείς αυτοί είναι πεπεισμένοι ότι μόνο εκείνοι γνωρίζουν τί είναι καλό για το παιδί τους και δεν του αφήνουν καμιά πρωτοβουλία. Μόλις προβάλει αντίρρηση, του δημιουργούν ενοχές ή του κάνουν ψυχολογικό εκβιασμό ("είναι για το δικό σου καλό". Ακόμη και όταν το παιδί μεγαλώνει, εξακολουθεί να υφίσταται την εισβολή των γονιών του  κάθε στιγμή στην καθημερινή ζωή του, στις επιλογές που κάνει για τη ζωή του.
Καταλαβαίνουμε βέβαια, πόσο σοβαρή επίπτωση έχει αυτό στην αυτοεκτίμησή του. Είναι πεπεισμένο ότι είναι εντελώς ανίκανο για όλα, χωρίς τη βοήθεια των γονιών του, και κινδυνεύει να περάσει αργότερα απο την υποταγή στους γονείς στη συζυγική υπποταγή. Ας ακούσουμε τη μαρτυρία του Φρανσουά, 42 χρόνων, καθηγητή σχεδίου:
"Χρειάστηκα δεκαοκτώ χρόνια για να ενηλικιωθώ και σαράντα για να απελευθερωθώ απο την καταπίεση της μητέρας μου!
Βέβαια, χρειάστηκα χρόνια ολόκληρα ψυχοθεραπείας και ειδική αγωγή με αντικαταθλιπτικά....Αναρωτιέμαι μήπως, τελικά, η πραγματική δυστυχία μου ήταν ότι ήμουν μοναχογιός : η πιο σκληρή δοκιμασία της ζωής μου ήταν η μητέρα μου....Εκείνη αγόραζε τα πάντα, τα ρούχα που θα φορούσα και κάθε πρωί, ανάλογα με τον καιρό, μου επέβαλλε τι θα φορέσω. Όποτε πρόβαλλα κάποια αντίρρηση - πράγμα που έκανα σπάνια- κυρίως στην εφηβεία, όπου είχα κάποιες συγκεκριμένες προτιμήσεις, μου απαντούσε ότι είχα πολύ κακό γούστο και επηρεαζόμουν απο τους άλλους. Αργότερα έκανε έλεγχο στις παρέες μου, πού θα πήγαινα και με ποιούς. Μπαινόβγαινε ελεύθερα στο δωμάτιό μου, μέρα - νύχτα, διάβαζε τα γράμματά μου, χωρίς να με ρωτήσει....Δεν τόλμησα ποτέ να κάνω μια ερωτική σχέση, γιατί στην ιδέα
 ότι θα έπρεπε να απαντήσω με το νι και με το σίγμα στην ανάκριση της μητέρας μου, ένιωθα να παραλύω.
"Οταν άρχισα να δουλεύω, επέμενε ότι έπρεπε να εξακολουθήσω να μένω μαζί τους, παρότι ήμουν οικονομικά ανεξάρτητος. Υπάκουσα, γιατί είχα πλέον πειστεί ότι ήμουν ανίκανος να κάνω οτιδήποτε μόνος μου. Το χειρότερο απο όλα όμως ήταν πως, ενώ εκείνη με έπνιγε και με έκανε να ασφυκτιώ, με κατηγορούσε στη συνέχεια για ανωριμότητα, για αναποφασιστικότητα και για αδυναμία....Τη μέρα που αποφάσισα πια να εγκαταλείψω το σπίτι των γονιών μου, τότε χρησιμοποίησε όλα τα δυνατά μέσα : απειλές, εκβιασμούς, απόπειρες αυτοκτονίας, ψυχιατρική κλινική, επιθετικές σκηνές στο τηλέφωνο και μέσα στον δρόμο. Όμως είχα πάρει πια την απόφασή μου. Παρέμεινα σταθερός και δεν το μετάνιωσα".



Απο το βιβλίο C.Andre & F.Lelord "Η αυτοκτίμηση - μάθε να αγαπάς τον ευατό σου"

Σάββατο 13 Οκτωβρίου 2012

Αναζητώντας τον Βούδα

Ο Βούδας τριγυρνούσε στον κόσμο για να συναντήσει όσους αυτοαποκαλούνταν μαθητές του, και να τους μιλήσει για την αλήθεια.
Στο πέρασμά του, οι άνθρωποι που πίστευαν στο λόγο του έτρεχαν κατά εκατοντάδες να τον ακούσουν, να τον αγγίξουν ή να τον δουν, σίγουρα για μία και μοναδική φορά στη ζωή τους.
Τέσσερις μοναχοί που έμαθαν ότι ο Βούδας θα βρισκόταν στην πόλη Βαάλι, φόρτωσαν τα μουλάρια τους και ξεκίνησαν το ταξίδι που θα διαρκούσε, αν όλα πήγαιναν καλά, κάμποσες εβδομάδες.
Ο ένας δεν ήξερε καλά το δρόμο για το Βαάλι και ακολουθούσε τους άλλους.
Ύστερα απο τρεις μέρες πορεία τους έπιασε μεγάλη καταιγίδα. Οι μοναχοί έτρεξαν ν' αναζητήσουν καταφύγιο σ' ένα χωριό ώσπου να περάσει η καταιγίδα.
Ο τελευαταίος, όμως, δεν έφτασε στον οικισμό και αναγκάστηκε να καταφύγει στο σπίτι ενός βοσκού, στα περίχωρα. Ο βοσκός τού πρόσφερε ρούχα, στέγη και φαγητό για να περάσει τη νύχτα.
Το επόμενο πρωί, όταν ο μοναχός ετοιμαζόταν να φύγει, πήγε ν' αποχαιρετήσει τον βοσκό. Όταν πλησίασε στο μαντρί είδε ότι με την καταιγίδα τα πρόβατα είχαν σκορπίσει κι ο βοσκός πάσχιζε να τα συγκεντρώσει.
Ο μοναχός σκέφτηκε ότι οι συνταξιδιώτες του θα έφευγαν την ώρα εκείνη απο το χωριό και αν δεν έκανε γρήγορα θα απομακρύνονταν πολύ. Όμως, δεν μπορούσε να συνεχίσει το δρόμο του αφήνοντας τον βοσκό στη τύχη του ύστερα απο την φιλοξενία που του είχε προσφέρει. Έτσι αποφάσισε να μείνει, ώσπου και οι δύο κατάφεραν να μαζέψουν πάλι το κοπάδι.
Έτσι πέρασαν τρεις μέρες. Μετά, πήρε πάλι το δρόμο όσο πιο γρήγορα μπορούσε μήπως προλάβει τους συντρόφους του.
Ακολουθώντας τα ίχνη τους, έφτασε σ' ένα αγρόκτημα για να προμηθευτεί νερό.
Μια γυναίκα του έδειξε που ήταν το πηγάδι και ζήτησε συγγνώμη που δεν μπορούσε να τον βοηθήσει γιατί δούλευε στη σοδειά....Ενώ ο μοναχός πότιζε  τα μουλάρια του και γέμιζε τα ασκιά του με νερό, η γυναίκα του εξήγησε ότι, μετά το θάνατο του άντρα της, δυσκολευόταν πολύ εκείνη και τα παιδιά της να μαζέψουν τη σοδειά προτού χαλάσει.
Ο άνθρωπος κατάλαβε ότι η γυναίκα δεν θα τελείωνε τη συγκομιδή εγκαίρως, ήξερε όμως ότι αν έμενε να τη βοηθήσει θα έχανε τα ίχνη και δε θα βρισκόταν στο Βαάλι όταν θα έφτανε στην πόλη ο Βούδας.
"Θα τον δω λίγες μέρες αργότερα" σκέφτηκε, αφού ήξερε ότι ο Βούδας θα έμενε μερικές εβδομάδες στο Βαάλι.
Η συγκομιδή πήρε τρεις εβδομάδες, κι όταν τελείωσε η δουλειά, ο μοναχός συνέχισε την πορεία του.
Στο δρόμο έμαθε ότι ο Βούδας δεν βρισκόταν πια στο Βαάλι κι ότι είχε φύγει για ένα άλλο χωριό, βορειότερα.
Ο μοναχός άλλαξε πορεία και τράβηξε προς το άλλο χωριό.
Θα είχε φτάσει εγκαίρως, έστω και μόνο για να τον δει, αν στο δρόμο δεν αναγκαζόταν να σώσει ένα ζευγάρι γερόντια που τους είχε παρασύρει το ποτάμι και δίχως τη βοήθειά του θα είχαν πνιγεί σίγουρα. Όταν οι γέροι συνήλθαν, ξαναπήρε το δρόμο του ξέροντας ότι ο Βούδας θα συνέχιζε το ταξίδι.....
Είκοσι χρόνια πέρασε ο μοναχός ακολουθώντας τον Βούδα.....κάθε φορά που τον πλησίαζε, κάτι συνέβαινε και καθυστερούσε. Πάντοτε βρισκόταν κάποιος που είχε ανάγκη και δίχως να το ξέρει έκανε τον μοναχό να χασομερήσει.
Τελικά, έμαθε ότι ο Βούδας είχε αποφασίσει να πάει να πεθάνει στη πόλη όπου γεννήθηκε. "Αυτή τη φορά" είπε μέσα του, "είναι η τελευταία μου ευκαιρία". "Αν δεν θέλω να πεθάνω χωρίς να έχω δει τον Βούδα, δεν μπορώ να αποσπαστώ απο την πορεία. Τώρα τίποτα δεν είναι πιο σημαντικό απο το να δω τον Βούδα πριν πεθάνει. Ύστερα θα έχω χρόνο να βοηθήσω όλους τους άλλους". Και με το τελευταίο μουλάρι του και ελάχιστες προμήθειες ξανατράβηξε το δρόμο του.
Μια μέρα προτού φτάσει στο χωριό, έπεσε σχεδόν πάνω σ' ένα πληγωμένο ελάφι, στη μέση του δρόμου. Το φρόντισε, του έδωσε νερό και κάλυψε τις πληγές του με φρέσκο πηλό. Το ελάφι λαχάνιαζε προσπαθώντας να ανασάνει με δυσκολία, ο αέρας δεν του έφτανε. "Κάποιος πρέπει να μείνει μαζί του" σκέφτηκε, "για να μπορέσω να συνεχίσω τον δρόμο μου". Μα δεν υπήρχε κανένας εκεί.
Με μεγάλη τρυφερότητα, έβαλε το ζώο κοντά σε κάτι βράχια, για να συνεχίσει την πορεία του. Του άφησε νερό και φαγητό κοντά στο στόμα του και σηκώθηκε να φύγει. Έκανε μονάχα δύο βήματα όταν κατάλαβε ότι δεν μπορούσε να παρουσιαστεί μπροστά στον Βούδα γνωρίζοντας, στο βάθος της καρδιάς του, ότι είχε αφήσει μόνο του ένα ανυπεράσπιστο ετοιμοθάνατο.....έτσι, ξεφόρτωσε το μουλάρι και έμεινε εκεί να φροντίσει το ζωάκι. Ξενύχτησε δίπλα του σαν ήταν παιδί. Του έδινε νερό στο στόμα και του έβαζε κρύες κομπρέσες στο μέτωπο.
Τα ξημερώματα, το ελάφι είχε συνέλθει. Ο μοναχός σηκώθηκε, κάθισε σ'ένα απόμερο σημείο και έκλαψε....τελικά, είχε χάσει και την τελευταία του ευκαιρία. "Τώρα πιά ποτέ δεν θα σε δώ" είπε με δυνατή φωνή.
"Μη συνεχίζεις να με ψάχνεις" του είπε μια φωνή πίσω του. "Ήδη με βρήκες".
Ο μοναχός γύρισε πίσω και είδε το ελάφι να κυκλώνεται απο φως και να παίρνει τη στρογγυλεμένη μορφή του Βούδα.
"Θα με έχανες αν με άφηνες να πεθάνω απόψε τη νύχτα, για να έρθεις να με βρεις στο χωριό μου.....κι όσο για τον θάνατό μου, μην ανησυχείς. Ο Βούδας είναι μέσα σου".
 
 
 
Απο το βιβλίο του Χ. Μπουκάι "Να σου πω μια ιστορία"

Κυριακή 30 Σεπτεμβρίου 2012

Κόλαση - Παράδεισος

Ένας ραβίνος είχε μια συζήτηση με τον Κύριο για τον παράδεισο και την κόλαση. "Θα σου δείξω την κόλαση", του είπε ο Κύριος και τον οδήγησε σ' ένα δωμάτιο που είχε στη μέση ένα μεγάλο στρογγυλό τραπέζι. Οι άνθρωποι που κάθονταν γύρω απ' το τραπέζι ήταν πεινασμένοι και απελπισμένοι. Στη μέση του τραπεζιού βρισκόταν ένα τεράστιο καζάνι με νόστιμο φαγητό που μύριζε τόσο καταπληκτικά, ώστε το στόμα του ραβίνου γέμισε σάλιο. Όσοι κάθονταν στο τραπέζι κρατούσαν απο ένα κουτάλι με πολύ μακρύ χέρι. Παρόλο που τα κουτάλια έφταναν ίσα ίσα το καζάνι, τα χερούλια τους ήταν πιο μακριά απ' τα μπράτσα των ανθρώπων που τα κρατούσαν : έτσι, κανένας τους δεν μπορούσε να φάει, γιατί του ήταν αδύνατο να φέρει το φαγητό ως τα χείλη του. Ο ραβίνος είδε ότι η δυστυχία τους ήταν πραγματικά τρομερή.
"Τώρα θα σου δείξω τον παράδεισο" είπε ο Κύριος, και μπήκαν σ' ένα άλλο δωμάτιο, ακριβώς το ίδιο όπως το πρώτο. Κι εκεί υπήρχε το ίδιο μεγάλο στρογγυλό τραπέζι, το ίδιο καζάνι με φαγητό. Οι άνθρωποι εδώ, όπως και οι προηγούμενοι, κρατούσαν τα ίδια κουτάλια με μακριά χερούλια - εδώ όμως όλοι ήταν καλοφαγωμένοι και παχουλοί, γελούσαν και συζητούσαν. Ο ραβίνος δεν καταλάβαινε.
"Είναι απλό, αλλά απαιτεί μια συγκεκριμένη ικανότητα", είπε ο Κύριος. "Σ'αυτό το δωμάτιο, βλέπεις, έμαθαν να ταϊζουν ο ένας τον άλλον".
 
 
Απο το βιβλίο του I. Yalom "Η μάνα και το νόημα της ζωής".
 

Σάββατο 29 Σεπτεμβρίου 2012

Οι δύο λύκοι


Κάποιο βράδυ ένας γέρος ινδιάνος της φυλής Τσερόκι,μίλησε στον εγγονό του για την μάχη που γίνεται μέσα στην ψυχή των αβθρώπων και του είπε..........

Γιέ μου, η μάχη γίνεται μεταξύ δύο λύκων που υπάρχουν μέσα σε όλους μας.

Ο ένας είναι το κακό                                                  Ο άλλος είναι το καλό

Είναι:                                                                          Είναι:
ο θυμός                                                                       η χαρά
η ζήλια                                                                        η ειρήνη
η θλίψη                                                                       η αγάπη
η απογοήτευση                                                           η ελπίδα
η απληστία                                                                  η ηρεμία
η αλαζονεία                                                                 η ταπεινοφροσύνη
η αυτολύπηση                                                              η ευγένεια
η ενοχή                                                                         η φιλανθρωπία
η προσβολή                                                                  η συμπόνια
η κατωτερότητα                                                           η γενναιοδωρία
τα ψέματα                                                                     η αλήθεια
η ματαιοδοξία                                                               η ευσπλαχνία
η υπεροψία                                                                    η πίστη στον θεό
το εγώ


Ο εγγονός το σκέφτηκε για ένα λεπτό και μετά ρώτησε τον παππού του...."και ποιός λύκος νικάει;"
Ο γέρος ινδιάνος, απάντησε απλά...."αυτός που ταίζεις".
 

Τρίτη 7 Αυγούστου 2012

Το τέλος μιας σχέσης

Το τέλος μιας σχέσης βιώνεται ως ξαφνική απουσία νοήματος των πάντων και το άτομο παραδίδεται σε μια καθημερινότητα τόσο πιο στενόχωρη και πιεστική, όσο πιο έντονο ήταν το πάθος. Ο εραστής έχει γίνει ένας ξένος, οι σκέψεις του βρίσκονται αλλού, κι εκεί δεν υπάρχει θέση για μας. Μας έχει σβήσει, μας έχει πετάξει έξω, στην κυριολεξία. Τα ψέματα, στα οποία συνήθως καταφεύγουν και τα δύο μέρη σ' αυτές τις περιπτώσεις, αντιπροσωπεύουν για τον ένα μια προσπάθεια να επιβιώσει και για τον άλλον έναν τρόπο να απαλύνει τις ενοχές του. Σ' αυτό το σημείο πέφτουμε απο το αίσθημα της αιωνιότητας στο άλλο άκρο, στην αβεβαιότητα, που μας κάνει να αμφιβάλλουμε ακόμη και για το αν είμαστε ζωντανοί, σε μια αίσθηση θανάτου μ' άλλα λόγια. Παύουμε να νιώθουμε ζωντανοί, πιο ζωντανοί απο ποτέ, όπως ήμαστε πριν, με βαθιά συναίσθηση της ύπαρξής μας, και γινόμαστε εφήμερα και άυλα φαντάσματα.
Δεν έχουμε τίποτε πια στην κατοχή μας, ο άλλος έχει πάρει μαζί του, αποστερώντας την απο μας, την υγεία της ψυχής μας και την ομορφιά του σώματός μας. Γιατί η ομορφιά του σώματος είναι πρωτίστως το μέσο με το οποίο ο καθένας απο τους εραστές προσφέρει ηδονή στον άλλο. Αλλά προηγουμένως, μαζί με την ευγνωμοσύνη για την απόλαυση του οργασμού, είχαμε νιώσει και ένα είδος κατάπληξης για την παντελή απουσία επιθετικότητας, εκείνες τις στιγμές που ήμασταν τόσο τρωτοί και απροστάτευτοι. Αυτές μπορεί να είναι οι εικόνες που αναδύονται με τόση ένταση, προκαλώντας την υποψία και τη βίαιη έκρηξη της ζήλειας. Στην ουσία, έχοντας ζητήσει τα "πάντα" απο το σύντροφό μας, πιστεύουμε και ότι του έχουμε δώσει τα "πάντα". Δεν αντιλαμβανόμαστε ότι σ΄αυτή ακριβώς την απαίτηση και την απόλυτη παράδοση του εαυτού μας βρίσκεται ο σπόρος της ακόλουθης εγκατάλειψης, μια απο τις πιθανές μορφές της οποίας είναι η προδοσία. Όντως, κανένας δεν μπορεί να στηρίξει με τόση ένταση μια επένδυση για μεγάλο χρονικό διάστημα χωρίς να συνθλιβεί.



Απο το βιβλίο του A. Carotenuto "Αγάπη και προδοσία".

Κυριακή 5 Αυγούστου 2012

Προδοσία


Είναι άραγε τυχαίο γεγονός η προδοσία του Ιησού μέσα από μια πράξη αγάπης;

Για να επέλθει η λύτρωση πρέπει να προηγηθεί η ολοκληρωτική θυσία στον βωμό της αγάπης;

Είναι άραγε ο προδότης δήμιος, ή είναι ο καθοδηγητής  στον δρόμο της ατομικότητας, της αυτονομίας ;

Μήπως ο έρωτας είναι η θεοποίηση ενός θνητού , ενώ η προδοσία δεν είναι παρά η υπενθύμιση της ανθρώπινης πλευράς του;

Ο ρόλος του θύτη και του θύματος σε συνεχή αντιπαράθεση υφαίνουν την πλοκή του έργου οδηγώντας τους πρωταγωνιστές στην ευαισθητοποίηση, την απευαισθητοποίηση και την τελική λύτρωση από την ελπίδα σωτηρίας μέσω του άλλου.

Δευτέρα 9 Ιουλίου 2012

Η επιστροφή της άνοιξης

Η εικόνα της μητέρας είναι κάτι αιώνιο στη ζωή μας και αποτελεί το θεμέλιό της. Είναι μια πρωτογενής εικόνα που μπορεί και δίνει δύναμη στο θηλυκό. Συνδέεται με την ιδέα της ίδιας της ζωής, αλλά προκαλεί και μεγάλη αμφιθυμία. Όπως σε όλες τις σημαντικές σχέσεις, έτσι και σ΄αυτήν, με τον ίδιο  τρόπο που η μάνα μπορεί και δίνει δύναμη και τροφή, με τον ίδιο τρόπο μπορεί να προδίδει και να καταστρέφει. Μια πολύ βαθιά σχέση με τη μητέρα χαλάει τη ζωή ανδρών και γυναικών. Γι αυτό, αργά ή γρήγορα, όλοι νιώθουμε πιεστική την ανάγκη αποκόλλησης απο τη μητέρα. Οι εσωτερικές συγκρούσεις και η αμφιθυμία που προκαλεί αυτός ο αποχωρισμός είναι αποπροσανατολιστικές και πολλές φορές οι ψυχολόγοι προσπαθούν να αντιμετωπίσουν αυτήν ακριβώς την αίσθηση. Αυτό που έχει σημασία, ωστόσο, είναι να καταλάβουμε ότι παραμένοντας μέσα στην μητρική κοιλιά, προσκολλημένοι δηλαδή στις "μητρικές συνήθειες", διατρέχουμε σοβαρό κίνδυνο, και αυτός είναι ένας απο τους λόγους που πρέπει να μας κάνουν να δραπετεύουμε. Όπως οι σπόροι που πέφτουν απο τους καρπούς του δέντρου: ευδοκιμούν όταν απομακρυνθούν απο το έδαφος όπου φύεται το δέντρο που τους γέννησε, διαφορετικά δεν φυτρώνουν ποτέ. Απο ψυχολογικής άποψης, το πρόβλημα με την μητέρα είναι απο τα σημαντικότερα και δεν γίνεται να το αγνοούμε όταν θέλουμε να καταλάβουμε το "συναισθηματικό υπόστρωμα" ενός ανθρώπου.



Απο το βιβλίο του A. Carotenuto "Η ψυχή της γυναίκας".

Τετάρτη 20 Ιουνίου 2012

Ένας γλυκός λόγος στον/στην σύντροφό μας






 Γλυκό Ξύπνημα

Καμιά φορά η ανάσα σου στο λαιμό μου με επαναφέρει στη ζωή.

Γυρίζω, κοιτάζω την μορφή σου και τα μάτια μου βουρκώνουν με δάκρυα χαράς.

Δακρύζω για όλα αυτά που δεν τόλμησα να σου ομολογήσω,

για τις πληγές που έκλεισαν τη στιγμή που αφέθηκα στην αγκαλιά σου,

για την χαρά που σου χρωστώ,

γιατί μαζί σου θυμήθηκα ξανά να είμαι άνθρωπος.

Σ’ ευχαριστώ…..




Δευτέρα 11 Ιουνίου 2012

Όταν φοβόμαστε τις διαφωνίες ή τις συγκρούσεις

Ένα μεγάλο εμπόδιο στην επικοινωνία είναι η πεποίθηση ότι οι άνθρωποι "πρέπει" να συμφωνούν. Μπορεί ως ιδέα να είναι καλή, στην πραγματικότητα όμως οι άνθρωποι δεν συμφωνούν πάντα μεταξύ τους. Επαναλαμβάνω ότι δεν αναφέρομαι στο τί είναι σωστό και τί λάθος, απλώς λέω πώς έχουν τα πράγματα. Και όπως ξέρουμε, όταν διαφωνούμε με την πραγματικότητα καταλήγουμε δυστυχισμένοι. Όσον αφορά λοιπόν στις διαφωνίες, η αλήθεια είναι ότι οι άνθρωποι συνεχώς διαφωνούν. Έχουμε διαφορετικές απόψεις για τα πάντα, διαφορετικές προτιμήσεις, στόχους, όνειρα, ελπίδες, επιθυμές, προτιμήσεις και αντιπάθειες. Καθένας μας ενδιαφέρεται για άλλα πράγματα. Σε κάποιους αρέσει το χιόνι, ενώ σε άλλους η ζέστη. Για ορισμένους οι ιδανικές διακοπές είναι σε μια πολύβουη πόλη, με ψώνια και δείπνο σε εστιατόριο, ενώ για άλλους η υπέρτατη απόλαυση είναι να αποτραβηχτούν σε ένα ήσυχο μέρος στη φύση ή σε ένα κέντρο διαλογισμού. Το να θέλεις οι άλλοι να συμφωνούν μαζί σου μόνο σε πόνο και αποτυχία θα σε οδηγήσει, επειδή ποτέ δεν θα συμβεί.
Γιατί λοιπόν φοβόμαστε τις ασυμφωνίες; Γιατί αποζητάμε το ανέφικτο; Συνήθως αυτό οφείλεται στο ότι θέλουμε οι άλλοι να μας συμπαθούν, να μας αγαπούν και να μας επιδοκιμάζουν. Νομίζω ότι ένα μέρος του φόβου αυτού οφείλεται στο ότι συνδέουμε την ταύτιση απόψεων και την επιδοκιμασία με τη συμπάθεια και την αγάπη. Πιστεύουμε  ότι όταν αγαπάμε κάποιον "πρέπει" να συμφωνούμε μαζί του, και ότι το ίδιο θα "πρέπει" να κάνει κι αυτός. Είναι όμως εφικτό αυτό; Σκέψου όλους τους ανθρώπους που πραγματικά αγαπάς. Πόσων τις απόψεις συμμερίζεσαι και πόσοι συμφωνούν μαζί σου;
Αν ο ορισμός που δίνεις στην αγάπη είναι "συμφωνούμε μεταξύ μας", σε περιμένουν δυσάρεστες εκπλήξεις!


Απο το βιβλίο της Μ. Μπέργκερ "Είστε ευτυχισμένοι;"

Δευτέρα 28 Μαΐου 2012

Σε περίοδο "κρίσεων"

Το πεπρωμένο και η εξέλιξή μας, παίρνουν μορφή τη στιγμή που βιώνουμε δύσκολες περιστάσεις. Θα λέγαμε ότι όταν η ζωή κυλά ομαλά, δίχως απρόβλεπτα, προβλήματα και αντιξοότητες είναι σαν να μην ζούμε. Όταν  ζούμε ένα δραματικό γεγονός, ένα δυσάρεστο συμβάν, είναι σαν να μας χτυπάει ο κεραυνός που φωτίζει ξαφνικά άγνωστες πλευρές του εσωτερικού μας κόσμου, δρόμους που μάταια αναζητούσαμε καιρό.
Ο μεγενθυντικός φακός μέσα απο τον οποίο παρατηρούμε τον κόσμο όταν ζούμε ένα προσωπικό δράμα, διαφέρει κατά πολύ απο αυτόν που έχουν στη διάθεσή τους οι συνάνθρωποι της επίπεδης και ατάραχης ζωής. Συνεπώς, αντιλαμβανόμαστε ότι ο βαθύς ψυχικός πόνος για τον οποίο συζητούμε, ενεργοποιεί μια διαφορετική, συμπληρωματική μας διάσταση και μας οδηγεί στη λεγόμενη ¨κρίση¨.
"Είμαι σε κρίση" σημαίνει ότι βιώνω κάποιες ιδιαίτερες δυσκολίες που προκαλούν στεναχώρια και πόνο. Εντούτοις, μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα ότι οι "ώρες της κρίσης", παρά τα φαινόμενα, είναι απο τις ευτυχέστερες και τις σημαντικότερες της ζωής μας. Οι αιτίες για τις οποίες η κρίση παρουσιάζεται ως κάτι το τόσο θετικό δεν πρέπει να αναζητηθούν στην τυχαία στιγμή που αυτή πυροδοτεί, αλλά στις μεταμορφώσεις που θα επιφέρει με το πέρασμα του χρόνου.
Η περίοδος της κρίσης μάς βάζει να δούμε και να ακούσουμε πράγματα που θα περνούσαν απαρατήρητα. Ο άνθρωπος που δεν έχει βρεθεί ποτέ του σε κρίση είναι τυφλός και κουφός μπροστά στις μεγάλες πανανθρώπινες αλήθειες.


Απο το βιβλίο του A.Carotenuto "Η ψυχή της γυναίκας"

Πέμπτη 24 Μαΐου 2012

Προσωπική διαδρομή

"Ήρωας", εν γένει, είναι αυτός που αψηφά τους κινδύνους, που δεν προσπαθεί να ξεφύγει απο τα εμπόδια αλλά τα αντιμετωπίζει θαρρετά προκειμένου να εκπληρώσει το στόχο του. Χαρακτηριστικό του ήρωα είναι η μεγάλη του δύναμη που, όπως είδαμε, συχνά αντλεί απο το δεσμό με άλλο άτομο. Στην καθημερινή ζωή, "ήρωας" είναι αυτός που χρησιμοποιεί με δεξιοτεχνία τα όπλα και τα μέσα που διαθέτει. Οι άνδρες, σε μεγάλο ποσοστό, θεωρούν ισχυρό όπλο το χρήμα, ενώ οι γυναίκες το φυσικό κάλλος και την τέχνη της σαγήνης. Για να αντιμετωπίσουμε όμως τη μεγάλη πρόκληση της ζωής, πρέπει να οπλιστούμε με πολύ μεγάλη υπομονή και να τη χρησιμοποιούμε σε μικρές δόσεις ξέροντας πως τα αποτελέσματα δεν είναι άμεσα.
Στον πίνακα του Boticelli η θεσπέσια Αφροδίτη αναδύεται απο τη θάλασσα μέσα σε ένα κοχύλι το οποίο, όπως αναφέραμε, παραπέμπει στην ιδέα της μακρόχρονης και σχολαστικής δουλειάς για τη δημιουργία του μαργαριταριού. Η γυναίκα δεν έχει την υποχρέωση να είναι όμορφη, όπως και ο άνδρας δεν έχει την υποχρέωση να είναι πλούσιος και ισχυρός: το αρσενικό και θηλυκό οφείλουν όμως να οπλίζονται με την υπομονή που χρειάζεται για να μεταμορφωθούν σε μοναδικά πλάσματα, σε ήρωες με προσωπικές περιπέτειες.
Πόσα χρόνια απαιτούνται γι' αυτό; Ερώτηση που έρχεται κι επανέρχεται, αλλά η απάντηση είναι μόνο μία: η ζωή ολόκληρη! Η κάθε μας στιγμή είναι και ένα πέρασμα, μια ακόμη ευκαιρία για να προσθέσουμε κι άλλη ψηφίδα στο μεγάλο ψηφιδωτό της προσωπικότητάς μας.



Απο το βιβλίο του A.Carotenuto "Η ψυχή της γυναίκας"

Πέμπτη 17 Μαΐου 2012

Υγιής εγωισμός

Το αίσθημα της ασφάλειας είναι το πρώτο και βασικό λιθάρι στο χτίσιμο της προσωπικότητας, της ενίσχυσης της αυτοεκτίμησης και της αυτοπεποίθησης, και όταν δεν πιστεύουμε στον εαυτό μας είμαστε καταδικασμένοι να βλέπουμε τους στόχους μας ανεκπλήρωτους. Η επιδοκιμασία και η υποστήριξη του γονιού δίνουν δύναμη και ενέργεια, και παίζουν καθοριστικό ρόλο στην ενδυνάμωση της προσωπικότητας και της ασφάλειας του ατόμου.
Για τα άτομα που αισθάνονται πως οι γονείς δεν τους καταλαβαίνουν, δεν τους αποδέχονται και δεν τους υποστηρίζουν, θα είναι πολύ δυσκολότερο να κερδίσουν την αυτονομία, να πιστέψουν ότι μπορούν να τα καταφέρουν μόνοι και να πάψουν να αναζητούν αδιάκοπα την αποδοχή του άλλου. Άνθρωποι αυτού του τύπου και των δύο φύλων δεν μπορούν να ζήσουν χωρίς σύντροφο, χωρίς τη στήριξη και τη συμπαράσταση ενός ανθρώπου με τον οποίο μοιράζονται τη ζωή τους. Αυτό που πραγματικά μας επιτρέπει να ενηλικιωθούμε και να αυτονομηθούμε είναι η επαφή με τον άλλο, είναι ο "κόσμος των σχέσεων".

Παρασκευή 11 Μαΐου 2012

Προδοσία και εγκατάλειψη

Η προδοσία είναι κάτι που πρέπει να το δουλέψουμε καλά μέσα στο μυαλό μας. Δεν πρέπει να αναγορευτούμε δικαστές και να καταδικάσουμε συλλήβδην τον άλλον, υποβιβάζοντάς τον έτσι, σαν τον Εωσφόρο, απο άγγελο σε διάβολο. Μ' αυτόν τον τρόπο αρνούμαστε ό,τι καλό κι αξιαγάπητο είχαμε βρει στο συγκεκριμένο πρόσωπο. Αν με ρωτούσαν ποιός είναι ο δρόμος που οδηγεί στην ωριμότητα, θα απαντούσα ότι είναι αυτός που περνάει μέσα απο τέτοιες εμπειρίες, γιατί σ' αυτές ερχόμαστε και πάλι αντιμέτωποι με την πρωταρχική μας απώλεια. Ο άνθρωπος που δεν έχει περάσει μέσα απο την εμπειρία της προδοσίας αναγνωρίζεται, δείχνει ανωριμότητα. Αγαπώντας μόνον εκ του ασφαλούς, σημαίνει ότι παραμένουμε παιδιά. Θα θυμάμαι πάντοτε ένα γράμμα του Γιούνγκ προς τη Σαμπίνα Σπιλράιν...."είναι για μένα ν' αγαπήσω παρά μόνο για την ίδια την αγάπη, χωρίς άλλο σκοπό, χωρίς ανάγκη να δικαιολογήσω τη συμπεριφορά μου ή να υποσχεθώ οτιδήποτε".
Είναι λόγια που μπορεί κανείς να υπογράψει χωρίς δεύτερη σκέψη. Τί νόημα έχει να αγαπούμε μονο όταν μπορούμε να έχουμε απόλυτη εμπιστοσύνη; Αυτές είναι παιδιάστικες απαιτήσεις, αλλά το παιδί που βρίσκεται μέσα μας πρέπει να συμβαδίσει με την πιο δραματική διάσταση της ωριμότητάς μας.



Απο το βιβλί του A.Carotenuto "Έρως και Πάθος : τα όρια της αγάπης και του πόνου".

Κυριακή 22 Απριλίου 2012

Ευτυχία

Ένα απο τα μεγαλύτερα παράδοξα με τα οποία δίνουμε ολόκληρες μάχες είναι οι σκοτεινές ή σκιώδεις μας πλευρές. Συνήθως προσπαθούμε να απαλλαγούμε απ' αυτές, όμως το να πιστεύουμε ότι μπορούμε να εξοστρακίσουμε τις "σκοτεινές μας πλευρές" είναι και ουτοπικό και μη αυθεντικό. Αυτό που έχουμε ανάγκη να βρούμε είναι η ισορροπία μεταξύ των αντίθετων δυνάμεών μας. Η πράξη της ισορροπίας είναι δύσκολη, είναι όμως μέρος της ζωής. Εάν μπορούμε να το δούμε αυτό ως μία εμπειρία τόσο φυσική όσο και το ότι η νύχτα διαδέχεται την ημέρα, τότε θα νιώσουμε μεγαλύτερη ικανοποίηση απ' ότι αν προσποιούμασταν ότι η νύχτα δεν θα έρθει ποτέ. Η ζωή έχει τις καταιγίδες της. Και οι καταιγίδες περνάνε πάντα. Ακριβώς όπως δεν υπήρξε ποτέ μια μέρα χωρίς νύχτα ή μια καταιγίδα που κράτησε για πάντα, έτσι κι εμείς δε μένουμε ποτέ μόνο στη μία πλευρά του εκκρεμούς της ζωής. Βιώνουμε το καλό και το κακό, την ημέρα και τη νύχτα, το γιν και το γιανγκ. Και πολλές φορές, διδάσκουμε ακριβώς αυτό που έχουμε ανάγκη να μάθουμε.
Ζούμε μέσα σ' αυτά τα παράδοξα, μέσα σε άπειρα πράγματα που μας πάνε πότε απ' τη μια και πότε απο την άλλη. Μολονότι αληθεύει ότι η ευτυχία μας δεν εξαρτάται απο εξωτερικές συνθήκες, αντισταθμίζουμε πάντα αυτήν την αλήθεια με την πραγματικότητα του κόσμου. Όλα όσα συμβαίνουν γύρω μας μας επηρεάζουν. Θα ήμασταν εξωπραγματικοί, εάν λέγαμε σε κάποιον που βιώνει μια τραγωδία, "αυτό δεν πρέπει να σε επηρεάζει". Οι απώλειες είναι υπαρκτές. Ταυτόχρονα, και μέσα απο τις χειρότερές μας φάσεις, ανακαλύπτουμε τον καλύτερο εαυτό μας. Πάντα ξεπερνάμε τις τραγωδίες και πάντα συνεχίζουμε το ταξίδι της αναζήτησης της ευτυχίας. Ο ήλιος πάντα ανοίγει ένα ρήγμα στο σκοτάδι, και καταμεσής του θανάτου μερικές φορές ανακαλύπτου
με τη ζωή.

Δευτέρα 9 Απριλίου 2012

Προδότης - προδομένος

Στους μεγάλους έρωτες, ο χωρισμός και η προδοσία βιώνονται ως "θανάσιμες μαχαιριές" στο σώμα όσο και στην ψυχή. Η εγκατάλειψη απο το αγαπημένο πρόσωπο δημιουργεί μια σειρά απο σωματικά συμπτώματα, παρότι εμείς μπορούμε να μη συνειδητοποιούμε τη σχέση ανάμεσα σ'αυτά και τη δραματική ψυχική μας κατάσταση. Πολύ συχνά ο ψυχικός πόνος που πνίγεται και δαμάζεται στο συνειδητό επίπεδο μπορεί να μετατραπεί σε αληθινή σωματική αδιαθεσία. Πιστεύοντας ότι ο άλλος πήρε μαζί του ένα κομμάτι του εαυτού μας, νιώθουμε ακρωτηριασμένοι, νιώθουμε ότι έχει καταστραφεί η σωματική μας ακεραιότητα και αρμονία. Είναι σαν ο προδότης, αφού μας εγκατέλειψε, να έχει στη διάθεσή του και ένα "βοηθητικό εγώ" το δικό μας κλεμμένο "Εγώ". Έτσι ο προδομένος βλέπει τον προδότη ως διώκτη και βασανιστή του. Σ' αυτό το σημείο είναι πολύ σημαντικό να αποκατασταθεί μια σχέση με την πραγματικότητα, πράγμα για το οποίο χρειάζεται πραγματική προσπάθεια απο τη μεριά του εγώ, ενός εγώ που δεν τρέφεται με την εξάρτηση. Διαφορετικά, δίνουμε στον προδότη θέση παράσιτου στη ζωή μας, βάζουμε τον εαυτό μας στη θέση του θύματος με όλο και εντονότερα αισθήματα καταδίωξης, κάτι που, κατά παράδοξο τρόπο, θα χρησιμοποιήσουμε για να μην αλλάξουμε, να μη φροντίσουμε τον εαυτό μας, να μην αναλάβουμε τις ευθύνες για τον εαυτό μας.
Η αλήθεια είναι, ότι η προδοσία δεν βαρύνει ποτέ μόνον τον ένα απο τους δύο συντρόφους. Κατά κάποιο τρόπο, προδότης και προδομένος ερμηνεύουν και οι δύο το ίδιο σενάριο, στο οποίο όμως ο προδότης έχει τον πιο βαρύ ρόλο, αφού αυτός πρέπει να ετοιμάσει τις βάσεις για την αναθεώρηση και τη διάλυση μιας σχέσης που δεν έχει πλέον λόγο ύπαρξης. Συχνά ο προδομένος προαισθάνεται το επερχόμενο δράμα, αλλά έχοντας επενδύσει τα πάντα στον άλλο, προσποιείται πως δεν υποψιάζεται τίποτε. Έτσι ο κόσμος γεμίζει απο σαπουνόπερες, όπου η λέξη "αγαπώ" κακοποιείται στην κυριολεξία. "Δένω" θα ήταν η πιο κατάλληλη λέξη, δένω τον άλλο χειροπόδαρα στο ναρκισσιστικό μου όνειρο.


Απο το βιβλίο του A.Carotenuto "Αγάπη και προδοσία"

Παρασκευή 6 Απριλίου 2012

Η συμπεριφορά του "νευρωσικού"

Ο Adler, θεωρεί πως "το πρόβλημα της απόστασης" είναι εξέχουσας σημασίας για την ερμηνεία της συμπεριφοράς του "νευρωσικού". Ο νευρωσικός, απο την άποψη της ατομικής ψυχολογίας, τείνει σταθερά να διατηρεί μια απόσταση ανάμεσα στον εαυτό του και τα προβλήματά του, ανάμεσα στον εαυτό του και τις αποφάσεις που πρέπει πρέπει να πάρει, ανάμεσα στον εαυτό του και τις πράξεις που πρέπει να κάνει. Αυτή η απόσταση παίρνει τη μορφή συμπτωμάτων, όπως σωματικοί πόνοι και  άρνηση συγκινήσεων. Η τελετουργία ενός ψυχαναγκαστικού ατόμου, κατά  τον Αndler, μπορεί να είναι η παρεμβολή απόστασης ανάμεσα στον εαυτό του και τα συναισθήματά του. Σ' αυτή την απόσταση περιλαμβάνονται μια φαινομενολογία της απόστασης και μια φαινομενολογία της προδοσίας. Π.χ, η οικογένεια δημιουργεί απόσταση ανάμεσα στον εαυτό της και τον έξω κόσμο καθώς και απόσταση ανάμεσα στα μέλη της. Υπάρχει, επίσης, μια φυσική απόσταση ασφαλείας, ας πούμε, και μια κοινωνική απόσταση που υποστηρίζεται ποικιλοτρόπως απο τις κοινωνικές συμβάσεις που παρατηρούνται στις διάφορες εκδηλώσεις της καθημερινής ζωής. Ο Adler μιλάει για τους διάφορους βαθμούς έντασης με την οποία ο ασθενής εκφράζει τον "αποχωρισμό του απο τον κόσμο και την πραγματικότητα" και διαιρεί αυτή την απόσταση στις εξής τέσσερις κατηγορίες:
  1. Την κίνηση παλλινδρόμησης (που σε ευρεία κλίμακα περιλαμβάνει την αυτοκτονία και την αγοροφοβία, το άγχος και τη νευρική ανορεξία, την αμνησία και τον εθισμό στα ναρκωτικά)
  2. Τη στάση (που περιλαμβάνει τις προστατευτικές συμπεριφορές, όπως η αϋπνία, η ανικανότητα κ.λ.π, που εμποδίζουν το υποκείμενο να προχωρήσει πολύ μακριά)
  3. Τις ψυχαναγκαστικές αμφιβολίες και "την απομάκρυνση και επιστροφή ιδεών ή πράξεων" (εδώ ο Andler περιλαμβάνει την υπερβολική έμφαση των δυσκολιών, τη νοσηρή σχολαστικότητα, το γύρισμα πίσω, τις αργοπορίες κ.α)
  4. Τη δημιουργία εμποδίων.
Ο Adler γράφει:

"Η ζωή του νευρωσικού, δεδομένης της καταπιεσμένης αντίσρασής του προς τη κοινωνία, εκτυλίσσεται κυρίως μέσα στον οικογενειακό κύκλο. Όταν ο ασθενής βρεθεί στο μεγάλο κύκλο της κοινωνίας, εκδηλώνει μια παλλίνδρομη κίνηση προς τον οικογενειακό κύκλο"


Απο το βιβλίο του Α.Carotenuto "Αγάπη και προδοσία".



.

Πέμπτη 29 Μαρτίου 2012

Ελευθερία

 Υπάρχουν τέσσερις έσχατες έγνοιες, τέσσερα θεμελιώδη δεδομένα της ύπαρξης, τα οποία όταν ερχόμαστε αντιμέτωποι μαζί τους, προκαλούν βαθύτατο άγχος. Αυτά είναι: ο θάνατος, η απομόνωση, η έλλειψη νοήματος, η ελευθερία.
Αυτό που συνδέει την "ελευθερία" με το άγχος δεν είναι διαισθητικά προφανές, γιατί με την πρώτη ματιά η "ελευθερία" φαίνεται να περιέχει μόνο θετικές συνυποδηλώσεις. Άλλωστε ολόκληρη η πορεία του δυτικού πολιτισμού δεν καθορίστηκε απο τη λαχτάρα και τους αγώνες για πολιτική ελευθερία; Κι όμως η ελευθερία έχει μια σκοτεινή πλευρά. Αν τη δεί κανείς απο την άποψη της αυτοδημιουργίας, της επιλογής, της βούλησης και της δράσης, η ελευθερία είναι ψυχολογικά σύνθετη και διαποτισμένη με άγχος.
Είμαστε υπεύθυνοι για τον εαυτό μας, με τη βαθύτερη έννοια του όρου. Όπως το διατύπωσε ο Σάρτρ, είμαστε οι δημιουργοί του εαυτού μας. Μέσα απο τις συσσωρευμένες επιλογές, τις πράξεις και τις αποτυχίες μας να δράσουμε, σχεδιάζουμε τελικά τον εαυτό μας. Δεν μπορούμε ν' αποφύγουμε αυτή την ευθύνη, αυτή την ελευθερία. Με τα λόγια του Σάρτρ, "είμαστε καταδικασμένοι στην ελευθερία".
Η ελευθερία, μας πηγαίνει ακόμα βαθύτερα απο το ατομικό σχέδιο ζωής μας. Πάνε περισσότεροι απο δύο αιώνες που ο Κant μας δίδαξε ότι έχουμε την ευθύνη να δώσουμε μορφή και νόημα όχι μόνο στον εσωτερικό αλλά και στον εξωτερικό κόσμο. Ερχόμαστε σε επαφή με τον εξωτερικό κόσμο μόνο όπως τον επεξεργάζεται ο νευρολογικός και ο ψυχολογικός μας εξοπλισμός. Η πραγματικότητα δεν είναι καθόλου όπως τη φανταζόμασταν στην παιδική μας ηλικία - δεν μπαίνουμε σε (ούτε στο τέλος εγκαταλείπουμε) έναν καλά δομημένο κόσμο. Αντίθετα, εμείς παίζουμε τον κεντρικό ρόλο στην κατασκευή αυτού του κόσμου - και τον κατασκευάζουμε με τέτοιο τρόπο, ώστε να δείχνει πως υπάρχει ανεξάρτητα απο μας.
Και ποιά είναι η σχέση της σκοτεινής πλευράς της ελευθερίας με το άγχος και με την κλινική μας δουλειά; Μπορούμε να βρούμε μια απάντηση αν κοιτάξουμε κάτω απο τα πόδια μας. Αν εμείς είμαστε οι πρωταρχικοί κατασκευαστές του κόσμου, τότε απο κάτω μας υπάρχει πουθενά στέρεο έδαφος; Τί υπάρχει απο κάτω μας; Το τίποτα, das Nichts, όπως το έλεγαν οι Γερμανοί υπαρξιστές φιλόσοφοι. Το χάσμα, η άβυσσος της ελευθερίας. Και η συνειδητοποίηση αυτού του τίποτα που βρίσκεται στην καρδιά της ύπαρξης φέρνει το βαθύ άγχος.
Γι' αυτό, παρόλο που η λέξη ελευθερία είναι απούσα απο τις θεραπευτικές συνεδρίες κι απο τα εγχειρίδια ψυχοθεραπείας, τα παράγωγά της - η ευθύνη, η βούληση, η επιθυμία, η απόφαση - είναι περίοπτοι θαμώνες κάθε ψυχοθεραπευτικής απόπειρας.


Απο το βιβλίο του I.Yalom, "Το δώρο της ψυχοθεραπείας"

Παρασκευή 23 Μαρτίου 2012

Μιλήστε για το θάνατο

Ο φόβος του θανάτου υπάρχει πάντα κάτω απο την επιφάνεια. Μας κυνηγάει σ'όλη μας τη ζωή κι εμείς χτίζουμε άμυνες - πολλές απο τις οποίες βασίζονται στην άρνηση - για να μπορέσουμε να χειριστούμε την επίγνωση του θανάτου. Δεν μπορούμε όμως να τον βγάλουμε απ' το μυαλό μας. Ξεχύνεται στις φαντασιώσεις και στα όνειρά μας. Ξεσπάει σε κάθε εφιάλτη μας. Όταν ήμασταν παιδιά μας απασχολούσε ο θάνατος, κι ένας απο τους μείζονες αναπτυξιακούς μας στόχους ήταν ν' αντιμετωπίσουμε το φόβο της ανυπαρξίας.
Ο θάνατος επισκέπτεται κάθε ψυχοθεραπεία. Αν αγνοήσουμε την παρουσία του, δίνουμε το μήνυμα πως παραείναι τρομακτικός για να συζητηθεί. Κι όμως οι περισσότεροι θεραπευτές αποφεύγουν να συζητήσουν ευθέως το θέμα του θανάτου. Γιατί; Μερικοί το αποφεύγουν γιατί δεν ξέρουν τί να το κάνουν. "Τί νόημα έχει;" λένε. "Ας επιστρέψουμε στη νευρωτική διαδικασία, που είναι κάτι για το οποίο μπορούμε να κάνουμε πράγματα". Άλλοι θεραπευτές αμφισβητούν τη σχέση που έχει ο θάνατος με τη θεραπευτική διαδικασία κι ακολουθούν τη συμβουλή του μεγάλου Adolph Meyer, που συμβούλευε "να μην ξύνεις εκεί που δεν σε τρώει". Άλλοι, τέλος, αρνούνται να εισαγάγουν ένα θέμα που προκαλεί μεγάλο άγχος σ' έναν ήδη αγχώδη ασθενή (και στον θεραπευτή επίσης).
Είναι πολλοί όμως οι λόγοι για τους οποίους θα έπρεπε να θίγουμε το θέμα του θανάτου στην πορεία της θεραπείας. Πρώτα έχετε στο νού σας ότι η ψυχοθεραπεία είναι μια βαθιά και περιεκτική εξερεύνηση της πορείας και του νοήματος της ζωής ενός ανθρώπου. Δεδομένου ότι ο θάνατος κατέχει τόσο κεντρική θέση στην ύπαρξή μας, δεδομένου ότι ζωή και θάνατος αλληλοεξαρτώνται, πώς είναι δυνατόν να τον αγνοήσουμε; Οι άνθρωποι έχουν συνειδητοποιήσει απ΄το ξεκίνημα της καταγεγραμμένης σκέψης πως όλα ξεθωριάζουν και σβήνουν, πως φοβόμαστε αυτό το σβήσιμο, και πως πρέπει να βρούμε τρόπο να ζήσουμε, παρά το φόβο και παρά το σβήσιμο. Οι ψυχοθεραπευτές δεν έχουν δικαίωμα ν' αγνοήσουν όλους εκείνους τους μεγάλους στοχαστές, οι οποίοι κατέληξαν στο συμπέρασμα πως για να μάθεις να ζεις καλά πρέπει να μάθεις να πεθαίνεις καλά.


Απο το βιβλίο του I.Yalom "To δώρο της ψυχοθεραπείας".

Τετάρτη 21 Μαρτίου 2012

Πριν τη γέννηση

"Τίποτε δεν ασκεί μεγαλύτερη ψυχολογική επίδραση πάνω στο ανθρώπινο περιβάλλον και ειδικά πάνω στα παιδιά, απο τη ζωή που δεν έζησαν οι γονείς".

(Κ.Γιούνγκ, 1929)

Για άλλη μια φορά, στο πλαίσιο της ζωής που δεν έζησαν οι γονείς, ο Γιούνγκ καταρρίπτει, ή τουλάχιστον τοποθετεί στις πολύ ανθρώπινες διαστάσεις του, το μύθο σύμφωνα με τον οποίο οι γονείς είναι υποχρεωμένοι να θυσιάζονται για τα παιδιά τους. "Όταν παραμελούμε τη δική μας ευτυχία χάριν της ευτυχίας των παιδιών μας", επισημαίνει ο Γιούνγκ στην τελευταία συνεδρίαση του σεμιναρίου του πάνω στο Τάδε έφη Ζαρατρούστρα του Νίτσε, "αφήνουμε στα παιδιά μια κακή κληρονομιά, μια κάκιστη εντύπωση για το παρελθόν".
Και πραγματικά, ποιά εικόνα προσφέρουν στα παιδιά τους οι γονείς που βασανίζουν τον εαυτό τους χάριν της προοπτικής της δικής τους ευτυχίας, αν όχι την εικόνα μιας τυρρανισμένης ζωής; Όταν μας απασχολεί υπερβολικά η ευτυχία των παιδιών μας, συνεχίζει ο Γιούνγκ, διαπράττουμε ένα διπλό σοβαρότατο σφάλμα, γιατί, αφού εμείς ως γονείς δεν ξέρουμε να προσφέρουμε ευτυχία στον εαυτό μας, ούτε τα παιδιά θα μάθουν τη δύσκολη αυτή τέχνη. Επιπλέον, αυτή η στάση των γονιών δημιουργεί το επιπρόσθετο ψυχολογικό σφάλμα της μετάθεσης της ευτυχίας, του υποβιβασμού της σε ένα είδος κληρονομιάς που τη φυλάνε για το μέλλον: οι ίδιοι μπορεί να μην είναι ευτυχισμένοι, σκέφτονται οι γονείς, αλλά τουλάχιστον θα ευτυχήσουν τα παιδιά τους. Στην πραγματικότητα όμως συμβαίνει το ακριβώς αντίθετο. Αυτά τα παιδιά, όταν με τη σειρά τους γίνουν γονείς, θα επαναλάβουν την ίδια ακριβώς πολιτική της μετάθεσης της ευτυχίας. Όπως είπε ο Γιούνγκ, το σημαντικό είναι να αγαπήσουμε τον εαυτό μας εδώ και τώρα. Μόνον όταν οι γονείς είναι ικανοί να αγαπήσουν τον εαυτό τους εδώ και τώρα, θα μάθουν και τα παιδιά τους να κάνουν το ίδιο.

"Αν οι γονείς μπορούν να φροντίζουν τον εαυτό τους, θα μπορέσουν και τα παιδιά τους".

(Γιούνγκ, 1934 -39).

Αντί να λένε, όπως συνήθως συμβαίνει, "το κάνω για τα παιδιά", συνεχίζει ο Γιούνγκ, οι γονείς θα πρέπει να κάνουν για τον εαυτό τους - να αναζητούν την ευτυχία για τον εαυτό τους, να θυσιάζουν τον εαυτό τους για τον εαυτό τους, να βασανίζουν τον εαυτό τους για τον εαυτό τους - , κι αυτό να το κάνουν εδώ και τώρα. Μεταθέτοντας την ευτυχία υπέρ του μέλλοντος των παιδιών τους, οι γονείς εγκαταλείπουν κάτι που δεν είχαν το κουράγιο να κάνουν για τη ζωής τους, αλλά κι αφήνουν "κάτι λιγότερο απο το τίποτε στα παιδιά τους, αφήνουν ένα κακό παράδειγμα". Έτσι η ζωή που δεν βιώθηκε, ακόμη και εν ονόματι της θυσίας για τα παιδιά, ισοδυναμεί με πραγματική προδοσία της ζωής αυτών των παιδιών.

Απο το βιβλίο του A.Carotenuto "Αγάπη και προδοσία".

Κυριακή 18 Μαρτίου 2012

Ανθοϊάματα Μπαχ

Τα ανθοϊάματα Μπάχ ανήκουν στην κατηγορία των εναλλακτικών θεραπειών και έγιναν γνωστά απο τον γιατρό Edward Bach που τα ανακάλυψε και τους έδωσε το όνομά του. Χωρίζονται σε επτά ομάδες, κάθε μια απο τις οποίες αναφέρεται σε μία συγκεκριμένη ιδιοσυγκρασιακή κατάσταση και στόχο έχουν την μετουσίωση μιας αρνητικής έκφρασης του ιδιοσυγκρασιακού "σχήματος", σε θετική.
Π.χ Αρνητική έκφραση "ιδιοσυγκρασιακού σχήματος" : Φόβος, ντροπαλότητα, ανησυχία
       Θετική έκφραση "ιδιοσυγκρασιακού σχήματος" : Θάρρος, άνεση, τόλμη.
Έτσι λοιπόν, οι επτά ομάδες των ανθοϊαμάτων αναφέρονται στα εξής ιδιοσυγκρασιακά σχήματα:
  1. Φόβο,
  2. Αβεβαιότητα,
  3. Έλλειψη ενδιαφέροντος για το παρόν,
  4. Μοναξιά,
  5. Υπερευαισθησία,
  6. Απόγνωση και απελπισία,
  7. Υπερβολική φροντίδα των άλλων.
Ο τρόπος που βοηθούν τα ανθοϊάματα είναι βαθύτερα ενεργειακός και σίγουρα δεν έχει καμία σχέση με τα φαρμακευτικά σκευάσματα που χορηγούνται σε περιπτώσεις κατάθλιψης, ψύχωσης ή και διαταραχών άγχους. Στόχος τους είναι, όχι να εξαλείψουν το σύμπτωμα, αλλά να αντιμετωπίσουν τα ιδιοσυγκρασιακά σχήματα που κουβαλάει το άτομο και που τις περισσότερες φορές διαιωνίζονται, εγκλωβίζοντάς το σε έναν φαύλο κύκλο απρόσφορων συμπεριφορών.
Τα ανθοϊάματα, με την μακροχρόνια χρήση τους, καταφέρνουν, είτε να "μαλακώσουν" κάποια σχήματα, είτε να τα φέρουν στην επιφάνεια και έτσι να βοηθήσουν το άτομο να γίνει πιο συνειδητό απέναντι στις αιτίες που το ωθούν να αναπαράγει συγκεκριμένες αναποτελεσματικές συμπεριφορές.
Η εμπειρία δείχνει, ότι καλύτερα αποτελέσματα μπορεί να προκύψουν με ταυτόχρονη εφαρμογή ψυχοθεραπείας και χρήσης ανθοϊαμάτων και αυτό γιατί η ατομική ψυχοθεραπεία, βοηθά στην επιλογή των καταλληλότερων ανθοϊαμάτων για το άτομο, αφού μέσα απ' αυτήν προκύπτουν σιγά σιγά τα σχήματα που αναπαράγει ο άνθρωπος και που αποτελούν εμπόδιο στην εξέλιξή του ως προσωπικότητα.
Τα ανθοϊάματα είναι απολύτως ασφαλή, αφού δεν περιέχουν χημικά συστατικά και μπορούν να χορηγούνται τόσο σε ενήλικες, όσο και σε παιδιά.

Τετάρτη 7 Μαρτίου 2012

Ο εσωτερικός φάρος

Ο άνθρωπος που χτυπάει την πόρτα του ψυχολόγου και ζητάει βοήθεια, πολλές φορές βασανίζεται απο ενοχές. Η ικανότητα του ψυχολόγου τότε συνίσταται στο να δώσει τη σωστή προοπτική στις πράξεις, τις φαντασίες και τις σκέψεις του. Να δώσει, δηλαδή, άλλο νόημα στα γεγονότα, να τον βοηθήσει να καταλάβει. Διότι αλλιώς φαίνονται τα πράγματα όταν τα παρατηρούμε με βάση το συλλογικό κριτήριο, οπότε εμφανίζονται μόνο τα σφάλματα, κι αλλιώς όταν τα παρατηρούμε με το προσωπικό κριτήριο, οπότε το νόημα αλλάζει και το στρεβλό επαναξιολογείται. Η ικανότητα έγκειται, επομένως, στο να κοιτάμε τα προβλήματα απο τη σωστή σκοπιά. Παράλληλα, πρέπει να παρατηρήσουμε ότι οι σταυροί που κουβαλάνε οι άνθρωποι είναι ανάλογοι με τη δύναμή τους. Οι αδύναμοι, λοιπόν, οι μαλθακοί και άνοστοι έρχονται αντιμέτωποι με μικρά προβλήματα, ανάλογα των αποθεμάτων τους, ενώ οι δυνατοί, οι άνθρωποι με χαρισματική προσωπικότητα σηκώνουν στους ώμους το βάρος σιδερένιου σταυρού. Να παρατηρήσουμε επίσης ότι όσο βαρύτερη είναι η ποινή τόσο μεγαλύτερη είναι και η ικανοποίηση για την επιτυχή αποπεράτωσή της. Και σ' αυτές τις περιπτώσεις μπορεί να προκύψει βοήθεια. Εκεί που τα πράγματα διαγράφονται σκοτεινά, τραγικά, δίχως ίχνος ελπίδας, ξαφνικά ξεπροβάλει το φως. Μέσα στο απόλυτο μαύρο το φως διακρίνεται με μεγαλύτερη ακρίβεια, μέσα στο πυκνό σκοτάδι η μικρή φλόγα της ελπίδας, της καινούριας δύναμης και της αναγέννησης λάμπει περισσότερο.
Αυτό σημαίνει ότι τη στιγμή που η απόγνωση κορυφώνεται γεννιέται η ελπίδα, τη στιγμή που το σκοτάδι πυκνώνει ξεπροβάλει το φως και μαζί μ' αυτό η βοήθεια που χρειαζόμαστε για να βγούμε απο το αδιέξοδο. Εδώ θα προσθέσουμε ότι όσο μεγαλύτερη η απελπισία μας τόσο περισσότερο "αξίζουμε" τη βοήθεια που εισπράττουμε. Αυτό που έχει σημασία, δηλαδή, είναι να μπούμε στη δεινή θέση, διότι μετά σίγουρα θα μας συντρέξουν: όταν είναι να ανάψει ένα φως ανάβει και φωτίζει καλύτερα μέσα στο σκοτάδι.
Αυτό που δεν πρέπει να ξεχνάμε είναι ότι το φως που καταφέρνουμε κάποια στιγμή να διακρίνουμε προέρχεται απο εμάς τους ίδιους, είναι το δικό μας φως που σιγά σιγά μετατρέπεται σε εσωτερικό φάρο. Το πρώτο βήμα, δηλαδή, για να αντιμετωπίσουμε τον πόνο είναι να δούμε το φως που κρυφοκαίει μέσα στο σκοτάδι, να αρχίσουμε να ξεδιαλύνουμε ποιός είναι κάθε φορά ο στόχος μας.

Απο το βιβλίο του A. Carotenuto "Η ψυχή της γυναίκας"

Παρασκευή 24 Φεβρουαρίου 2012

Το τούβλο μπούμερανγκ

Μια φορά και έναν καιρό ήταν ένας τύπος που τριγυρνούσε μ' ένα τούβλο στο χέρι. Είχε αποφασίσει ότι κάθε φορά  που θα τον ενοχλούσε κάποιος σε σημείο που να τον εξοργίζει, θα τον κοπανούσε με το τούβλο. Η μέθοδος ήταν λίγο παλαιολιθική, φαινόταν όμως αποτελεσματική - έτσι δεν είναι;
Μια φορά συναντήθηκε μ' ένα φίλο πολύ υπεροπτικό, που του μίλησε με κακό τρόπο. Πιστός στην απόφασή του, ο τύπος του πέταξε το τούβλο.
Δεν θυμάμαι αν τον πέτυχε ή όχι. Το θέμα, όμως, είναι ότι μετά έπρεπε να πάει να πάρει το τούβλο του και δεν το έβρισκε πουθενά. Στεναχωρήθηκε. Αποφάσισε τότε να βελτιώσει το "Σύστημα Αυτοπροστασίας με Τούβλο", όπως το είχε ονομάσει ο ίδιος. Έδεσε το τούβλο σ' ένα σπάγκο που είχε μήκος ένα μέτρο και βγήκε έξω. Έτσι, το τούβλο δεν θα απομακρυνόταν πολύ. Διαπίστωσε, όμως, ότι και η νέα του μέθοδος είχε προβλήματα. Απο τη μία, το άτομο που γινόταν δέκτης της επιθετικότητάς του έπρεπε να βρίσκεται σε απόσταση βολής μικρότερη του ενός μέτρου, και απο την άλλη, μόλις πετούσε το τούβλο έπρεπε να κάνει τον κόπο να τραβήξει αμέσως το σχοινί. Εξάλλου, ο σπάγκος έμπλεκε και κουβαριαζόταν και η κατάσταση δυσκόλευε.
Τότε, ο άνθρωπος εκείνος επινόησε το "Σύστημα Τούβλο ΙΙΙ". Πρωταγωνιστούσε και πάλι το ίδιο τούβλο, όμως, στο νέο σύστημα ο σπάγκος διέθετε ελατήριο. Τώρα μπορούσε να εκτοξεύσει το τούβλο πολλές φορές και να γυρνάει πίσω μόνο του, σκέφτηκε ο τύπος.
Όταν βγήκε στο δρόμο και δέχτηκε την πρώτη επίθεση, πέταξε το τούβλο. Δεν πέτυχε το στόχο του γιατί το τούβλο, με τη δύναμη του ελατηρίου, γύρισε πίσω και κοπάνησε τον ίδιο κατακέφαλα.
Ξαναπροσπάθησε, αλλά έφαγε άλλη μια με το τούβλο στο κεφάλι γιατί δεν είχε υπολογίσει καλά την απόσταση.
Την τρίτη φορά την έφαγε γιατί δεν το εκτόξευσε την κατάλληλη στιγμή.
Η τέταρτη φορά ήταν λίγο ιδιόμορφη γιατί, παρότι είχε αποφασίσει να κοπανήσει με το τούβλο το υποψήφιο θύμα του, ήθελε ταυτόχρονα και να το προστατεύσει απο το χτύπημα, κι έτσι το τούβλο κατέληξε πάλι στο δικό του κεφάλι.
Του έκανε ένα τεράστιο καρούμπαλο.
Κανείς ποτέ δεν κατάλαβε γιατί δεν ξαναεπιχείρησε να χτυπήσει άλλον με το τούβλο, κι αν έφταιγαν τα χτυπήματα ή είχε συμβεί κάποια μεταστροφή στην ψυχολογία του.
Όλα τα χτυπήματα είχαν στραφεί εναντίον του.
"Ο μηχανισμός αυτός λέγεται ανάδραση: Σημαίνει ότι προστατεύουμε τους άλλους απο τη δική μας επιθετικότητα. Κάθε φορά που το κάνουμε αυτό, η επιθετική και βίαιη ενέργειά μας συγκρατείται προτού φτάσει στον άλλον απο ένα φράγμα που τοποθετούμε εμείς οι ίδιοι. Κι όλος ο θυμός, όλη η κακοκεφιά, όλη αυτή η επιθετικότητα στρέφεται εναντίον του ευαυτού μας, άλλοτε μέσω πραγματικών πράξεων αυτοτιμωρίας (αυτοτραυματισμοί, υπερβολές στο φαγητό, ναρκωτικά, ανώφελη έκθεση σε κινδύνους) κι άλλοτε μέσω κρυμμένων συγκινήσεων ή συναισθημάτων (κατάθλιψη, ενοχές, ψυχοσωματικά προβλήματα).
Είναι πολύ πιθανό ένας "πεφωτισμένος" ουτοπικός άνθρωπος, ευφυής και ακέραιος, να μην οργιζόταν ποτέ. Θα ήταν πολύ χρήσιμο να μη θυμώναμε ποτέ. Ωστόσο, κάθε φορά που νιώθουμε οργή, λύσσα, τσαντίλα, ο μόνος τρόπος να γλιτώσουμε είναι να τη βγάλουμε απο πάνω μας μετατρέποντάς τη σε δράση. Σε αντίθετη περίπτωση, το μόνο που θα καταφέρουμε, αργά ή γρήγορα, θα είναι να εξοργιστούμε με τον εαυτό μας.

Απο το βιβλίο του J.Boucay -"Να σου πω μια ιστορία"

Πέμπτη 16 Φεβρουαρίου 2012

Τα παιδιά ήταν μόνα

Η μητέρα τους είχε φύγει απο νωρίς το πρωί και τα είχε αφήσει στη Μαρίνα, μια νέα δεκαοχτώ χρόνων, την οποία έπαιρνε κάποιες φορές για λίγες ώρες προκειμένου να τα προσέχει με αντάλλαγμα μερικά νομίσματα.
Απο τότε που είχε πεθάνει ο πατέρας, οι καιροί είχαν δυσκολέψει πολύ για να το ρισκάρει να λείψει απο τη δουλειά όταν η γιαγιά αρρώσταινε ή έλειπε απο την πόλη.
Όταν ο φίλος της κοπέλας τηλεφώνησε για να της προτείνει μια βόλτα με το καινούριο του αυτοκίνητο, η Μαρίνα δεν δίστασε και πολύ. Άλλωστε, τα παιδιά κοιμούνταν όπως κάθε απόγευμα, και δεν θα ξυπνούσαν πριν τις πέντε.
Μόλις άκουσε την κόρνα, άρπαξε την τσάντα της κι άφησε ανοιχτό το ακουστικό του τηλεφώνου. Προνόησε να κλειδώσει την πόρτα του δωματίου και φύλαξε το κλειδί στην τσέπη της. Δεν ήθελε να διακινδυνέψει να ξυπνούσε ο Πάντσο και να κατέβαινε τη σκάλα για να την ψάξει, γιατί, όπως και νά' χει, ήταν μόνο έξι χρονών, και με την παραμικρή απροσεξία μπορούσε να σκοντάψει και να χτυπήσει. Επίσης, σκέφτηκε ότι αν συνέβαινε αυτό, δεν θα ήξερε πώς να εξηγήσει στην μητέρα το λόγο για τον οποίο το παιδί δεν την είχε βρεί.
Ίσως να ήταν ένα βραχυκύκλωμα στην τηλεόραση  ή σε κάποιο απο τα φώτα του σαλονιού, ή μπορεί μια φλόγα στα καυσόξυλα - το θέμα είναι ότι όταν οι κουρτίνες άρχισαν να καίγονται, η φωτιά έφτασε γρήγορα στην ξύλινη σκάλα που οδηγούσε στα υπνοδωμάτια.
Τον ξύπνησε ο βήχας του μωρού, εξαιτίας του καπνού που περνούσε κάτω απ' την πόρτα. Χωρίς να σκεφτεί, ο Πάντσο πήδηξε απο το κρεβάτι και πίεσε με δύναμη το πόμολο για ν' ανοίξει την πόρτα, αλλλά δεν τα κατάφερε.
Όπως και νά' χει, ακόμα κι αν το είχε καταφέρει, οι φλόγες θα είχαν καταβροχθίσει τον ίδιο και τον λίγων μηνών αδερφό του σε ελάχιστα λεπτά.
Ο Πάντσο φώναξε τη Μαρίνα, αλλά κανείς δεν απάντησε στην έκκλησή του. Έτσι, έτρεξε στο τηλέφωνο του δωματίου (αυτός ήξερε πώς να παίρνει τηλέφωνο τη μαμά του) αλλά δεν υπήρχε γραμμή.
Ο Πάντσο συνειδητοποίησε ότι έπρεπε να βγάλει τον αδερφό του απο κει μέσα. Προσπάθησε να ανοίξει το παράθυρο που έβγαζε στο περβάζι, αλλά ήταν αδύνατο για τα μικρά του χέρια να λύσει την ασφάλεια και - ακόμα και αν τα κατάφερνε - θα έπρεπε να ξεμπλέξει το συρμάτινο πλέγμα που οι γονείς του είχαν βάλει για προστασία.
Όταν οι πυροσβέστες τελείωσαν με το σβήσιμο της φωτιάς, το θέμα συζήτησης όλων ήταν το ίδιο:
Πώς μπόρεσε αυτό το τόσο μικρό παιδί να σπάσει με την κρεμάστρα το τζάμι και μετά τη σήτα;
Πώς μπόρεσε να φορτώσει το μωρό στο σακίδιο;
Πώς μπόρεσε να περπατήσει στο περβάζι κουβαλώντας σημαντικό βάρος και να κατέβει απο το δέντρο;
Πώς μπόρεσε να σώσει τη ζωή του αδελφού του και τη δική του;
Ο ηλικιωμένος πυροσβέστης, άνθρωπος σοφός που όλοι σέβονταν, τους έδωσε την απάντηση:
"Ο μικρός Πάντσο ήταν μόνος.....Δεν είχε κανέναν να του πει ότι δεν θα μπορούσε."

Απο το βιβλίο του J.Bucay "Ιστορίες να σκεφτείς"

Τετάρτη 15 Φεβρουαρίου 2012

Σοπενάουερ - Αυτό που είναι ο άνθρωπος, αυτό που κατέχει ο άνθρωπος, αυτό που αντιπροσωπεύει ο άνθρωπος

Ποιός απο μας δεν έχει γνωρίσει κάποιον άνθρωπο (ίσως τον ίδιο μας τον εαυτό) που να είναι τόσο στραμμένος προς τα έξω, τόσο απορροφημένος στη συσσώρευση αγαθών ή στο τί σκέφτονται οι άλλοι, ώστε να χάνει κάθε αίσθηση του εαυτού του; Ένας τέτοιος άνθρωπος, όταν του τίθεται κάποιο ερώτημα, αναζητεί την απάντηση προς τα έξω κι όχι προς τα μέσα. Διατρέχει δηλαδή τα πρόσωπα των άλλων, για να μαντέψει ποιά απάντηση επιθυμούν ή περιμένουν.
Για έναν τέτοιον άνθρωπο θεωρώ χρήσιμο να συνοψίσω μια τριάδα δοκιμίων που έγραψε ο Σοπενάουερ προς το τέλος της ζωής του. Βασικά τα δοκίμια τονίζουν ότι το μόνο που μετράει είναι αυτό που το άτομο είναι. Ούτε ο πλούτος ούτε τα υλικά αγαθά ούτε η κοινωνική θέση ούτε η καλή φήμη φέρνουν την ευτυχία. Αν και οι σκέψεις αυτές δεν αφορούν συγκεκριμένα τα υπαρξιακά θέματα, παρ' όλα αυτά μας βοηθούν να μετακινηθούμε απο ένα επιφανειακό επίπεδο προς βαθύτερα ζητήματα.
  1. Αυτό που κατέχουμε. Τα υλικά αγαθά είναι απατηλά. Ο Σοπενάουερ υποστηρίζει πολύ κομψά ότι η συσσώρευση πλούτου και αγαθών είναι ατελείωτη και δεν προσφέρει ικανοποίηση. Όσο περισσότερα κατέχουμε, τόσο πολλαπλασιάζονται οι απαιτήσεις μας. Ο πλούτος είναι σαν το νερό της θάλασσας: όσο περισσότερο πίνουμε, τόσο πιο πολύ διψάμε. Στο τέλος δεν κατέχουμε εμείς τα αγαθά μας - μας κατέχουν εκείνα.
  2. Αυτό που αντιπροσωπεύουμε στα μάτια των άλλων. Η φήμη είναι το ίδιο εφήμερη όσο και τα υλικά πλούτη. Ο Σοπενάουερ γράφει: "Οι μισές μας ανησυχίες και αγωνίες έχουν προέλθει απο την έγνοια μας για τις γνώμες των άλλων...πρέπει να βγάλουμε αυτό το αγκάθι απ' τη σάρκα μας". Είναι τόσο ισχυρή η παρόρμηση να κάνουμε μια καλή εμφάνιση, ώστε για μερικούς φυλακισμένους, την ώρα που βαδίζουν προς τον τόπο της εκτέλεσής τους, αυτό που κυρίως απασχολεί τη σκέψη τους είναι το ντύσιμο και οι τελευταίες τους χειρονομίες. Η γνώμη των άλλων είναι ένα φάντασμα που μπορεί ανά πάσα στιγμή ν' αλλάξει όψη. Οι γνώμες κρέμονται απο μια κλωστή και μας υποδουλώνουν στο τί νομίζουν οι άλλοι, ή , ακόμα χειρότερα, στο τί φαίνεται να νομίζουν - γιατί ποτέ δεν μπορούμε να μάθουμε τί σκέφτονται πραγματικά.
  3. Αυτό που είμαστε. Μόνο αυτό που είμαστε έχει πραγματική αξία. Μιά καλή συνείδηση, λέει ο Σοπενάουερ, αξίζει περισσότερο απο μια καλή φήμη. Ο μεγαλύτερος στόχος μας θα έπρεπε να είναι η καλή υγεία κι ο πνευματικός πλούτος, ο οποίος οδηγεί σε ανεξάντλητα αποθέματα ιδεών, στην ανεξαρτησία και σε μια ηθική ζωή. Η ψυχική μας γαλήνη πηγάζει απο τη γνώση ότι αυτό που μας αναστατώνει δεν είναι τα πράγματα, αλλά η ερμηνεία μας για τα πράγματα.

Απο το βιβλίο του I.Yalom "Στον κήπο του Επίκουρου"

Πέμπτη 9 Φεβρουαρίου 2012

Το Πένθος - (δ) Απο τα 12 μέχρι και την εφηβεία

Ο θάνατος ενός αγαπημένου προσώπου προκαλεί μια αληθινή εξέγερση, η οποία προσδίδει ακόμα δραματικότερη χροιά στην κλασσική ερώτηση του εφήβου: "Γιατί;". Κάποιοι έφηβοι εκφράζουν τα συναισθήματα αγάπης και μίσους που νιώθουν, κάποιοι άλλοι τα καταπνίγουν. Σε κάθε περίπτωση, η προσγείωση στην πραγματικότητα δεν είναι καθόλου εύκολη υπόθεση.
Ο μεγαλύτερος κίνδυνος αυτής της περιόδου είναι η αυτοκτονία. Το πένθος μπορεί να γίνει για τον έφηβο η "σταγόνα που ξεχειλίζει το ποτήρι", οδηγώντας τον στην αποτίναξη των δοκιμασιών της ζωής. Το φλέρτ με τα ναρκωτικά και τον κίνδυνο απαιτεί άγρυπνη παρακολούθηση.
Το εφηβικό πένθος, αποτελεί ιδιαίτερη περίπτωση. Ο φόβος που νιώθουν οι μελλοντικοί ενήλικες, σε συνδυασμό  με την συχνή ατίθαση συμπεριφορά τους, δημιούργησε, για μεγάλο χρονικό διάστημα, την εντύπωση ότι έχουν τον απόλυτο έλεγχο των συναισθημάτων τους. Μεγάλο σφάλμα. Απλώς, ο νέος καταφεύγει, συχνά, στην άρνηση, και μέσω αυτής, μπλοκάρει τη διεργασία του πένθους.
Τί είναι λοιπόν η εφηβεία; Πρόκειται για μια μεταβατική περίοδο βιοψυχολογικών αλλαγών, κατά την οποία το παιδί εγκαταλείπει, σταδιακά, τη μαγική σκέψη και το αίσθημα ότι είναι παντοδύναμο. Είναι, επίσης, η περίοδος κατά την οποία ταυτίζεται έντονα με τους συνομηλίκους του, ενώ, ταυτόχρονα, αναζητά την αυτονομία του (εκκεντρικότητα, ακατανόητη εφηβική συμπεριφορά). Ο φόβος μήπως τον απορρίψουν οι φίλοι του, και το άγχος μήπως προδοθεί στους γονείς του, τον ωθούν να κλειστεί στον εαυτό του και να αρνηθεί κάθε ευαισθησία του. Η άρνηση της ευαισθησίας του συνοδεύεται απο μια συμπεριφορά επίδειξης δύναμης, η οποία δοκιμάζεται σκληρά μπροστά στις ανάγκες του γονέα, που πενθεί για το χαμό του συντρόφου του. Ο έφηβος μπορεί, τότε, να εγκλωβιστεί σ' ένα ρόλο "παρηγορητή" του γονέα, και να αποκρύψει τη δική του θλίψη.
Υπάρχουν, ακόμη, πολλές πιθανότητες να μεταθέσει τις δυσκολίες της διεργασίας του πένθους στα σύμφυτα με την εφηβεία προβλήματα. Κατά την περίοδο αυτή, οι σωματικές και ψυχολογικές αλλαγές προκαλούν αναστάτωση στον έφηβο, ενώ δεν πρέπει να παραγνωρίζεται ο έντονος κοινωνικός προβληματισμός του. Για να μην αναφερθούμε στο κεφαλαιώδες θέμα της επαγγελματικής αποκατάστασης....
Οι έφηβοι λοιπόν, δεν αγνοούν τον θάνατο, απλώς, άλλοτε προσπαθούν να τον προσεγγίσουν, κι άλλοτε να τον απωθήσουν, ακριβώς γιατί γνωρίζουν ότι είναι δίπλα τους. Γι' αυτό το θέμα του θανάτου πρέπει να συζητιέται διεξοδικά με τους εφήβους. Αν, αντίθετα, επιχειρήσουμε να το θίξουμε επιφανειακά, μάλλον θα αντιμετωπίσουμε την ειρωνία τους για το ενδιαφέρον μας. Ο μόνος τρόπος να ανοίξουμε διάλογο με τους εφήβους είναι να είμαστε αυθεντικοί.

Απο το βιβλίο της
Marie - Frederique Bacque - Πένθος και υγεία

Τρίτη 7 Φεβρουαρίου 2012

Βιβλιογραφία

Alice Miller - Το σώμα δεν ψεύδεται ποτέ

Aldo Carotenuto - Αγάπη και προδοσία, εγκώμιο σχεδόν της προδοσίας.

Aldo Carotenuto - Έρως και πάθος, τα όρια της αγάπης και του πόνου.

Aldo Carotenuto - Η ψυχή της γυναίκας.

Carl Jung - Τα τέσσερα αρχέτυπα

D.Silove - V.Manicavasagar - Ξεπερνώντας τον πανικό

Elisabeth Kubler - Ross - Μαθήματα ζωής

Fritz Riemann - Τετραλογία του φόβου

Irvin Yalom - Στον κήπο του Επίκουρου

Irvin Yalom - Το δώρο της ψυχοθεραπείας

Ιrvin Yalom - Η μάνα και το νόημα της ζωής

Jack Dominian - Μαθήματα γάμου

Jorge Bucay - Βασίσου πάνω μου

Jorge Bucay - Ιστορίες να σκεφτείς

Jorge Bucay - Να βλέπεις στον έρωτα

Jorge Bucay - Να σου πω μια ιστορία

Jorge Bucay  - Απο την Άγνοια στη Σοφία

Helen Κennerley "Ξεπερνώντας το Άγχος"

Leo Buscaglia - Γεννημένοι για την αγάπη

Marie - Frederique Bacque - Πένθος και υγεία

Nicolas Hoffmann - Όταν το άγχος και οι ψυχαναγκασμοί περιορίζουν τη ζωή

Paul Gilbert - Ξεπερνώντας την κατάθλιψη

Ulrich Baer - Η σοφία του Ρίλκε




Παρασκευή 3 Φεβρουαρίου 2012

Το Πένθος - (γ) Στο παιδί 7 - 12 ετών

Το παιδί 7 - 9 Ετών

Αρχίζει να συλλαμβάνει τη μονιμότητα της απουσίας που συνεπάγεται ο θάνατος. Μπορεί, ακόμα, να εκδηλώσει το φόβο του θανάτου για τον εαυτό του ή για τα κοντινά του πρόσωπα. Όσο κι αν έχει εξοικειωθεί με το θάνατο, χάρη στην τηλεόραση, δεν φτάνει στο σημείο να συνειδητοποιήσει ότι μπορεί να συμβεί και στη δική του οικογένεια. Το άγχος, λοιπόν, του φανταστικού θανάτου απέχει πολύ απο τον πραγματικό θάνατο.
Κατά τη διάρκεια του πένθους, το παιδί μπορεί να εκδηλώσει συμπτώματα κατάθλιψης και ενοχής. Είναι, επίσης, πιθανό, να κρύψει τον πόνο του πίσω απο προκλητικές ενέργειες, αν και είναι πιθανότερο να εκφράσει με σοβαρότητα τα συναισθήματά του.



Το παιδί 9 - 12 Ετών

Εμφανίζει δείγματα εκλογίκευσης, πολλές φορές ανησυχητικά: "Ο άνθρωπος γερνάει και πεθαίνει, αυτός είναι ο κύκλος της ζωής: Το σώμα σαπίζει και επιστρέφει στη γη, κι έπειτα, όλα ξαναρχίζουν...". Τα περισσότερα παιδιά, σ' αυτή την ηλικία, παρουσιάζουν ξεκάθαρους μηχανισμούς άμυνας απέναντι στο θάνατο. Οι προσπάθειες που καταβάλλουν στο σχολείο, τους επιτρέπουν να "μετουσιώνουν" τις συγκινήσεις τους και να δείχνουν ότι είναι δυνατά. Όμως, προσοχή: Εξαιτίας αυτών ακριβώς των προσπαθειών τους, τα παιδιά κινδυνεύουν να θεωρηθούν αναίσθητα απέναντι στο θάνατο ενός οικείου τους ανθρώπου, και να απομακρυνθούν απο τον ενήλικο πενθούντα, ο οποίος, άδικα, μπορεί να τα κατηγορήσει για υπέρμετρο εγωισμό.

Απο το βιβλίο της
Marie - Frederique Bacque - Πένθος και υγεία